Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam vừa có cuộc khảo sát 16 doanh nghiệp (DN) (một DN FDI, 11 DN cổ phần, ba DN TNHH và một DN tư nhân), với 7.891 lao động tại sáu tỉnh, cho thấy lượng người tham gia BHXH tại các DN rất ít.
Cụ thể, chỉ có 13% người lao động tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH). Trong đó, cao nhất là Khánh Hòa (23%), thấp nhất là An Giang (6,6%). Tỉ lệ thấp và còn rất xa so với mục tiêu Nghị quyết 21, theo đó đến năm 2020 có 50% lực lượng lao động tham gia BHXH, 35% tham gia BH thất nghiệp và 80% dân số tham gia BHYT.
Nhiều DN không thực hiện đóng BHXH cho người lao động. Ảnh minh họa
Cũng theo đoàn giám sát, tổng số nợ BHXH của sáu tỉnh là 433,5 tỉ đồng. Tỉ lệ trung bình số DN đăng ký tham gia BHXH trên tổng số DN đăng ký hoạt động chỉ chiếm 40% và tỉ lệ DN nợ BHXH trên số DN tham gia đóng BHXH là 44,9%. Số liệu này cho thấy cứ 100 DN hoạt động thì chỉ có 40 DN đăng ký đóng BHXH và trong số 40 DN đóng BHXH thì có đến 18 DN nợ BHXH.
Nguyên nhân có từ nhiều phía, nhưng điểm chính vẫn là ý thức chấp hành pháp luật BHXH của doanh nghiệp chưa cao.
Thừa nhận những khó khăn trong triển khai mục tiêu Nghị quyết 21, ông Mai Đức Chính - Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ VN, trưởng đoàn giám sát - nhận xét: “Nếu không xin điều chỉnh thì sẽ khó đạt được mục tiêu đề ra”.
Việc xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHXH theo Nghị định 95 của Chính phủ chưa nhiều và chưa đủ sức răn đe: “Công tác hậu kiểm và khởi kiện DN nợ BHXH ra tòa còn nhiều vướng mắc do DN sau khi thanh tra, kiểm tra, xử phạt thì không liên lạc với cơ quan BHXH hoặc không còn khả năng thanh toán nợ BHXH. Số nợ BHXH lớn trong thời gian dài mà không có biện pháp xử lý kiên quyết ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của hàng ngàn người lao động…” - ông Chính nói.
Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân phát biểu tại hội nghị. Ảnh: TTXVN
Ngày 23/3, tại Hội nghị sơ kết chương trình phối hợp giám sát việc thực hiện pháp luật về bảo hiểm xã hội trong doanh nghiệp năm 2015, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân đánh giá những số liệu qua giám sát về tình hình đóng bảo hiểm xã hội của doanh nghiệp cho người lao động là rất đáng báo động, cho thấy cần cấp bách có giải pháp nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động.
Ông Nguyễn Thiện Nhân đề nghị Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cùng các cơ quan chức năng cần có kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ nhằm đưa ra giải pháp để ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp trốn đóng bảo hiểm xã hội, kiến nghị về các chế tài xử lý nghiêm khắc, mang tính răn đe hơn. Các cơ quan chức năng nếu có đủ bằng chứng vi phạm của doanh nghiệp có thể tiến hành khởi kiện doanh nghiệp ra tòa.
Thu Trang (Tổng hợp)