Nước mặn đã làm hàng loạt trà lúa đang trổ đòng bị chết dần, nhiều ruộng lúa gượng ra bông nhưng trổ không đều, hạt lép, năng suất thấp. Những nông dân bị thiệt hại từ 70% trở lên cho biết rất khó thuê máy gặt đập liên hợp thu hoạch diện tích lúa bị nhiễm mặn; còn thuê người gặt thì tiền công cao.
Ông Giang Thành, chủ tịch UBND xã Lình Huỳnh, cho hay khoảng 70% số hộ nông dân có lúa bị thiệt hại là hộ dân tộc Khmer nghèo, tiền đầu tư phân bón trồng lúa đều phải vay mượn nên hiện tại đời sống hết sức khó khăn.
Đưa chúng tôi đi thăm đồng, ông Ngô Tương Lai (ngụ ấp Lình Huỳnh), cho biết trước tết, ông tranh thủ bơm nước vào ruộng lúa đang trổ đòng để yên tâm ăn tết, nhưng ngày mùng 1 ra thăm thì thấy lúa bị “xèo lá” và có dấu hiệu chết dần. Nhìn sang ruộng lúa của các hộ lân cận cũng thấy hiện tượng tương tự nên ông đã lập tức báo chính quyền địa phương. “Lúa đông xuân là vụ chính trong năm nên tôi đã đầu tư hơn 25 triệu đồng cho 1 ha đất sản xuất. Đến khi sắp thu hoạch thì thiệt hại hơn 90%, coi như mất trắng. Nếu không bị nước mặn xâm nhiễm thì vụ này gia đình tôi thu hoạch khoảng 7 - 8 tấn lúa, trừ chi phí cũng còn lời vài chục triệu đồng”, ông Lai nói.
Được biết cũng vào thời điểm trước Tết Nguyên đán 2015, dự án nạo vét cửa biển Lình Huỳnh đang thi công đã thổi bùn đất về lấp đoạn kênh cống Lình Huỳnh - kênh 11. Bùn đất, nước mặn theo đó chảy xuống kênh 200 và kênh 11 gây nhiễm mặn tràn lan các kênh mương trong khu vực. Do nông dân không biết nguồn nước dưới kênh bị nhiễm mặn nên đồng loạt bơm vào đồng ruộng dẫn đến nhiều trà lúa bị thiệt hại nặng nề. Cho đến nay, nguồn nước dưới kênh 200, kênh 11 và nhiều kênh mương nội đồng khác trên địa bàn 2 ấp độ mặn vẫn còn khá cao.
Sau khi nghiên cứu và tìm hiểu, sở NN&PTNT Kiên Giang đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc kiểm tra thực địa nhiều lần. Lần gần đây nhất là tiến hành lấy mẫu đất đưa đi giám định độc lập tại 2 nơi.
Kết quả xác định gần 427 ha lúa đông xuân bị chết do đất nhiễm mặn. Nhưng vì sao đất lại bị nhiễm mặn thì chưa rõ.
Ông Nguyễn Văn Tâm - giám đốc Sở NN&PTNT Kiên Giang cho biết, trong trường hợp xác định được đất lúa bị nhiễm mặn là do lỗi nhà thầu thì nhà thầu mới chịu bồi thường.
Còn nếu không phải do nhà thầu và lúa chết vì lý do khách quan thì nhà nước sẽ chỉ hỗ trợ lúa giống cho bà con nông dân với mức từ 100 - 120 kg lúa giống/ha, tính ra tổng mức hỗ trợ (nếu có) từ ngân sách sẽ chỉ vào khoảng 560 triệu đồng.
Minh Đức (Th)