Ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Hà Nội cho biết, năm 2014 chỉ tiêu HĐND thành phố giao là cấp 40.000 GCN cho người mua nhà tại các dự án phát triển nhà ở thương mại. Tuy nhiên, tính đến hết tháng 9-2014, số hồ sơ cơ quan chức năng nhận được mới đạt 62% kế hoạch (24.822 hồ sơ), trong đó đã cấp 21.000 GCN, bằng 52% kế hoạch. Đáng chú ý, số hồ sơ Sở TN-MT tiếp nhận từ ngày 1-8 đến hết 30-9 theo quy định mới bằng số hồ sơ các quận, huyện tiếp nhận suốt từ ngày 1-1 đến 30-7.

Cũng theo ông Nguyễn Hữu Nghĩa, nguyên nhân cơ bản của tình trạng chậm trễ trong cấp GCN cho người mua nhà ở dự án thương mại là những vướng mắc về pháp lý. Chẳng hạn dự án đã cấp GCN cho chủ đầu tư, chủ đầu tư thế chấp tại ngân hàng, do vậy, muốn cấp GCN cho người mua nhà phải chờ chủ đầu tư giải chấp tại ngân hàng. Hay phổ biến hơn là việc người mua nhà thực hiện chuyển nhượng lại qua nhiều chủ, không theo quy định dẫn đến việc người mua cuối không thể hoàn thiện đầy đủ hồ sơ pháp lý để cấp GCN.

Qua thụ lý hồ sơ, cơ quan chức năng còn phát hiện nhiều trường hợp chủ đầu tư và người mua ký hợp đồng mua bán không qua sàn giao dịch theo quy định, thậm chí đã xuất cả hóa đơn tài chính, chậm xuất hóa đơn giá trị gia tăng, không xác nhận hoàn thành nghĩa vụ tài chính cho khách hàng... Và cuối cùng, chính các chủ đầu tư thiếu trách nhiệm trong việc hoàn thiện hồ sơ cấp GCN cho người mua nhà. "Mặc dù nhiều dự án đã được Sở TN-MT và chính quyền địa phương trực tiếp tháo gỡ vướng mắc nhưng số lượng hồ sơ nộp đến Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội rất hạn chế. Hiện còn khoảng 30 chủ đầu tư dự án chưa nộp hồ sơ cấp GCN cho cơ quan chức năng" - ông Nghĩa nói.

Đáng kể hơn, bản thân chủ đầu tư cũng để xảy ra nhiều sai phạm như tiến độ dự án chậm, một số khác dừng thi công, tiến độ bàn giao không đúng kế hoạch dự kiến, thay đổi thiết kế, quy hoạch, quy mô công trình... Về vấn đề này, trong các đợt kiểm tra, giám sát, cơ quan chức năng TP Hà Nội cũng chỉ ra có nhiều dự án điều chỉnh tăng số phòng, tầng, tăng dân số để có lợi cho nhà đầu tư. Thậm chí tình trạng này xảy ra ở một số nơi là do chủ đầu tư tự ý điều chỉnh quy hoạch mà không xin phép, trong khi cơ quan có thẩm quyền không kiểm soát được cũng là lý do cấp GCN cho cư dân bị "tắc".

Để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, UBND TP Hà Nội đã ban hành văn bản số 5839/UBND-TNMT, kể từ ngày 5-8-2014 cho phép Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội (VPĐKĐ) tổ chức tiếp nhận hồ sơ, thẩm định hồ sơ và làm thủ tục trình Sở TN&MT ký cấp GCN cho người mua nhà tại các dự án phát triển nhà ở. Đánh giá về sự điều chỉnh này, bà Phạm Thúy Hòa - Giám đốc Văn phòng đăng ký đất và nhà quận Hà Đông cho rằng, quy định này là phù hợp với bối cảnh hiện nay. Về lý, các dự án phát triển nhà ở do thành phố phê duyệt nên các thủ tục, hồ sơ pháp lý do các sở, ban, ngành thành phố quản lý, nắm giữ nên rất thuận lợi trong việc đôn đốc chủ đầu tư hoàn thành các nghĩa vụ đối với người mua nhà, đồng thời có chế tài đủ mạnh để xử lý các chủ đầu tư chây ỳ cấp GCN.

Trường hợp chủ đầu tư cố tình chây ỳ, gây khó dễ cho người dân trong việc cấp sổ đỏ, thành phố có thể cho dừng các dự án của chủ đầu tư tại nơi khác. Bên cạnh đó, bản thân chủ đầu tư là các doanh nghiệp cũng được trực tiếp đề đạt những khó khăn, vướng mắc trong quá trình cấp GCN cho cư dân của mình. Tuy nhiên, không ít ý kiến tỏ ra nghi ngờ việc giao phó quá nhiều trọng trách cho VPĐKĐ Hà Nội trong khi đơn vị này chưa chứng tỏ được năng lực thời gian qua. Một chuyên viên thuộc Phòng TN&MT quận Ba Đình cho biết, phần lớn việc quản lý dự án của VPĐKĐ chỉ thực hiện trên giấy, do đó rất thiếu thực tế ngay từ khâu thống kê số chủ đầu tư 'nợ" sổ đỏ của người dân.

Mai Hoa - (Tổng hợp theo HNM, ANTĐ)