Nhiều ngân hàng báo lỗ nặng năm 2020

Báo cáo tài chính từ một số ngân hàng cho thấy tình hình kinh doanh không mấy khả quan. Theo BCTC hợp nhất quý IV/2020, Saigonbank (UPCoM: SGB) ghi nhận thu nhập lãi thuần 144,5 tỷ đồng, giảm 30% so với cùng kỳ năm trước. Lãi thuần từ hoạt động dịch vụ hơn 11,2 tỷ đồng, giảm 9%. Đồng thời, hoạt động khác cũng báo giảm lãi 33%, xuống 22 tỷ đồng. Lãi thuần từ hoạt động kinh doanh ngoại hối gần 8,7 tỷ đồng, tăng 58%.

Chi hoạt động trong kỳ hơn 112 tỷ đồng, giảm 28%. Ngân hàng ghi nhận lãi thuần trước trích lập hơn 75,6 tỷ đồng, giảm 26% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, chi phí dự phòng gần 132 tỷ đồng, chỉ giảm 8%, khiến ngân hàng lỗ trước thuế hơn 56,2 tỷ đồng. Lũy kế cả năm, ngân hàng vẫn có lãi trước thuế hơn 121 tỷ đồng, giảm 34% so với 2019. Lợi nhuận sau thuế hơn 97 tỷ đồng, giảm 33%, tương đương 93% kế hoạch.

Ảnh minh họa

Một nhà băng khác cũng giảm lãi mạnh trong quý IV/2020 là TPBank. Cụ thể, theo báo cáo tài chính quý IV/2020 vừa công bố, TPBank tăng mạnh trích lập dự phòng rủi ro 77% nên lãi trước và sau thuế quý 4 giảm 7%, chỉ còn gần 1,365 tỷ đồng và gần 1.091 tỷ đồng.

Tính riêng quý IV/2020, TPBank cho biết do chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 làm mức tăng trưởng giảm so với cùng kỳ năm trước, thu nhập lãi thuần và thu từ dịch vụ đóng góp chủ yếu vào lợi nhuận của quý cuối năm. Thu nhập lãi thuần tăng 39% trong quý này, đạt 2.088 tỷ đồng và lãi thuần từ dịch vụ tăng 10%, đạt 458 tỷ đồng, lãi từ mua bán chứng khoán đầu tư cũng tăng 51% so quý cùng kỳ năm 2019, đạt 131 tỷ đồng.

Đáng chú ý, hoạt động kinh doanh ngoại hối được đẩy mạnh, đem về khoản lãi gấp 14 lần cùng kỳ, ghi nhận gần 266 tỷ đồng. Tuy nhiên, vẫn có hoạt động khác giảm tăng trưởng khi lãi giảm 50%, chỉ còn gần 332 tỷ đồng. Trong kỳ, chi phí hoạt động tăng 48% và chi phí dự phòng rủi ro tín dụng tăng đến 77% so với cùng kỳ, do đó, lợi nhuận trước và sau thuế giảm 7%, chỉ còn gần 1.365 tỷ đồng và 1.091 tỷ đồng.

Cũng theo BCTC, lũy kế cả năm 2020, chi phí dự phòng rủi ro tín dụng tăng 37% so với năm trước, lên mức hơn 1.783 tỷ đồng, song lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cũng tăng 19%. Do đó, lợi nhuận trước và sau thuế cả năm tăng 13%, ghi nhận gần 4.389 tỷ đồng và hơn 3.510 tỷ đồng. Nưng nếu so với kế hoạch lãi trước thuế 4.068 tỷ đồng năm 2020, TPBank đã vượt được 8% chỉ tiêu đề ra.

Vì sao các ngân hàng lỗ lớn?

Theo phân tích của Báo Đầu tư, sở dĩ Saigonbank báo lỗ quý IV/2020 là do phải trích lập dự phòng rủi ro tín dụng gần 132 tỷ đồng khiến ngân hàng lỗ trước thuế 56 tỷ đồng. Tính đến 31/12/2020, tổng tài sản Saigonbank đạt gần 23.943 tỷ đồng, tăng 5% so với cuối năm trước. Trong đó, dư nợ cho vay khách hàng tăng 6,1% với 15.448 tỷ đồng. Số dư tiền gửi khách hàng tăng 16,3% đạt hơn 18.224 tỷ đồng.

Tuy nhiên, tổng nợ xấu của Saigonbank đến cuối năm 2020 lại giảm 21% so với đầu năm rồi, chỉ còn 223 tỷ đồng. Trong đó, tất cả phân loại nợ xấu đều giảm, kéo tỷ lệ nợ xấu trên dư nợ vay từ 1.94% xuống còn 1.44%.

Ở một diễn biến liên quan, CTCK Rồng Việt (VDSC) đề cập lý do để tin rằng, nợ xấu có thể không quá tiêu cực như dự đoán. Sự chậm lại trong việc hình thành nợ tái cơ cấu sau quá trình phục hồi và đi vào thời kỳ hoạt động kinh tế ổn định là một dấu hiệu.

Dự thảo sửa đổi Thông tư 01/2020/TT-NHNN gây ra lo ngại về chu kỳ chi phí tín dụng cao, tức sau giai đoạn tái cơ cấu, giãn nợ nếu khách hàng không trả được nợ, ngân hàng phải tăng trích dự phòng bao nợ xấu. Tuy nhiên, VDSC cho rằng, ngân hàng đang chuẩn bị cho kịch bản này. Các nhà băng sẽ có thời gian để xử lý nợ tái cơ cấu trước khi trích lập dự phòng đầy đủ, theo dự thảo.

Đồng thời, các ngân hàng có thể phải trích lập dự phòng cho nợ tái cơ cấu theo dự thảo sửa đổi Thông tư 01.

Mới đây, theo văn bản trình Bộ Tài chính lấy ý kiến, dự thảo sửa đổi Thông tư 01 yêu cầu các ngân hàng thương mại duy trì giữ nguyên nhóm nợ, cơ cấu lại các khoản nợ bị ảnh hưởng, miễn và giảm lãi suất cho các khách hàng đủ tiêu chuẩn và quan trọng là bắt đầu trích lập dự phòng cho các khoản nợ được cơ cấu lại dựa trên bản chất của các khoản vay. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cũng đề xuất kéo dài thời gian trích lập dự phòng cho các ngân hàng theo lộ trình kết thúc vào năm 2024, tức sau 3 năm kể từ khi Thông tư 01 có hiệu lực.

Điều này sẽ giúp giảm bớt áp lực tăng chi phí dự phòng và cho các ngân hàng thời gian xử lý nợ xấu. Nợ cơ cấu lại theo Thông tư 01 chưa được trích lập dự phòng đầy đủ là một trong những yếu tố hỗ trợ cho hiệu quả hoạt động tốt của nhiều ngân hàng trong năm 2020. Nhưng nền chi phí dự phòng sẽ phải được ngân hàng giữ ở mức cao để trích lập dự phòng từng phần cho khoản nợ tái cơ cấu.