Ông Chu Vĩnh Khang là cựu Bộ trưởng Công an, nguyên Ủy viên Thường vụ Bộ chính trị kiêm Bí thư Ủy ban Chính pháp Trung ương (chức vụ giám sát các lực lượng an ninh và các cơ quan thực thi pháp luật của Trung Quốc).
Ông đã bị khai trừ khỏi Đảng Cộng sản Trung Quốc (CPC), đồng thời bị Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao mở cuộc điều tra về những “vi phạm kỷ luật nghiêm trọng” và có quyết định bị bắt giữ.
Ông Chu Vĩnh Khang được cho là dính líu đến nhiều vụ tham nhũng, lạm dụng quyền hành khi còn đương chức.
Quyết định bắt giữ ghi rõ ông Chu Vĩnh Khang bị cáo buộc “làm lộ bí mật của Đảng và Nhà nước”, “nhận một lượng lớn tiền bạc và tài sản một cách trực tiếp và thông qua gia đình”.
Tuyên bố của Bộ chính trị CPC, được hãng Tân Hoa dẫn lại, nêu rõ ông Chu Vĩnh Khang đã “lợi dụng quyền lực của mình để giúp họ hàng, các nhân tình và bạn bè kiếm được những khoản lợi nhuận khổng lồ từ các hoạt động kinh doanh, gây tổn thất nghiêm trọng tài sản của Nhà nước”.
Phân tích các tội danh của ông Chu Vĩnh Khang, ông Ngũ Phàm - một chuyên gia về Trung Quốc, chủ biên “Trung Quốc sự vụ” cho biết, tội lớn nhất của ông Chu là vi phạm nghiêm trọng kỷ luật tổ chức, kỷ luật chính trị và tiết lộ bí mật quốc gia.
Theo trang mạng Ifeng, ít nhất 200 cán bộ, quan chức cấp tỉnh, cấp Bộ trở lên dính líu tới Chu Vĩnh Khang. Hãng Reuters đưa tin, số tiền bị tịch thu của Chu khoảng 90 tỷ NDT. Tiến sĩ Chương Thiên Lượng, một nhà phân tích chính trị nổi tiếng cho rằng, động cơ bí mật đằng sau hành vi “điên cuồng góp tiền” và tạo bè cánh là để chuẩn bị cho một cuộc đảo chính.
Danh sách những người từng có đầy quyền lực quanh ông Chu. Ảnh: BBC.
Đối với cáo buộc “tiết lộ cơ mật quốc gia”, chuyên gia gốc Hoa Bùi Mẫn Hân thuộc Học viện Claremont McKenna, Mỹ, nhận định đây là cáo buộc chưa từng có trong giới lãnh đạo Trung Quốc. Tờ Đa chiều cho rằng, nhiều khả năng việc tiết lộ thông tin quan trọng quốc gia cho người không được biết có liên quan tới án Bạc Hy Lai. Ngày 7-3-2012, tại hội nghị Ban Thường vụ Bộ Chính trị họp bàn việc bãi chức Bạc Hy Lai, 8 người bỏ phiếu thuận, mình Chu Vĩnh Khang bỏ phiếu chống, sau đó Chu đã thông tin cho Bạc biết ý định “xử lý” Bạc của Đảng.
Tờ Minh Báo ở Hồng Kông bình luận, từ rất lâu rồi cánh truyền thông tiếng Hoa hải ngoại không lạ gì về những thông tin Chu Vĩnh Khang và người nhà, thuộc cấp tham ô, ăn hối lộ, lạm dụng quyền lực hay thậm chí là quan hệ bất chính với phụ nữ. Nhưng việc ông Khang bị cáo buộc "làm lộ bí mật của đảng và nhà nước" thì là lần đầu tiên, chưa từng thấy và cũng chưa ai từng nghĩ đến. Điều đó càng cho thấy màu sắc chính trị trong vụ án nổi tiếng này.
Tờ Tin tức Tài chính thì thắc mắc, vậy tội danh "làm lộ bí mật của đảng và nhà nước" mà Chu Vĩnh Khang đang phải gánh có dẫn đến việc công khai xét xử ông như những gì đã xảy ra với Bạc Hy Lai hay không.
Quang Anh (TH)