Một ngày sau khi cho máy bay do thám đến gần những đảo nhân tạo mà Trung Quốc đang xây trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam, Lầu Năm Góc hôm 21/5 tuyên bố vẫn tiếp tục tuần tra ở biển Đông bất chấp Bắc Kinh gọi hành động này là “vô trách nhiệm và nguy hiểm”.

Người phát ngôn Lầu Năm Góc Steven Warren cho biết các máy bay do thám, tàu hải quân Mỹ hiện vẫn giữ khoảng cách với khu vực nói trên những bước đi tiếp theo sẽ là thách thức tuyên bố chủ quyền sai trái của Trung Quốc tại đó. Điều này có nghĩa là máy bay và tàu hải quân Mỹ sẽ đi vào vùng biển trong phạm vi 12 hải lý tính từ các đảo nhân tạo nói trên.

Cũng trong ngày 21/5, Hải quân Mỹ lần đầu tiên công bố hình ảnh và video về chuyến bay của chiếc P-8A Poseidon, bị Trung Quốc cảnh báo 8 lần hôm 20/5, qua đó cho thấy hoạt động cải tạo và xây dựng trái phép của Bắc Kinh ở biển Đông.

Đáp lại, chính quyền Bắc Kinh hôm 23/5 nói rằng hành động mới đây của Hoa Kỳ ở biển Đông có thể “gây tai nạn”.

Phát ngôn viên Hồng Lỗi lớn tiếng nói rằng quân đội Trung Quốc đã xua đuổi máy bay của Mỹ "theo đúng luật, đồng thời cho rằng hành động của Mỹ là một mối đe dọa an ninh đối với các hòn đảo và bãi đá mà Trung Quốc đòi tuyên bố chủ quyền".

Ông Hồng nói: “Những hành động như vậy có thể gây tai nạn. Đó là hành động thiếu trách nhiệm, nguy hiểm và gây huy hại cho sự ổn định và hòa bình khu vực. Chúng tôi hết sức không hài lòng, và kêu gọi Mỹ nghiêm túc tuân thủ luật lệ quốc tế, tránh có những hành động khiêu khích và gây rủi ro”.

Hải quân Trung Quốc đã "thách thức" chiếc P8-A Poseidon, máy bay trinh sát tối tân nhất của Mỹ, trong vòng nửa tiếng và nhiều lần yêu cầu máy bay này rời đi hôm 20/5.

Trước đó, tờ Wall Street Journal (Mỹ) dẫn nguồn tin từ Lầu Năm Góc tiết lộ chính phủ Mỹ đang cân nhắc cho tàu quân sự và máy bay do thám áp sát các đảo nhân tạo của Trung Quốc xây phi pháp ở Biển Đông trong phạm vi 12 hải lý (22 km). Đây là quy định về phạm vi lãnh hải áp dụng cho đảo tự nhiên theo luật pháp quốc tế mà Trung Quốc ngang nhiên thiết lập cho các đảo do nước này bồi đắp trái phép ở Quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

 “Nếu điều này xảy ra (chính phủ Mỹ cho phép hải quân áp sát đảo Trung Quốc), xung đột giữa quân đội 2 nước Mỹ và Trung Quốc có khả năng sẽ xảy ra”, Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại (FPRI), có trụ sở tại bang Pennsylvania (Mỹ), bình luận trong bài phân tích đăng ngày 23.5, được trang tin Eurasiareview dẫn lại.

FPRI nhận định nếu xảy ra đối đầu, Hải quân Mỹ nhiều khả năng sẽ điều động các hạm đội từ nhiều khu vực trên thế giới đến Biển Đông.

FPRI còn phân tích thêm rằng hoạt động tiếp tế của quân đội Mỹ có thể được thiết lập từ trên không thông qua bán đảo Zamboanga, thuộc Philippines, nơi lực lượng Đặc nhiệm Mỹ đã có mặt ở đó khoảng gần 1 thập kỷ qua, hoặc bằng đường biển qua Davao, tỉnh duyên hải Philippines.

Trâm Anh (TH)