Sáng ngày 8/3/2014, chiếc máy bay Boeing 777 của hãng hàng không Malaysia Airlines mang số hiệu MH370 với 227 hành khách cùng 12 thành viên phi hành đoàn bay từ Kuala Lumpur đến Bắc Kinh đột nhiên biến mất.

Bất chấp các nỗ lực tìm kiếm rầm rộ chưa từng có của quốc tế, các tia hy vọng tìm thấy dù là một mảnh vỡ nhỏ hòng làm sáng tỏ vụ biến mất đã lụi dần theo thời gian, để lại xung quanh nhiều lời đồn đãi và với đủ mọi giả thuyết để lý giải trừ việc cho đó là một tai nạn.

Đã có rất nhiều giả thuyết, kịch bản tai nạn được đưa ra, nhưng dường như cũng chỉ gieo thêm hoài nghi. Vẫn không một giải đáp nào thỏa đáng về số phận của chiếc máy bay số hiệu MH 370 cùng 239 con người trên khoang, chỉ thấy ngày càng có thêm nhiều câu hỏi không có lời giải.

Có thật máy bay rơi ngoài khơi Ấn Độ Dương?

Thủ tướng Malaysia ngày 24/3 cho rằng chiếc máy bay MH 370 đã rơi ngoài khơi Ấn Độ Dương. Vậy tại sao không tìm được một mảnh vỡ nào bất chấp các nỗ lực dò tìm không ngơi nghỉ của chính phủ Úc trong suốt tháng 10/2014?

Tờ báo nhắc lại một phần lớn vật liệu để sản xuất máy bay được thiết kế để có thể nổi được trên mặt nước, như là ghế ngồi chẳng hạn. Do đó, kịch bản chiếc Boeing 777 hạ cánh xuống biển và chìm cả khối được cho là điều không thể.

Máy bay đã bị điều khiển từ xa?

Giả thuyết máy bay có sự cố kỹ thuật hầu như cũng không chấp nhận được. Tín hiệu cuối cùng nhận được từ MH370 là lời chào của viên phi công trẻ “All right, good night, Malaysia 370” trước khi rời không phận Malaysia để đi vào vùng không phận Việt Nam.

Thế nhưng, 90 giây sau cuộc trao đổi cuối cùng đó, bộ phận phát nhận tín hiệu đã bị tắt. Tiếp đến là hệ thống Acars cho phép gửi thông tin kỹ thuật tự động cũng bị khóa. Làm thế nào cả hai thiết bị này đều bị tắt, là một điểm khó hiểu theo như khẳng định của một viên phi công chuyên điều khiển Boeing 777.

Từ đó xuất phát giả thuyết cho rằng máy bay đã bị điều khiển từ xa với ý đồ cố ý làm “biến mất”. “Vậy ai đã điều khiển chiếc máy bay?” đó mới chính là chiếc chìa khóa của sự bí ẩn đó.

Phi công tự sát?

Phía Malaysia từng đưa ra những lập luận nhằm đổ hết trách nhiệm cho phi công chính Zaharie Ahmad Shah, 53 tuổi. Thế nhưng theo nhật báo, với bề dày kinh nghiệm 18000 giờ bay, phi công chính không có gì đáng chê trách từ cuộc sống gia đình, tư tưởng chính trị cho đến trách nhiệm nghề nghiệp.

Liệu chúng ta cũng được biết như những gì nhà chức trách Malaysia nắm được?

Chính phủ Malaysia và hãng hàng không Malaysia Airlines khăng khăng nhắc lại họ không giấu diếm gì. Thân nhân các nạn nhân đến giờ vẫn tố cáo các tuyên bố của chính quyền mâu thuẫn nhau ngay từ đầu xảy ra vụ việc, ngoài ra chính quyền Malaysia còn bị tố là đã chậm trễ và đưa tin nhỏ giọt có chủ đích.

Cho đến lúc này công việc tìm kiếm chiếc máy bay MH370 đang đến đâu?

Tại vùng nghi vấn hiện nay có bốn chiếc tàu lớn của Úc và Malaysia đang tiếp tục dò tìm trong vùng biển rộng bao la ở nam Ấn Độ Dương, cách bờ biển của nước Úc nơi gần nhất cũng phải là 1.600km. Phải mất 6 ngày các tàu xuất phát từ bờ tây nước Úc mới ra được tới vùng tìm kiếm.

Các tàu sử dụng các thiết bị dò sóng âm hiện đại để lần tìm dấu vết của xác máy bay trong vùng biển rộng khoảng 60 nghìn km2. Đến giờ các tàu mới dò quét được 40% diện tích trong khu vực nghi vấn dựa theo các phỏng đoán từ dữ liệu vệ tinh. Nhưng ngoài những chiếc container chở hàng biển ra, chiến dịch tìm kiếm do Úc chỉ đạo vẫn không thu được một chút gì có liên quan đến chiếc máy bay mất tích.

Chi phí cho chiến dịch tìm kiếm chiếc máy bay mang số hiệu MH 370 của Malaysian Airline do hai nước Úc và Malaysia cùng đóng góp với ngân sách là 120 triệu đô la Úc. Công việc vẫn tập trung vào khu vực tình nghi rộng 60 nghìn km2 như nói ở trên.

Chỉ còn vài tháng nữa, vùng tìm kiếm, tức bán cầu nam sẽ vào mùa bão, như vậy chiến dịch tìm kiếm chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng nặng. Dự kiến chính quyền Úc và Malaysia sẽ chấm dứt chiến dịch tìm kiếm MH 370 vào tháng Năm tới. Các cơ quan chức năng vẫn chưa có quyết định sẽ làm gì tiếp theo nếu vẫn cứ không tìm được gì hơn trong thời gian tới.

Điều gì có thể rút ra từ vụ MH370?

Chừng nào các hộp đen hay xác của chiếc máy bay MH370 còn chưa tìm ra thì người ta chưa thể trả lời được câu hỏi: Điều gì đã diễn ra trên chiếc máy bay trước khi mất tích? để từ đó ngành hàng không thế giới mới rút ra được những bài học cũng như những biện pháp sửa chữa cần thiết.

Trước mắt, các nhà quản lý hàng không mới chỉ thấy cần phải đưa ra những biện pháp bổ sung nhằm hạn chế việc máy bay mất tích. Đó là bắt đầu từ năm 2016, sẽ cho thiết lập hệ thống theo dõi tức thời bất kỳ máy bay dân dụng bay trên bầu trời bình thường hay khi gặp tình huống hiểm nghèo. Giải pháp tạm thời này đã được hội nghị hàng không thế giới do ICAO tổ chức tại Montréal hồi tháng trước ủng hộ hoàn toàn.

Phương Anh (TH)