Tăng lương tối thiểu vùng

Chính phủ mới đây ban hành Nghị định 293/2025/NĐ-CP quy định mức lương tối thiểu vùng áp dụng kể từ 1/1/2026.

Theo đó, mức lương tối thiểu tháng và giờ của bốn vùng được điều chỉnh tăng so với hiện hành như sau:

Vùng I: 5.310.000 đồng/tháng và 25.500 đồng/giờ (tăng 350.000 đồng so với mức cũ).

Vùng II: 4.730.000 đồng/tháng và 22.700 đồng/giờ (tăng 320.000 đồng).

Vùng III: 4.140.000 đồng/tháng và 20.000 đồng/giờ (tăng 280.000 đồng).

Vùng IV: 3.700.000 đồng/tháng và 17.800 đồng/giờ (tăng 250.000 đồng).

Đối tượng áp dụng gồm tất cả người lao động làm việc theo hợp đồng và người sử dụng lao động theo Bộ luật Lao động, bao gồm doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã, hộ gia đình và cá nhân có thuê mướn lao động.

Như vậy, so với hiện hành, mức lương từng vùng tăng thêm 250.000-350.000 đồng/tháng; đồng thời, lần đầu tiên xác định mức lương tối thiểu theo giờ để làm căn cứ chi trả cho lao động bán thời gian và tính lương làm thêm giờ.

"Mức tham chiếu" - trục mới của đóng và hưởng BHXH

Từ ngày 1/7, khi Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực, "mức tham chiếu" trở thành trục mới thay thế "lương cơ sở" trong hệ thống an sinh để tính các khoản BHXH bắt buộc.

Từ kỳ lương tháng 1/2026, quy định này đi vào thực tế, tác động kép tới thu nhập người lao động.

Về tiền đóng BHXH, mức tham chiếu thiết lập sàn và trần: lương làm căn cứ đóng không được thấp hơn mức tham chiếu (tạm thời 2,34 triệu đồng/tháng) và không vượt quá 20 lần mức này.

Về tiền hưởng, các chế độ ốm đau, thai sản, tuất, mai táng… đều tính theo mức tham chiếu, giúp nâng giá trị hỗ trợ cho người lao động khi cần. Vì mức tham chiếu sẽ điều chỉnh linh hoạt theo biến động kinh tế và chỉ số giá tiêu dùng, các khoản trợ cấp được bảo toàn giá trị thực, nhưng đồng nghĩa tiền đóng BHXH có thể tăng thường xuyên hơn; doanh nghiệp và người lao động cần chủ động theo dõi để điều chỉnh kịp thời.

Mở rộng nguồn để điều chỉnh lương hưu và trợ cấp BHXH

Theo Nghị quyết 245/2025/QH15 về dự toán ngân sách năm 2025, từ năm 2026 các bộ, ngành và địa phương tiếp tục triển khai các giải pháp tạo nguồn cải cách tiền lương. Một số khoản thu tiếp tục bị loại trừ khi tính nguồn tăng thu dành cho cải cách tiền lương như: thu tiền thuê đất một lần, thu từ xử lý tài sản công, phí bảo vệ đất trồng lúa, phí tham quan di tích, phí sử dụng công trình hạ tầng cửa khẩu, phí nước thải, thu từ quỹ đất công ích…

Đáng chú ý, ngân sách trung ương được mở rộng phạm vi sử dụng nguồn tích lũy cải cách tiền lương để điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và kinh phí tinh giản biên chế. Ngân sách địa phương cũng được phép dùng nguồn cải cách tiền lương để thực hiện chính sách an sinh xã hội do Trung ương ban hành và tinh giản biên chế.

Chính phủ sẽ rà soát phần kinh phí tiết kiệm từ tinh giản biên chế và sắp xếp bộ máy; cho phép địa phương bổ sung nguồn này vào quỹ cải cách tiền lương. Từ năm 2026, Chính phủ chủ động sử dụng nguồn tích lũy để bảo đảm chi trả các chế độ tiền lương, phụ cấp và thu nhập theo quy định.

Lương cơ sở khu vực công

Nghị định 73/2024/NĐ-CP đã nâng lương cơ sở lên 2,34 triệu đồng/tháng và quy định áp dụng cho đến khi có nghị định mới. Trong dự toán ngân sách năm 2026, Quốc hội dành hơn 57.000 tỷ đồng cho cải cách tiền lương và giao Chính phủ chủ động điều chỉnh nếu điều kiện cho phép.

Như vậy, từ 1/1/2026, cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang cùng các nhóm hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội, ưu đãi người có công… vẫn nhận lương và phụ cấp tính trên mức 2,34 triệu đồng/tháng.

Trong buổi làm việc ngày 11/11, Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà lưu ý Bộ Nội vụ rằng, từ nay đến cuối năm còn tới 33 nghị định cần ban hành, trong đó có hai nghị định điều chỉnh mức lương cơ sở. Bà yêu cầu các cơ quan hoàn tất hồ sơ trong tháng 11 và trình Chính phủ chậm nhất ngày 10/12/2025, bảo đảm tiến độ lẫn chất lượng.

Trường hợp còn ý kiến khác nhau, đơn vị chủ trì phải tổng hợp, báo cáo để xử lý kịp thời, bảo đảm cả tiến độ và chất lượng nghị định.

Đề xuất tăng lương cơ sở ngay từ ngày 1/1/2026

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết sẽ đề xuất tăng lương cơ sở từ đầu năm 2026 thay vì tăng lương vào giữa năm như dự kiến.

Hiện lương cơ sở theo Nghị định 73/2024/NĐ-CP là 2.340.000 đồng/tháng, áp dụng cho các nhóm đối tượng: cán bộ, công chức từ trung ương đến cấp xã; viên chức; người làm việc theo hợp đồng trong cơ quan nhà nước; lực lượng vũ trang; người hoạt động không chuyên trách ở xã, thôn, tổ dân phố… hay nói cách khác tiền lương cơ sở này được áp dụng cho khu vực công.

Ngoài tăng lương cơ sở, Chính phủ cũng đang xem xét tới việc thực hiện cải cách tiền lương trong năm 2026. Nếu được triển khai cải cách tiền lương sẽ bỏ mức lương tính theo hệ số và lương cơ bản hiện nay. Thay vào đó sẽ áp dụng 5 bảng lương và 9 khoản phụ cấp cơ bản. Ngoài tiền lương, phụ cấp, cán bộ, công chức còn được hưởng tiền thưởng (khoản này chiếm khoảng 30% tổng quỹ lương).

Hệ số lương đặc thù cho giáo viên công lập

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến dự thảo nghị định về chính sách tiền lương nhà giáo, dự kiến có hiệu lực từ 1/1/2026. Điểm mới quan trọng là áp dụng hệ số lương đặc thù (1,15 đến 1,30) nhân với hệ số ngạch, bậc, qua đó tăng thu nhập thực nhận từ 15-30% tùy nhóm giáo viên. Dự thảo cũng bổ sung phụ cấp trách nhiệm, lưu động, tư vấn học sinh cho các đối tượng đặc thù.

Khi văn bản được ký, cách tính lương của hàng triệu giáo viên sẽ chuyển sang công thức: lương = lương cơ sở × hệ số ngạch, bậc × hệ số đặc thù. Tuy nhiên, vì vẫn là dự thảo nên các trường chưa thể căn cứ để chi trả; giáo viên cần theo dõi lộ trình ban hành nhằm cập nhật quyền lợi đúng thời điểm.