Hàng loạt sai phạm về quản lý và sử dụng đất đai

Ngày 30.5.2014, TTCP đã ban hành Kết luận thanh tra số 1249/KL-TTCP, về việc chấp hành pháp luật trong công tác quy hoạch và quản lý, sử dụng đất trên địa bàn tỉnh BD (giai đoạn 2006 – 201). Kết luận thanh tra đã được Thủ tướng Chính phủ thống nhất, chỉ đạo các cơ quan thực hiện (tại Văn bản số 8358/VPCP V.I ngày 23.10.2014 của Văn phòng Chính phủ). Theo đó, TTCP đã kết luận: Chất lượng công tác quy hoạch sử dụng đất chưa cao, một số nội dung chưa sát thực tế, tính khả thi thấp, chưa đảm bảo tốt nguyên tắc về sự phù hợp của quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất giữa các cấp, theo quy định của Luật Đất đai 2003…

Công tác quản lý nhà nước về đất đai chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến một số yếu kém, sai phạm như: Tại dự án Khu sản xuất Bình Chuẩn, thị xã Thuận An; sau khi thu hồi, bồi thường giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng và chuyển nhượng cho các nhà đầu tư thứ cấp, nhà đầu tư hạ tầng chưa thực hiện tốt việc quản lý hạ tầng, quản lý việc đầu tư xây dựng theo quy hoạch chi tiết của các nhà đầu tư thứ cấp, quản lý môi trường đối với khu sản xuất theo quy định. 

Tình trạng các hộ gia đình, cá nhân phân lô, bán nền trên địa bàn thị xã Dĩ An và Thuận An diễn ra khá phổ biến. Riêng trong giai đoạn 2011 – 2013, UBND thị xã Dĩ An đã có chủ trương cho phép 84 trường hợp hộ gia đình, cá nhân phân lô, bán nền là không đúng quy định của Luật Kinh doanh bất động sản. Qua thanh tra một số nội dung về công tác quản lý sử dụng đất đối với Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp BD và Công ty TNHH MTV Cao su BD, phát hiện một số hợp đồng giao khoán không đúng đối tượng theo Nghị định 135/2005/NĐ-CP của Chính phủ. Đến thời điểm thanh tra, các cơ quan chức năng của tỉnh BD chưa làm các thủ tục để thu tiền thuê đất đối với diện tích phải chuyển sang thuê đất của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp BD theo quy định của Nghị định 170/2004/NĐ-CP ngày 22.9.2004 và Nghị định 200/2004/NĐ-CP ngày 3.12.2004 của Chính phủ.v.v…

Có 65 trường hợp được UBND tỉnh BD giao đất ở có thời hạn (không đúng quy định tại Điều 66 Luật Đất đai 2003), chưa được điều chỉnh sang giao đất ở lâu dài theo quy định và chưa thu tiền sử dụng đất bổ sung … Có 3 trường hợp giao đất ở có thời hạn đã được UBND tỉnh điều chỉnh sang giao đất ở lâu dài, nhưng chưa được được cơ quan thuế tính thu tiền sử dụng đất bổ sung theo đúng hướng dẫn của Bộ Tài chính. 

Có 2 khu công nghiệp là Mỹ Phước I và Mỹ Phước II, do Tổng Cty Becamex IDC làm chủ đầu tư và 117 tổ chức được nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm thuộc diện phải điều chỉnh đơn giá thuê đất theo quy định của Nghị định số 142/2005/NĐ-CP và Nghị định số 121/2010/NĐ-CP của Chính phủ, nhưng chưa thực hiện điều chỉnh. UBND tỉnh BD ban hành Văn bản số 3400/UBND-SX ngày 1.12.2008; trong đó, quy định chỉ xác định lại giá trị đất cho sát với giá thị trường đối với các trường hợp đất công giao cho các tổ chức không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất và đất thuộc các doanh nghiệp nhà nước quản lý. Nay, tiến hành cổ phần hóa là chưa đúng theo quy định của pháp luật nêu tại Khoản 1 Điều 56 Luật Đất đai 2003, Khoản 12 Điều 1 Nghị định số 123/2007/NĐ-CP của Chính phủ.

UBND tỉnh Bình Dương không ban hành văn bản cho phép áp dụng giá đất, theo bảng giá đất do UBND tỉnh quy định, để tính thu tiền sử dụng đất đối với các trường hợp giá đất theo bảng giá đã sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường… Khi xây dựng bảng giá đất hàng năm, Sở Tài chính không thực hiện điều tra, khảo sát, thống kê về giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế, không sử dụng các phương pháp xác định giá đất được quy định tại Nghị định số 188/2004/NĐ-CP và Nghị định số 123/2007/NĐ-CP của Chính phủ. UBND tỉnh BD giao đất thu tiền sử dụng đất công không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất đối với Công ty CPXD BD và cho Công ty TNHH Kim Long thuê đất công không qua đấu giá quyền thuê đất, vi phạm quy định của pháp luật…

Thực hiện tạm thu 10% tiền sử dụng đất, sau đó quyết toán thu tiền sử dụng đất theo bảng giá đất tại thời điểm tạm thu và xác định giá đất làm căn cứ để thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo giá đất quy định vào thời điểm trước khi có quyết định giao đất, cho thuê đất hoặc bàn giao đất thực tế đối với Công ty Cổ phần tư vấn đầu tư và xây dựng BD (chủ đầu tư Dự án Khu dân cư Hiệp Thành 3), Công ty Cổ phần xây dựng BD (chủ đầu tư Dự án Khu dân cư Chánh Nghĩa), Công ty TNHH Thiên Phú (chủ đầu tư Dự án Khu dân cư Cầu Đò, Khu dân cư Hòa Lân và Khu dân cư Mỹ Phước 4), Công ty TNHH Vị Hảo (chủ đầu tư Khu dân cư Vị Hảo), Công ty liên doanh TNHH Khu công nghiệp Việt Nam Singapore (chủ đầu tư Khu dân cư Ấp 4, Khu dân cư Ấp 5 và Khu dân cư Hòa Lợi), Tổng công ty TNHH MTV Sản xuất và XNK BD (chủ đầu tư Dự án Khu dân cư Gò Chai)…, vi phạm quy định của pháp luật nêu tại Nghị định 198/2004/NĐ-CP, Nghị định số 84/2007/NĐ-CP và Nghị định số 120/2010/NĐ-CP của Chính phủ.
Thực hiện khấu trừ tiền bồi thường giải phóng mặt bằng vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất không đúng quy định của pháp luật đối với 10 tổ chức gồm: Công ty TNHH Cửu Long (chủ đầu tư Khu tái định cư xã Thanh An), Công ty TNHH Ba Huân (chủ đầu tư Trang trại chăn nuôi gà Ba Huân), Công ty TNHH Thanh Duy (chủ đầu tư Khu dân cư Thanh Duy), Công ty Cổ phần Hạt Việt, Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Thạnh Tân (chủ đầu tư Khu dân cư Thạnh Tân), Tổng công ty TNHH MTV Sản xuất và XNK Bình Dương (chủ đầu tư Dự án Khu phức hợp Twin Doves Golf Club & Resort), Công ty cổ phần Vĩnh Quang (chủ đầu tư Dự án Khu Đô thị - Thương mại và Dịch vụ Lai Hưng), Công ty TNHH Thương mại – Xây dựng Diệu Long, Doanh nghiệp Tư nhân Hương Quỳnh và Công ty TNHH Acsendas – Protrade (chủ đầu tư Khu công nghiệp An Tây). 

Miễn giảm tiền sử dụng đất không đúng quy định đối với 2 trường hợp là dự án Trường Cao đẳng nghề Đồng An do Công ty Cổ phần Thương mại – Sản xuất – Xây dựng Hưng Thịnh làm chủ đầu tư và dự án Trường dân lập Lê Quý Đôn do Công ty Cổ phần Nhân An làm chủ đầu tư. Xác định giá đất làm căn cứ thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chưa sát giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường trong điều kiện bình thường đối với Tổng công ty Thương mại XNK Thanh Lễ tại dự án Khu biệt thự nhà vườn Chánh Mỹ và Công ty Cổ phần đầu tư – Xây dựng – Kinh doanh bất động sản Thành Nguyên tại dự án Khu dân cư Võ Minh Đức, vi phạm Nghị định số 17/2006/NĐ-CP, Nghị định số 123/2007/NĐ-CP và Nghị định 69/2009/NĐ-CP của Chính phủ. 

Xác định thiếu diện tích và không tính thu tiền sử dụng đất một số diện tích phải thu tiền sử dụng đất, đất thương mại dịch vụ, đất dịch vụ công cộng, đất tiện ích công cộng, đất bến bãi không thuộc diện giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với Công ty Areco (chủ đầu tư Dự án Khu dân cư và Thương mại Bình Quới) và Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (chủ đầu tư Khu đô thị sinh thái Chánh Mỹ. Thu vượt tiền thuê đất của Công ty Cao su Dầu Tiếng (chủ đầu tư dự án Khu công nghiệp Rạch Bắp); tính tiền chuyển mục đích sử dụng đất đối với 6 hộ gia đình, cá nhân chưa đúng quy định của pháp luật. Nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tính đến ngày 30.6.2013 và tiền phạt chậm nộp tiền sử dụng đất đến 30.4.2013 của tỉnh BD, lên đến trên 892,4 tỷ đồng. 

Sai phạm hàng trăm tỷ đồng, cần phải xử lý, khắc phục hậu quả

Trước hàng loạt sai phạm diễn ra ở trên, Tổng TTCP đã kiến nghị và được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo như sau: Bộ Tài chính xử lý số tiền hơn 156,5 tỷ đồng liên quan đến truy thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất do sai phạm về tính thu tiền sử dụng đất, khấu trừ tiền bồi thường, hỗ trợ về đất; tính thiếu diện tích đất phải thực hiện nghĩa vụ tài chính; miễn giảm tiền sử dụng đất sai quy định… UBND tỉnh BD phải kiểm tra, làm rõ và xử lý số tiền vi phạm 18 tỷ đồng tại dự án Khu dân cư Phú Hòa 1 của Công ty Cổ phần Xây dựng – Tư vấn – Đầu tư BD. Hoàn tất thủ tục pháp lý về đầu tư và đất đai, làm rõ để xử lý các sai phạm liên quan tại dự án Công viên Nghĩa trang BD đối với Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Chánh Phú Hòa theo đúng quy định của luật pháp. Khẩn trương đôn đốc, thu nộp số nợ đọng tiền thuê đất, tiền phạt chậm nộp về ngân sách nhà nước theo đúng quy định. 

Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương chấm dứt việc giao đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất đối với các khu đất công. Chấm dứt thực hiện theo công văn 3400/UBND-SX ngày 1.12.2008 của UBND tỉnh Bình Dương, về xác định lại giá đất cho sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường đối với một số trường hợp. Chấm dứt việc áp dụng hệ số K để tính tiền sử dụng đất, tiền bồi thường, hỗ trợ về đất và tính khấu trừ tiền bồi thường, hỗ trợ về đất thay cho việc xác định lại giá đất sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường cho đến khi có ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ cho phép thực hiện. Chấm dứt việc cho phép các hộ gia đình, cá nhân phân lô bán nền trái quy định của pháp luật.v.v… Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Bình Dương tổ chức kiểm điểm nghiêm túc và tùy theo tính chất, mức độ sai phạm để có hình thức xử lý hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý trách nhiệm của các tập thể, cá nhân có sai phạm đã nêu trong kết luận thanh tra.

NHÓM PV ĐIỀU TRA