Doanh nghiệp kêu bởi mới đây, Ban quản lý xây dựng NN và PTNT tỉnh Nam Định cho cắm 19 cái barie với chiều cao đồng nhất 2,4m trên những con đường mà ô tô có thể đi lên mặt tuyến đê hữu Hồng với chiều dài 19,2km. Mặt đê này đã được bê tông hoá chừng 2 năm, biển báo cho phép xe tải trọng dưới 12 tấn lưu thông cắm ngay ngắn dọc tuyến đê.
Xe có tải trọng 1,2 tấn nhưng chiều cao hơn 2,4m húc đổ barie
Họ kêu bởi, theo họ với chiều cao của các barie là 2,4m thì xe tải hơn 3 tấn còn không chui qua được, huống chi là xe có tải trọng 10-12 tấn. Và đương nhiên họ cho rằng, với việc cắm các barie này là làm khó cho doanh nghiệp bởi xe tải của họ không thể lưu thông qua đây. Nghe thật đồng cảm, thương tâm.
Tuy nhiên, ông Bùi Sỹ Sơn, Phó giám đốc Sở NN & PTNT tỉnh Nam Định thì cho rằng, xe quá khổ quá tải chạy băm nát mặt tuyến đê nên phải cắm barie để ngăn tình trạng này. Nghe thật có lý và đầy trách nhiệm.
Biển cho phép xe có tải trọng 12 tấn lưu thông trên đê hữu Hồng
Và như để minh chứng cho điều ông Sơn nói, chúng tôi đã được cán bộ Chi cục Thủy lợi Nam Định đưa đi một vài tuyến đê. Điểm đầu tiên chúng tôi đến là tuyến đê chạy qua huyện Ý Yên, mặt đê được bê tông hóa nhưng đã nát bươm. Hỏi mặt tuyến đê này được bê tông hóa lâu chưa? Nhận được câu trả lời, lâu lắm rồi, không nhớ cụ thể năm nào nữa.
Nhưng dù sao với việc được đi qua mặt tuyến đê như Chí Phèo rạch mặt cũng đã là màn “chào hỏi” đầy ấn tượng để chúng tôi đến tuyến đê hữu Hồng, nơi nhiều người đang kêu là Nam Định chắn barie như thể “ngăn sông cấm chợ”.
Cảm giác thật dễ chịu khi đi trên mặt đê bê tông láng bóng, gần 2 chục km mà không dính phải ổ gà nào, cũng chưa thấy mặt đường nứt toác vì bị xe quá tải chạy lên như lời ông Sơn nói. Nhưng, để “chắc ăn” hơn với nhận định của mình, chúng tôi khen mặt đê khá đẹp, ông Nguyễn Văn Tuyến, Phó giám đốc Ban quản lý xây dựng NN & PTNT hồ hởi: “Mặt đê mới làm được 2 năm mà đã hỏng thì chết à?”
Chiếc barie này được dựng trên đường 50 chứ không phải trên đê hữu Hồng.
Mặt đê chưa hỏng, tuy nhiên để bảo vệ nó thì phải dựng barie, đó là quyết định không dễ ở đâu dám làm. Bởi nó động chạm vào các vấn đề an sinh xã hội của doanh nghiệp và người dân. Nhưng Sở NN & PTNT Nam Định đã làm, đó là quyết định đúng đắn và dũng cảm, nói như ông Sơn thì “đã xin ý kiến của Bộ, của tỉnh”. Vấn đề là làm như thế nào?
Nhiều người nói, họ kêu bởi việc dựng các barie chỉ cao có 2,4m trong khi lại gắn biển cho phép xe có tải trọng 12 tấn đi là quá vô lý. Để chứng minh, họ đưa các xe có tải trọng hơn 3 tấn, hơn 4 tấn đến thì chiều cao của các xe này vượt xa 2,4m nên không thể qua được. Cá biệt, có xe tải trọng 1,2 tấn khi chạy qua đã húc vào thanh chắn ngang của barie.
Đây là tiêu chuẩn của nhà sản xuất ô tô tải tự đổ Forland, khối lượng bên thân 4,8 tấn, chiều cao của xe là 2,58m
Nhưng, doanh nghiệp đôi khi họ cũng “quái” lắm, trước khi xem doanh nghiệp “thực nghiệm” cho xe tải chạy qua barie, chúng tôi đã được ông Đặng Ngọc Thắng, quyền Chi cục trưởng, Chi cục Thủy lợi Nam Định “mớm lời”, doanh nghiệp họ tăng nhíp xe nên xe cao hơn bình thường. Nói điều này, họ cười buồn rồi đem giấy tờ đăng kiểm ra cho xem. Ví dụ ô tô tải tự đổ Forland, khối lượng bên thân 4,8 tấn thì chiều cao của xe đã là 2,58 m. (Cao vượt quá chiều cao barie là 2,4m rất nhiều). Vậy thì phải tin doanh nghiệp họ kêu là có cơ sở.
Hỏi ông Tuyến, căn cứ vào đâu mà Ban quản lý xây dựng NN và PTNT lại cắm chiều cao barie có 2,4m, ông Tuyến trả lời, việc này do bên thiết kế. Lại hỏi, sao không cắm barie ở trên đê mà lại cắm trên các tuyến đường tỉnh lộ, huyện lộ, đường xã chạy lên đê? Ông Tuyến cho biết những địa điểm này đã được phê duyệt. Nhưng khi chúng tôi hỏi đến những quyết định phê duyệt địa điểm cắm barie và thiết kế, ông Tuyến cho rằng: “Cái này phải xin ý kiến lãnh đạo”.
Dốc Ngô Đồng, chiếc barie “thần thánh” thứ 20 chưa được cắm xuống
Ông Tuyến cũng “bật mí” thêm, hiện tại đã cắm được 19 trên tổng số 20 cái barie. Còn một cái tại dốc Ngô Đồng chưa cắm được là do “doanh nghiệp họ kêu quá”. Rồi, UBND huyện Xuân Trường xin chuyển địa điểm cắm ở chỗ khác.
Chúng tôi đến dốc Ngô Đồng và đã tận thấy “tổ con tò vò”. Ngay sát bờ đê là hàng loạt các bãi cát, sỏi, vật liệu xây dựng. Họ thản nhiên tập kết vật liệu, kinh doanh trên hành lang thoát lũ, hành lang bảo vệ đê. Ông Trần Thế Truyền, Hạt trưởng hạt quản lý đê huyện Xuân Trường than thở: “ Chúng tôi đã lập biên bản, nhưng…”
Các xe tải sẽ về đây lấy hàng, chạy trên đê và xuống dốc Ngô Đồng, chạy vào đường đâm thẳng đến trung tâm huyện Xuân Trường. Họ kinh doanh đã lâu (như lời ông Truyền nói) và không bỗng dưng khi biết là kinh doanh ở đó là vi phạm Luật Đê điều nhưng họ vẫn tồn tại được. Bởi vậy, cũng dễ hiểu khi Ban quản lý xây dựng NN & PTNT đã chùn tay khi định cắm barie ở đây?
Không cắm được barie ở đây thì có khác gì vẫn “thả hổ trong rừng”. Thì có khác gì “xem thường” quyết định dựng barie đã được “Bộ và tỉnh phê duyệt”. Thì có khác gì làm phí đi ý nghĩa cao cả cắm barie bảo vệ mặt đê. Thì có khác gì “mời gọi” các doanh nghiệp khác “kêu loạn” lên khi chặn nơi này, bỏ nơi kia.
Và bây giờ cả khi cắm được 19 cái barie “thần thánh” rồi nhưng khi hỏi đơn vị nào coi giữ, ông Đặng Ngọc Thắng vẫn thở than rằng đang khó chuyện đó, có lẽ là giao cho các xã quản lý. Các xã liệu có nhận không khi mà trách nhiệm quản lý và bảo vệ đê là của Chi cục Thủy lợi? Xã lấy đâu ra người, có người thì lấy đâu ra tiền để trả cho người trông coi các barie?
Doanh nghiệp thản nhiên tập kết, kinh doanh vật liệu xây dựng sát mặt đê
Trong khi cơ quan quản lý còn lúng túng thì doanh nghiệp lo ngại, với việc cắm các barie này chưa biết chừng nay mai sẽ biến thành “các trạm thu phí” (thiết kế barie đóng mở được)
Phải khẳng định việc lập các barie để ngăn các xe quá tải, quá khổ (nếu có) đi vào đê là việc làm hoàn toàn đúng đắn. Tuy nhiên, có vẻ sở NN và PTNT Nam Định đã “quá tay” khi ấn định các barie chỉ có chiều cao 2,4m, điều này tước đi sự lưu thông hợp pháp của các xe không vượt quá tải trọng (12 tấn) nhưng có chiều cao theo tiêu chuẩn cho phép hơn 2,4m như đã trình bày ở trên. Liệu thực tế này có được sở NN & PTNT Nam Định ghi nhận và điều chỉnh?Và khi chúng tôi liên hệ với ông Nguyễn Phùng Hoan, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nam Định để hỏi về điều này, ông Hoan thong thả “giới thiệu” chúng tôi sang sở NN & PTNT làm việc. Giờ thì mọi chuyện đã khá rõ, điều chúng tôi phân vân, tại sao sở NN & PTNT lại bỏ ra hàng trăm triệu từ tiền thuế của dân để đi cắm barie ngăn những xe tải được phép lưu thông hợp pháp trong khi các doanh nghiệp đang vi phạm Luật Đê điều lại sờ sờ tồn tại?
Nếu “giải tán” được các bãi chứa cát, sỏi, vật liệu xây dựng vi phạm này, có lẽ chẳng cần dựng barie. Việc này có thể vượt tầm của sở NN & PTNT, nhưng không lẽ UBND tỉnh Nam Định lại đứng ngoài cuộc?
Hùng Sơn/ Pháp luật & Xã hội