Từng bao cám được công nhân vác ra lán trại heo 500 con của hộ nuôi ở huyện Vĩnh Cửu (Đồng Nai) vào giờ ăn chiều. Họ cũng mang theo một bịch nhỏ chứa chất màu trắng đặt cạnh máy trộn. Khi nhóm người vừa đổ chất này trộn chung với cám thì đoàn kiểm tra của Chi cục Thú y xuất hiện, ngăn cản.
"Hàng chục con heo dương tính với chất cấm Salbutamol, nồng độ gấp hàng trăm lần cho phép. Chất màu trắng là Salbutamol nguyên chất dùng trộn vào cám giúp heo tăng nạc", cán bộ Chi cục Thú y Đồng Nai nói về vụ việc.
Đùi heo chỉ có lớp da, còn lại là nạc, được cho ăn chất tạo nạc - gây ung thư cho người tiêu dùng.
Giải thích việc dùng chất cấm, chủ trang trại cho hay được thương lái hướng dẫn trộn Salbutamol vào cám làm heo nhiều nạc, sẽ được ưu tiên mua sớm với giá cao. Khi được giải thích về sự nguy hiểm của Salbutamol, nằm trong danh mục cấm, chủ trại cam kết không sử dụng, chấp nhận nộp phạt.
"Đây cũng là trường hợp hiếm hoi thừa nhận thương lái hướng dẫn họ sử dụng chất cấm. Thường khi bị phát hiện, người vi phạm không khai báo gì mà chỉ chấp nhận nộp phạt. Điều này khiến chúng tôi rất khó truy nguồn gốc để xử lý", một thanh tra ngành nông nghiệp cho biết.
Khẳng định thương lái đã có hành vi "ép" người chăn nuôi sử dụng chất cấm, ông Nguyễn Kim Đoán - Phó chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai - nói đó là kết quả theo dõi suốt 5-6 năm qua. "Heo có nạc nhiều sẽ dễ tiêu thụ ở các chợ đầu mối nên thương lái xúi người chăn nuôi sử dụng Salbutamol để tạo nạc. Bởi nếu dùng thì mỗi kg heo tăng 2.000-3.000 đồng, còn không sử dụng họ sẽ ép giá hoặc không mua nên nông dân rất sợ", ông Đoán chia sẻ.
Riêng về Salbutamol, GS.TS Nguyễn Lân Dũng, Chủ tịch Hội các ngành sinh vật học Việt Nam cho hay, Salbutamol là thuốc để điều trị bệnh hen suyễn với liều lượng rất nhỏ và cần sự kiểm soát chặt chẽ của thầy thuốc.
Tuy nhiên, khi sử dụng trái phép trong chăn nuôi, người ta thường dùng với liều lượng cao hơn gấp 5-10 lần so với quy định, gây nguy hiểm cho sức khỏe người tiêu dùng.
GS.TS Nguyễn Duy Thịnh, cán bộ Viện Công nghệ Sinh học - Công nghệ Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội thì khuyến cáo: “Salbutamol và Clenbutarol đều được hấp thu dễ dàng qua đường tiêu hóa. Vì vậy, chất này còn tồn dư trong thịt bao nhiêu thì người sử dụng sẽ hấp thụ bấy nhiêu.
Sau một thời gian tích lũy trong cơ thể, người tiêu dùng sẽ bị nhiễm độc gây nhức đầu, run tay chân, buồn nôn, nhịp tim nhanh, làm tăng hoặc hạ huyết áp, rối loạn tiêu hóa. Trường hợp ngộ độc nặng có thể nguy hiểm đến tính mạng”.
Riêng về khả năng gây ung thư, chuyên gia này cho biết hiện nay chưa có công bố chính thức về điều này. Mặc dù vậy, chất tạo nạc vẫn là hóa chất có khả năng gây hại cho sức khỏe con người.
Dù Salbutamol (hóa chất tạo nạc phổ biến nhất) vẫn đang được dùng trong y tế, nhưng PGS Thịnh khẳng định: “Không có nghĩa chúng được dùng trong y tế là có thể dùng để chăn nuôi. Chúng ta vẫn bán thuốc trừ sâu, nhưng không thể dùng để làm các việc khác. Do đó, người tiêu dùng cần chủ động hơn trong việc bảo vệ bản thân và gia đình”.
Dương Yến (Theo Vnexpress, Zing)