Xuất phát từ câu chuyện cựu Chủ tịch thành phố Hà Nội - ông Hoàng Văn Nghiên sau khi nghỉ hưu nhiều năm vẫn được thuê căn biê%3ḅt thự 400m2 giá "bèo" (gần 500 nghìn đồng/tháng) khiến dư luận bất bình, nhìn lại Luật Nhà ở (sửa đổi) sẽ thấy có quy định cụ thể về đối tượng, quyền cũng như nghĩa vụ của người thuê nhà ở công vụ. Theo đó, cán bộ sau 3 tháng rời vị trí công tác phải trả lại nhà, nếu không trả sẽ bị cưỡng chế thu hồi.

Tuy nhiên, giá thuê nhà công vụ thì vẫn còn khá thấp. Thứ trưởng Bộ Xây dựng - ông Nguyễn Trần Nam cho biết, điểm sáng trong luâ%3ḅt sửa đổi là đã có phương pháp tính giá nhà nước cho thuê đối với nhà công vụ. Mức giá được áp dụng là 14.000 – 18.000 đ/m2/tháng. Như vậy, một người thuê căn hộ 150m2 (tiêu chuẩn với Bộ trưởng) thì cũng tốn 2 triệu đồng/tháng, phù hợp so với mức lương 14 triệu đồng của Bộ trưởng.

Trong khi đó, TS. Lê Hồng Sơn (Cục Kiểm tra văn bản - Bộ Tư pháp) cho rằng, nếu nói mức giá thuê nhà 2 triệu đồng phù hợp với mức lương của Bộ trưởng (14 triệu đồng) thì sẽ có nhiều người không đồng tình. Theo ông Sơn: “Do vậy, cách tính giá thuê nhà công vụ đối với cấp bộ trưởng không thể vài triệu cho 150m2 mà phải khác bởi mức thu nhập thực tế của một bộ trưởng có thể cao hơn nhiều”.

Ông Sơn cho rằng, cách tính toán giá thuê nhà của Bộ Xây dựng không thể hiện đúng bản chất, thực chất của giá thuê nhà. Theo ông, việc không thể tính giá thuê nhà công vụ cho quan chức thuộc diện được thuê như giá thuê ngoài xã hội là đúng, tuy nhiên, cách tính như vậy lại thiếu sức thuyết phục. “Nếu thông tin giá thuê nhà công vụ là 2 triệu đồng, phù hợp với mức lương của Bộ trưởng thì sẽ không ai tin và được rất ít người đồng thuận. Mặt khác, nếu căn cứ vào những diện tích, cơ ngơi nhà công vụ mà quan chức được thuê với giá thực tế ngoài xã hội thì kể cả giá thuê nhà có cao hơn quy định hiện tại gấp chục lần thì dư luận vẫn cho rằng là rất khiêm tốn”.

Theo TS. Lê Hồng Sơn, để tránh những bất cập trong công tác cho thuê nhà ở công vụ, không nên tạo ra chính sách bộ trưởng nào cũng được thuê nhà công vụ mà chỉ ưu tiên cho những người không có nhà ở thực sự do quá trình luân chuyển, điều động, ở xa gia đình.

Muốn thế, phải xác định rõ “ai” và “khi nào” thì cán bộ mới được ở nhà công vụ, cơ chế chính sách đối với người thuê nhà công vụ cũng phải được làm rõ. Phạm vi đối tượng được hưởng lợi từ nhà công vụ không nên quá rộng, quá tràn lan như hiện nay mà phải xuất phát từ nhu cầu thực sự của những người có chức vụ do điều kiện phân công, luân chuyển mà không có nhà ở tạm thời. Mặt khác, cách tính giá thuê nhà cần được xem xét, đối chiếu với mức giá thị trường để sao cho phù hợp.

Trên thực tế, có nhiều người bày tỏ ý định sẽ trả lại nhà công vụ nhưng họ vẫn thắc mắc về quy định và thời gian, khi nào thì họ buộc phải trả nhà công vụ? Có những người lại không muốn trả, thậm chí chiếm dụng để thu lợi. Điều này đang đặt ra vấn đề cần có quy chế rõ ràng và chặt chẽ hơn nữa về nhà công vụ, mặt khác, cần quy định rõ quyền hạn, trách nhiệm của người thuê đối với nhà công vụ...

Ông Cục trưởng nhấn mạnh: "Nhà công vụ cũng được xây dựng từ ngân sách nhà nước, từ tiền thuế của dân. Đó là tài sản nhà nước, phải có cơ chế minh bạch để không bị lạm dụng, lãng phí".

Dẫn thí dụ trường hợp của ông Hoàng Văn Nghiên, Cục trưởng Lê Hồng Sơn nói thẳng: "Người ta cũng nói một thông tin là ông Hoàng Văn Nghiên được thành phố cho thuê biệt thự 12 Nguyễn Chế Nghĩa trên thửa đất rộng 411 m2 với giá chỉ gần 460 nghìn đồng/tháng đã khiến người dân và công luận thực sự ngỡ ngàng. Thấp đến mức phi lý, phản cảm, không ai có thể chấp thuận cả.

Đây là sự bất hợp lý trong cơ chế, chính sách giá thuê nhà do chính Nhà nước đặt ra. Là một sự bao cấp trá hình, bất công quá đáng mà người dân không thể chấp nhận. Không thể bao biện vì là người có công lao, có đóng góp cho thành phố thì được ưu ái hơn người dân. Nói như vâ%3ḅy là mô%3ḅt sự ngụy biê%3ḅn khó có thể chấp nhâ%3ḅn". Theo Cục trưởng Sơn, nếu đưa ra so sánh trong xã hội thì còn tầng tầng, lớp lớp người có công lao lớn hơn ông Nghiên, thậm chí có nhiều người hy sinh cả xương máu, tính mạng của mình cho đất nước này, chế độ này, cho thành phố Hà Nô%3ḅi.

Mai Hoa - (Tổng hợp theo Khám phá, Gdvn)