Trước tình trạng cá chết hàng loạt ở vùng biển miền Trung, rải khắp các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Bình, TT-Huế... Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà đã chỉ đạo các đơn vị chức năng của Bộ này phối hợp với Bộ NN&PTNT và Sở TN&MT các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình và Quảng Trị tìm hiểu, làm rõ nguyên nhân khiến cá chết hàng loạt.

Trao đổi với Zing.vn, ông Phạm Khánh Ly, Phó vụ trưởng Vụ Nuôi trồng thủy sản (Tổng cục Thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết:"Chúng tôi vẫn đang làm việc với cơ quan chức năng Hà Tĩnh và bắt đầu đi thực địa, các sở ban ngành ở Hà Tĩnh đã lấy mẫu xét nghiệm. Cũng có những nhận định ban đầu được họ đưa ra như có thể yếu tố gây độc trong môi trường nước.

Về phần người dân, họ cho rằng ô nhiễm nguồn nước do các nhà máy tại khu công nghiệp Vũng Áng, huyện Kỳ Anh, xả thải gây độc. Đoàn kiểm tra Tổng cục Thủy sản đang nắm bắt tình hình và đang làm rõ".

Trước hiện tượng này, rất nhiều giả thiết đã được đưa ra.

Trao đổi với Vnexpress, TS Vũ Thành Ca, Vụ Hợp tác quốc tế và Khoa học công nghệ (Tổng cục Biển và hải đảo) cho biết, thống kê chưa đầy đủ từ đầu năm đến nay có hơn 30 vụ cá biển chết hàng loạt trên thế giới, chủ yếu liên quan đến môi trường biển. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc này, như: sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ, rò rỉ chất ô nhiễm, bùng phát của tảo độc do phú dưỡng, cạn kiệt ôxy do phân hủy chất hữu cơ trong tầng nước sâu, dịch bệnh do vi trùng, virus hoặc ký sinh trùng...

Theo chuyên gia thủy sản Bùi Quang Tề, thông thường môi trường biển ô nhiễm khiến tảo "nở hoa", lấy hết ôxy khiến cá chết. Nhưng ở vùng biển miền Trung tảo thậm chí không thể phát triển thì chứng tỏ mức độ ô nhiễm quá trầm trọng. Năm 2001-2002 ở vùng biển Ninh Thuận và Bình Thuận từng có hiện tượng thủy triều đỏ, còn gọi là tảo "nở hoa" do ô nhiễm trong phạm vi dài 25 km và rộng 5 km khiến cá, tôm nuôi lồng bè chết hàng loạt. Sau đó hàng loạt vùng biển khác cũng có hiện tượng này.

Trong khi đó, một chuyên gia về tài nguyên biển khuyến cáo đơn vị chức năng cần xem trong cá có xyanua không. Đây là chất chất độc được sử dụng làm phương tiện đánh bắt bằng cách tác động lên hệ thần kinh của cá và như liều thuốc an thần khiến việc đánh bắt dễ dàng hơn. 

Tiền phong dẫn lời một chuyên gia thủy sản lâu năm (giấu tên) nói: “Tôi nghiêng về phương án chất độc xyanua vì cá chết từ tầng đáy. Trên thế giới có nhiều trường hợp cá chết hàng loạt do Xyanua. Tuy nhiên, đây là giả thiết mang tính gợi ý. Nguyên nhân trực tiếp phải do các cơ quan chức năng khảo sát, lấy mẫu đánh giá”.

Theo ông Nguyễn Văn Tài, Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường, đơn vị này đã cử đoàn vào thực tế để nắm bắt thông tin, lấy mẫu nước, mẫu cá để phân tích đồng thời kiểm tra một số nguồn thải có khả năng gây ra sự cố trên.

Theo ông Hoàng Dương Tùng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, hiện tượng cá chết này rất bất thường vì có cả cá nuôi trong lồng, cá tự nhiên tầng mặt và tầng đáy. Ông Tùng cho biết thêm, biển không giống như sông, nếu cá nuôi lồng ở sông, chỉ cần phát hiện sự ảnh hưởng về độ PH, ô xi hòa tan là tìm ra nguyên nhân cá chết hàng loạt. Ở biển, cá chết có thể là do sức ép của âm thanh, sóng, động đất. Ngoài ra, trên biển các luồng hải văn rất phức tạp, việc phát hiện luồng đi của nguồn thải ô nhiễm không dễ nên việc tìm nguyên nhân gây chết cá trên biển phức tạp hơn nhiều.

Trước thông tin cho rằng nguyên nhân khiến cá chết hàng loạt do nước thải ô nhiễm xả ra từ khu công nghiệp Vũng Áng, Hà Tĩnh, ông Tùng nói: “Đó mới chỉ là suy đoán, cần có những kết quả nghiên cứu, phân tích nguồn nước, mẫu vật cá chết cụ thể từng khu vực, chúng tôi mới có thể kết luận được”.

Hiện tượng cá chết lần đầu tiên được ghi nhận ở các lồng bè nuôi trên biển, gần khu kinh tế Vũng Áng (thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh) vào đầu tháng tư. Sau đó cá biển tự nhiên, cá nuôi lồng bè và cá hồ ven biển của Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế đồng loạt chết. Mỗi ngày, ngư dân xã ven biển thu gom được hàng tấn cá chết, mỗi con trọng lượng từ vài lạng tới 50 kg.

Thu Trang (Tổng hợp)