Chủ trì cuộc họp báo có Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng, Bộ trưởng TN&MT Trần Hồng Hà, Bộ trưởng TT&TT Trương Minh Tuấn, Bộ trưởng KH&CN Chu Ngọc Anh và Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đinh Trung Tụng.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng nói: "Những vi phạm và sự cố trong quá trình thi công vận hành thử nghiệm tổ hợp nhà máy của công ty Formosa Hà Tĩnh là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng, làm hải sản tại 4 tỉnh miền Trung chết bất thường".Nội dung cuộc họp tập trung vào công bố nguyên nhân, thủ phạm gây cá chết hàng loạt ở 4 tỉnh miền Trung, cùng với đó là giải pháp khắc phục hậu quả ô nhiễm môi trường và phương án đền bù cho ngư dân.

Bộ KHCN phối hợp với Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ VN huy động hơn 100 nhà khoa học đầu ngành của 30 cơ quan trong và ngoài nước, tổ chức thu thập dữ liệu, có sự phản biện độc lập của các chuyên gia quốc tế, và đã xác định có nguồn thải xuất phát tử khu vực Vũng Áng (Hà Tĩnh).Theo ông, tháng 4 tại 4 tỉnh ven biển miền Trung gồm Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế đã xảy ra sự cố hải sản chết bất thường, ảnh hưởng tới an ninh, môi trường, xã hội. Ngay sau khi xảy ra sự cố, Thủ tướng, các Phó thủ tướng đã chỉ đạo kịp thời để ổn định đời sống người dân, bước đầu đánh giá thiệt hại về môi trường, đời sống người dân, xác định làm rõ nguyên nhân gây ra sự cố, có hướng xử lý.

Đây là nguồn thải lớn nhất ở khu vực Vũng Áng của Hà tĩnh, chứa độc tố tạo thành một dạng phức hợp, di chuyển vào Nam làm hải sản ở tầng đáy biển chết. Bộ TN&MT đã chủ trì, thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước với sự tham gia của các chuyên gia. Đoàn phát hiện công ty TNHH Hưng Nguyên Formosa Hà Tĩnh có vi phạm, dẫn tới xả thải độc tố ra biển, chất hydroxit, vượt quá mức cho phép.

Kết luận: Những vi phạm và sự cố trong quá trình thi công vận hành thử nghiệm tổ hợp nhà máy của công ty Formosa Hà Tĩnh là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng, làm hải sản tại 4 tỉnh miền Trung chết bất thường.

Với chứng cứ khách quan, khoa học, Bộ TN&MT đã phối hợp các bộ ngành đã nhiều lần làm việc với Formosa Đài Loan cũng như Formosa Hà Tĩnh. Ngày 28/6, Formosa Hà Tĩnh đã nhận trách nhiệm làm hải sản chết hàng loạt tại 4 tỉnh.Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết đã tổ chức trên 100 nhà khoa học, có sự phản biện của chuyên gia quốc tế, xác định nguồn thải lớn nhất tại khu vực Vũng Áng, Hà Tĩnh, chứa độc tố như phenol, xyanua, kết hợp với hydro, tạo thành phức hợp theo dòng hải lưu đến Thừa Thiên - Huế làm hải sản và sinh vật biển chết hàng loạt. Bộ TN&MT đã rà soát nguồn thải, thành lập đoàn kiểm tra.

Thủ tướng cũng chỉ đạo ngăn chặn kẻ xấu lợi dụng, biểu dương nỗ lực của các nhà khoa học, sự vào cuộc của các ban Đảng, các tổ chức chính trị xã hội và các cơ quan báo chí trong vào ngoài nước.

Chính phủ hoan nghênh dư luận Đài Loan ủng hộ VN xử lý nghiêm sai phạm vừa qua, yêu cầu Formosa hợp tác. Thủ tướng yêu cầu hoàn thiện chính sách, tăng cường kiểm tra, thanh tra việc thực thi pháp luật.

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói, đây là bài học cho các doanh nghiệp trong tuân thủ pháp luật VN cũng như pháp luật về môi trường.

Formosa cam kết:

1. Công khai xin lỗi Chính phủ và nhân dân Việt Nam vì đã để xảy ra ô nhiễm môi trường nghiêm trọng;

2. Bồi thường thiệt hại cho dân và hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, bồi thường phục hồi môi trường biển với tổng số tiền là 11.500 tỉ đồng, tương đương 500 triệu USD.

3. Cam kết hoàn thiện công nghệ sản xuất để xử lý triệt để chất thải trước khi thải ra môi trường, không để tái diễn sự cố môi trường như vừa qua.

4. Phối hợp bộ ngành Việt Nam và các tỉnh miền Trung xây dựng giải pháp đồng bộ để phòng chống ô nhiễm, không xảy ra sự cố môi trường để tạo niềm tin với người dân VN và bạn bè quốc tế.

5. Thực hiện đúng cam kết nêu trên, không tái diễn vi phạm, nếu vi phạm sẽ chịu chế tài theo quy định pháp luật VN.

Thủ tướng yêu cầu các cơ quan thực hiện ngay bồi thường, hỗ trợ chuyển nghề cho dân theo đúng quy định, tinh thần là đảm bảo công khai, minh bạch, sát thực tế, có giám sát của dân, mặt trận tổ quốc, cơ quan báo chí.

Yêu cầu Formosa thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các cam kết. Đồng thời triển khai lắp đặt hệ thống giám sát môi trường biển ở 4 tỉnh và công khai số liệu.

Xin lỗi nhân dân VN, cam kết bồi thường, phục hồi môi trường biển

Tại cuộc họp báo, Bộ trưởng TT&TT Trương Minh Tuấn cung cấp clip lời xin lỗi của Chủ tịch Formosa Trần Nguyên Thành cùng ban lãnh đạo Formosa xin lỗi.

CLIP FORMOSA XIN LỖI 

Trong clip, Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh Trần Nguyên Thành phát biểu Formosa xin nhận trách nhiệm và thành thật xin lỗi nhân Việt Nam, đặc biệt là nhân dân 4 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, quảng Trị, Thùa Thiên - Huế.

"Công ty xin lỗi Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Việt Nam vì đã gây ra sự cố môi trường thời gian qua, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống sản xuất, việc làm của người dân và môi trường 4 tỉnh miền Trung. Chúng tôi xin cam kết thục hiện bồi thường thiệt hại về kinh tế cho người dân, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, bồi thường xử lý ô nhiễm, phục hồi môi trường biển tại 4 tỉnh miền Trung", ông Thành nói.

Chủ tịch Formosa Hà Tĩnh cam kết khắc phục triệt để tồn tại, hạn chế của hệ thống xử lý chất thải, hoàn thiện công nghệ của nhà máy theo yêu cầu của các bộ, ngành Việt Nam và UBND Hà Tĩnh.

"Chúng tôi sẽ phối hợp với các bộ ngành Việt Nam và các tỉnh miền Trung xây dựng giải pháp đồng bộ để kiểm soát môi trường biển miền Trung, đảm bảo phòng, chống các sự cố môi trường tương tự như đã xảy ra và tạo niềm tin với người dân Việt Nam, cũng như bạn bè quốc tế.

Chúng tôi xin cam kết thục hiện đúng và đầy đủ các cam kết với Chính phủ liên quan đến vụ việc này và cam kết không tái diễn các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên nước của Việt Nam".

Cẩn trọng xác định nguyên nhân

Báo Tiền Phong: Xin cho biết quá trình xác định nguyên nhân hải sản chết, sự tham gia của các nhà khoa học trong và ngoài nước?

VietNamNet: Tại sao sau 3 tháng Chính phủ mới công bố nguyên nhân cá chết?

VTV: Quá trình công bố nguyên nhân và thủ phạm chậm cho với sự bức xúc của dư luận? Sau đây sẽ xử lý như thế nào?

Bộ trưởng TN&MT Trần Hồng Hà: Qua clip vừa rồi, ta biết rằng việc xác định nguyên nhân đòi hỏi các chứng cứ khoa học, chặt chẽ, bài bản. Thủ tướng đã chỉ đạo sự cố xảy ra trên diện rộng, nghiêm trọng, phức tạp, nên phải làm khoa học, khách quan, bài cản, chính xác.

Trước yêu cầu chính đáng của người dân cần biết thông tin, là sức ép lớn, chúng tôi xác định phải tính toán, có kế hoạch, để không chỉ tìm ra nguyên nhân mà tìm ai là thủ phạm, đấu tranh để có kết quả như ngày hôm nay.

Chúng tôi chia làm 3 nhóm: Thứ nhất, xác định nguyên nhân, hình dung giải thích hiện tượng đang diễn ra trên biển miền Trung, từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế, cơ chế gì gây ra hải sản chết hàng loạt, là việc khó, phức tạp.

Thứ hai, nguồn gây ô nhiễm từ đâu?

Hai hai nhóm độc lập nhưng quan hệ biện chứng. Chúng tôi tập trung hơn 100 nhà khoa học, sinh, hóa, vũ trụ, hải dương... Lấy mẫu cá nước, trầm tích, sinh vật, thực hiện nhiều hoạt động khác nhau từ vệ tinh, hồi tố sự việc để tìm nguyên nhân, nhiều cán bộ khoa học xuống biển tìm theo dấu vết vệ tinh, xác định nguyên nhân.

Hàng nghìn phân tích thí nghiệm khác nhau, có cái vài tuần mà vẫn chưa đủ mà vẫn lấy ý kiến để phản biện, đối chiếu Hội đồng khoa học nhà nước để đánh giá, phản biện độc lập từ thế giới, khẳng định chính xác thì mới công bố.

Quá trình di chuyển của một hợp chất theo dòng hải lưu từ Hà Tĩnh đến TT-Huế, như một ổ đông, hấp thu kim loại trong biển, chứa các chất độc lấy oxi, trực tiếp gây cá chết, qua vệ tinh và dưới đáy biển vẫn còn dấu vết.

Để tìm nguồn, chúng tôi đã rà soát hàng trăm cơ sở có nguồn thải, tập trung vào Formosa, Điện Vũng Áng và KCN Hà Tĩnh. 

Đoàn điểm tra về luyện thép, công nghệ môi trường..., kiểm tra, kiểm toán và phát hiện sai sót, lỗi trong sản xuất, quản lý vận hành thử nghiệm lỏng lẻo, từ đó xác định chỉ có lò luyện cấp là phát thải như vậy, khu trú gọn lại và tiếp tục làm việc, đến giờ có đầy đủ bằng chứng thuyết phục để nhà đầu tư phải thừa nhận. Chúng tôi đã xác định lò luyện cấp của Formosa là nguồn thải.

Thông qua nghiên cứu, khẳng định nguyên nhân chính, phục vụ đấu tranh pháp lý, đảm bảo tính khoa học, Formosa Hà Tĩnh đều thừa nhận. Chúng tôi đã cẩn trọng bài bản, chính xác, thuyết phục như chỉ đạo của Thủ tướng.

Theo Vietnamnet