Các doanh nghiệp kêu cứu
Giá cao su khu vực Tây Nguyên giảm mạnh, do giá mủ xuống thấp và việc XK sang TQ gặp nhiều khó khăn.
Theo các công ty cao su ở Tây Nguyên, giá cao su XK hiện chỉ còn khoảng 36 - 41 triệu đồng/tấn mủ sơ chế.
Còn với thị trường trong nước, nông dân chỉ bán được cao su mủ tươi với giá 7.500 - 8.000 đồng/kg.
Do giá thấp nên Công ty TNHH MTV Cao su Đăk Lăk đang ngừng cạo mủ hoặc cạo mủ cầm chừng, khiến sản lượng toàn công ty sụt giảm hơn 3.000 tấn.
Khảo sát của VnExpress.net với 5 công ty cao su thiên nhiên trên sàn chứng khoán cho thấy, những công ty này đều phản ánh tình hình kinh doanh quý I/2014 giảm sút nghiêm trọng, lợi nhuận nếu có tăng trưởng chủ yếu do phát sinh các khoản bất thường như thanh lý tài sản, cây cao su.
Cụ thể, Công ty Cao su Đồng Phú (Mã CK: DPR) cho biết quý I công ty mẹ đạt hơn 170 tỷ đồng doanh thu, giảm 25% so với cùng kỳ, kéo theo lợi nhuận sau thuế giảm 35%, đạt trên 47 tỷ đồng. Theo đại diện công ty, lợi nhuận giảm do sản lượng cao su tiêu thụ quý I/2014 giảm so với quý I/2013 và giá bán bình quân chỉ đạt hơn 47,3 triệu đồng một tấn, bằng 75% cùng kỳ năm trước.
Lãi từ đâu
Với thị trường cao su ảm đạm, ít ai nghĩ đến một kết quả tươi sáng với các doanh nghiệp cao su. Thế nhưng, nếu chỉ tính riêng lợi nhuận ròng, tổng mức đạt được quý 1/2014 của 5 doanh nghiệp cao su tự nhiên niêm yết trên sàn lại tăng tới 7,55%, đạt gần 187 tỷ đồng.
Trong các doanh nghiệp cao su tự nhiên, Cao su Phước Hòa là doanh nghiệp lớn nhất, nếu tính trên quy mô vốn điều lệ. Đây cũng là doanh nghiệp có lợi nhuận quý 1 cao và tăng trưởng ở mức khá so với cùng kỳ 2013. Kết quả quý 1 công ty lãi ròng 77 tỷ đồng, tăng 64,11% so với quý 1 năm 2013. PHR cũng là doanh nghiệp duy nhất tăng trưởng doanh thu trong quý 1 vừa qua.
Giải trình kết quả kinh doanh tăng đột biến, thậm chí trái với xu hướng chung của các doanh nghiệp cao su tự nhiên, PHR cho biết lợi nhuận quý 1 của công ty tăng trưởng chủ yếu từ hoạt động sản xuất kinh doanh của các công ty con và các công ty liên kết tăng 31,5 tỷ đồng.
Doanh nghiệp thứ 2 có mức tăng trưởng ấn tượng về lợi nhuận trong quý 1 vừa qua là Cao su Hòa Bình HRC. Công ty này lãi ròng gần 20 tỷ đồng trong riêng quý 1/2014, trong khi cùng kỳ lợi nhuận chỉ đạt vỏn vẹn 1,2 tỷ đồng. Tuy nhiên, soi kỹ lợi nhuận của công ty này, nhà đầu tư sẽ thấy phần lớn lợi nhuận (nếu không muốn nói là toàn bộ) của công ty đều đến từ hoạt động thanh lý vườn cây. HRC đã miệt mài thanh lý cây cao su từ năm 2012 đến nay vẫn chưa dừng!
Ngoài 2 doanh nghiệp với mức lợi nhuận đều tăng đột biến nói trên, 3 doanh nghiệp còn lại đều giảm lợi nhuận đáng kể so với quý 1 cùng kỳ.
Giải pháp và những bước đi thận trọng
Trước những khó khăn và bức xúc của doanh nghiệp, Hiệp hội Cao su kiến nghị Chính phủ có những tháo gỡ về thuế cho các doanh nghiệp nhằm giúp ngành cao su vượt qua giai đoạn khó khăn, tiếp tục phát triển và đẩy mạnh xuất khẩu. Theo đó, áp dụng chính sách thuế giá trị gia tăng đối với mặt hàng mủ cao su sơ chế như những nông sản khác, nghĩa là không phải kê khai, tính nộp thuế trong khâu kinh doanh, thương mại, và thuế giá trị gia tăng đầu vào của các doanh nghiệp cung cấp mủ cao su sơ chế được khấu trừ toàn bộ.
Đồng thời, đề xuất đưa thuế xuất khẩu trở về mức 0% nhằm tăng tính cạnh tranh về giá so với các nước khác trong bối cảnh giá thế giới ở mức thấp và tạo điều kiện cho doanh nghiệp đa dạng hóa sản phẩm, tìm cách tăng thị phần, mở rộng nguồn khách hàng. Cùng với đó, có chiến lược đưa cao su thiên nhiên trở thành mặt hàng xuất khẩu có điều kiện gắn với giấy chứng nhận về chất lượng cho từng chủng loại.
Ngoài ra việc có một kế hoạch cụ thể trong việc quy hoạch phát triển cây cao su là cần thiết để tránh việc phát triển tràn lan, cung vượt xa câu như hiện nay
Nâng cao hiệu quả hoạt động của Hiệp hội cao su: Hiệp hội cao su Viêt Nam đã được thành lập vào năm 2004. Trong thời gian qua, ngành cao su Việt Nam ở trong tình trạng không có sự quản lý thống nhất của một cơ quan chức năng nào nên hiện tượng phát triển sản xuất một cách tự phát, tranh mua, tranh bán, tranh bán mủ và các sản phẩm cao su diễn ra khá phổ biến, làm giảm hiệu quả xuất khẩu cao su. Kinh nghiệm của các nước xuất khẩu cao su chủ yếu trên thế giới cho thấy, họ có một tổ chức có chức năng quản lý thống nhất toàn ngành và tổ chức này thực hiện các chức năng quản lý, điều tiết, phổ biến chính sách của nhà nước đối với ngành cao su.
Chu Quỳnh (TH)