Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ được coi là gay cấn và kéo dài nhất thế giới. Kể từ lúc bắt đầu tiến hành thăm dò dư luận để quyết định ứng cử cho đến khi trở thành Tổng thống là cả một quá trình phức tạp với nhiều giai đoạn bỏ phiếu.
Bầu cử Tổng thống Mỹ năm nay sẽ diễn ra vào ngày 8/11. Ảnh minh họa
Về điều kiện để trở thành ứng viên Tổng thống Mỹ, Hiến pháp nước này quy định một người cần phải hội đủ các tiêu chuẩn như sau: Là công dân Mỹ, được sinh ra trên đất nước Mỹ, tuổi từ 35 trở lên và cư trú tại Mỹ ít nhất 14 năm.
Về quy trình bầu cử: Có hai giai đoạn chính là bầu cử sơ bộ (bầu ra các ứng cử viên chính thức đại diện các đảng) và tổng tuyển cử (bầu Tổng thống từ số các ứng viên). Tuy nhiên trước khi tổng tuyển cử diễn ra, mỗi đảng còn phải tổ chức đại hội để lựa chọn ra một ứng cử viên chính thức cuối cùng sẽ đại diện cho đảng mình tham gia tranh cử tổng thống.
Tại hầu hết các tiểu bang, bầu cử sơ bộ sẽ được tiến hành giống như các cuộc bầu cử bình thường (hình thức bầu sơ bộ), với những người dân đi bỏ phiếu tại các điểm bỏ phiếu hoặc bằng đường bưu điện. Bầu cử sơ bộ ở các bang cũng có thể diễn ra dưới hình thức bầu kín. Hình thức này thu hút số lượng cử tri đi bầu nhỏ hơn và bị chi phối bởi các nhà hoạt động của mỗi đảng. Các quy tắc áp dụng cho cả hai loại hình bầu cử này khác nhau tùy vào từng bang và từng đảng.
Giai đoạn cơ bản thứ hai là tổng tuyển cử sẽ được tiến hành để quyết định ai là người được bầu chọn nắm giữ chức vụ Tổng thống.
Các cuộc bầu cử sơ bộ và họp kín tại từng bang diễn ra từ tháng 1 đến tháng 6, sau đó là các đại hội toàn quốc diễn ra vào các tháng 7, 8 và 9. Về thời gian diễn ra tổng tuyển cử, luật pháp Mỹ quy định cuộc bầu cử Tổng thống sẽ diễn ra vào ngày thứ 3 sau thứ 2 đầu tiên của tháng 11. Như vậy ngày bầu cử sớm nhất trong năm sẽ là ngày 2/11, muộn nhất ngày 8/11.
Quy trình bầu Tổng thống Mỹ
Điều đặc biệt trong luật bầu cử Tổng thống của Mỹ là các cử tri (voter) không trực tiếp bầu Tổng thống. Lá phiếu của họ gọi là lá phiếu phổ thông chỉ có nhiệm vụ chọn ra đại diện cử tri hay còn gọi là đại cử tri (Elector) cho bang của mình. Các đại cử tri tập hợp lại thành Cử tri đoàn (Electoral College) của bang. Tùy thuộc vào dân số mà mỗi bang của Mỹ có một số nhất định đại cử tri trong Cử tri đoàn này. Do đó ở hầu hết các bang, ứng viên nào được nhiều nhất phiếu phổ thông thì cũng nhận được toàn bộ phiếu của Cử tri đoàn bang đó.
Ở Mỹ, bang California là bang đông dân nhất nước Mỹ, nên bang này có nhiều đại cử tri nhất: 55 đại cử tri, trong khi đó, có một số bang ít dân, chỉ có 3 đại cử tri. Toàn nước Mỹ có 538 đại cử tri, để trở thành Tổng thống, một ứng viên cần thu được 270 phiếu đại cử tri.
Tổng thống và phó tổng thống đắc cử sẽ chính thức nhậm chức vào tháng 1 năm sau.
Phương Anh (Tổng hợp)