Xung quanh nghi án một nhà thầu tư vấn Nhật Bản 'lại quả' cho cán bộ đường sắt Việt Nam khoảng 16 tỷ đồng để được nhận thầu, ngày 2/6, Chính phủ Nhật Bản tạm đình chỉ cấp mới vốn ODA cho Việt Nam. Hơn một tháng sau, ngày 18/7, Bộ Ngoại giao Nhật Bản ra thông báo nối lại nguồn vốn này. Riêng các gói thầu thuộc dự án đường sắt đô thị Hà Nội - tuyến số 1, tới nay phía Nhật vẫn chưa nối lại nguồn vốn ODA.
Nghi án cán bộ đường sắt nhận hối lộ được chuyên gia Phạm Chi Lan đánh giá là một vụ việc rất nghiêm trọng.
Trước đó, báo The Yomiuri Shimbun (Nhật Bản) ngày 20/3 đưa tin, Công ty JTC (Nhật Bản) đã phải chi bất hợp pháp 100 triệu yen cho các cán bộ và một số người khác ở nước thứ ba (gồm Indonesia, Uzebekistan và Việt Nam) từ năm 2008 – 2012 để được tham gia thực hiện các dự án ODA. Trong đó, JTC đã hối lộ 80 triệu yen (khoảng 16,5 tỷ đồng, theo tỷ giá hiện tại) cho một quan chức tại cơ quan có trách nhiệm quản lý dự án tại Đường sắt Việt Nam. Đổi lại, JTC trúng thầu một dự án ODA trị giá 4,2 tỷ yen.
Bộ trưởng KH&ĐT Bùi Quang Vinh cho biết, tính đến nay, cơ quan điều tra của Việt Nam đã vào cuộc, các đối tượng liên quan bị khởi tố và đang hoàn tất thủ tục đưa ra xét xử. “Ngoài xử lý cá nhân liên quan dự án trên, Việt Nam và Nhật Bản đang thanh tra, rà soát hàng loạt dự án ODA khác, đồng thời đình chỉ hàng loạt dự án của TCty Đường sắt Việt Nam làm chủ đầu tư”
Đây không phải lần đầu tiên Nhật Bản cắt viện trợ ODA đối với Việt Nam, năm 2008 Nhật Bản tuyên bố tạm dừng viện trợ ODA cho Việt Nam sau khi Công ty Tư vấn Nhật PCI nhận tội hối lộ quan chức của Sở Giao thông Vận tải TP HCM Huỳnh Ngọc Sĩ
Liên quan đến việc Nhật Bản dừng vốn ODA cho Việt Nam, một lãnh đạo Bộ KH&ĐT cho biết: “Về nguyên tắc, sau kiểm tra, gói thầu nào không có vấn đề sẽ tiếp tục được cấp vốn; gói thầu nào có vấn đề sẽ bị cắt vốn ODA và Việt Nam phải hoàn lại số tiền Nhật Bản đã cho vay. Không phải có vi phạm chỉ kỷ luật cá nhân, tổ chức là xong. Đấy là nguyên tắc, còn cụ thể chúng ta đang đàm phán tiếp với Nhật Bản”. Theo ông, hiện dự án đường sắt đô thị Hà Nội - tuyến số 1 mới triển khai gói thầu phần tư vấn thiết kế (JTC trúng thầu), nên gần như đã dừng toàn bộ.
Khánh Linh (TH)