Dự án Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Kạn có tổng vốn đầu tư lên đến 1099 tỷ đồng, với 500 giường bệnh do UBND tỉnh Bắc Kạn làm chủ đầu tư hứa hẹn sẽ đem lại cho người dân tỉnh Bắc Kạn nói riêng và cả vùng Đông Bắc nói chung một cơ sở khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe cho người dân một cách tốt nhất, giảm quá tải cho bệnh viện tuyến trên... Tuy nhiên, sau hơn 4 năm triển khai, đến nay công trình vẫn dang dở. Chưa dừng lại ở đó, theo tìm hiểu của PV, có rất nhiều điểm khuất tất chưa được làm rõ trong việc thẩm định trang thiết bị y tế ( TTBYT), gói thầu này trị giá gần 4 trăm tỷ đồng.

Theo hồ sơ mà PV có được, dự án này khởi công từ năm 2008. Theo kế hoạch, bệnh viện mới sẽ được đưa vào sử dụng từ đầu năm 2013. Thế nhưng với hiện trạng còn ngổn ngang như bây giờ chưa biết khi nào mới hoàn thành để đưa vào sử dụng.

Được biết, ngày 1/8/2011, Ban Quản lý dự án đã có tờ trình số 131/TTr-BQLDA đề nghị Bộ Y tế phê duyệt danh mục trang thiết bị y tế Dự án xây dựng bệnh viện Đa khoa Bắc Kạn với dự toán kinh phí khoảng gần 300 tỉ đồng. Đến ngày 17/8/2011, Bộ Y tế đã có văn bản số 4837/BYT-TB-CT do ông Nguyễn Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế ký, đồng ý với những danh mục trang thiết bị y tế trong tờ trình của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình bệnh viện đa khoa Bắc Kạn.

Cân nhắc rồi lập hội đồng khoa học

Nhận thức được tầm quan trọng của việc đầu tư TTBYT cho bệnh viện và thiết bị dạy học cho Trung tâm đào tạo y tế, từ kinh nghiệm và bài học lựa chọn thiết bị không thành công của một số cơ sở y tế trong nước, UBND tỉnh Bắc Kạn ( Chủ đầu tư dự án ) đã có những bước đi cụ thể trong quy trình đầu tư mua sắm TTBYT. Sau khi, đơn vị tư vấn và đơn vị thẩm tra TTBYT có kết quả “Hồ sơ thiết kế cấu hình, thông số kỹ thuật, thiệt bị dạy học và thí nghiệm”, ngày 25 tháng 8 năm 2014 UBND tỉnh đã ra quyết định 1422/ QĐ – UBND thành lập Hội đồng thẩm định TTBYT của dự án xây dựng BVĐK và Trung tâm đào tạo y tế Bắc Kạn gồm 16 chuyên gia, bác sỹ, kỹ sư… độc lập, có chuyên môn, đến từ các bệnh viện lớn, uy tín như bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Viện mắt Việt-Nhật… Giáo sư Phạm Minh Thông, Phó Giám đốc bệnh viện kiêm Trưởng khoa chấn đoán hình ảnh bệnh viện Bạch Mai làm Chủ tịch hội đồng. Xin lưu ý, để đảm bảo tính khách quan và sự đồng thuận, từ ngày 06 tháng 06 năm 2014 Chủ tịch UBND tỉnh đã tổ chức cuộc họp với các Sở, ban, ngành liên quan ( thể hiện bằng thông báo số 75/ TB – BCD ) đã thống nhất một nội dung rất quan trọng: “ về thẩm định cấu hình thiết bị y tế và giá thiết bị y tế: sau khi có kết quả thẩm định của đơn vị tư vấn, Sở Y tế có trách nhiệm tham mưu cho UBND tỉnh thành lập Hội đồng thẩm định cấu hình thiết bị y tế của dự án, trong đó mời Trung tướng Đinh Ngọc Duy và các chuyên gia của Bộ y tế và các bệnh viện có liên quan tham gia Hội đồng thẩm định. Kết quả thẩm định của Hội đồng, Sở Y tế xem xét tổng hợp và trình UBND tỉnh phế duyệt theo quy định. 

Như vậy, từ lãnh đạo UBND, đến tất cả các ban ngành chức năng của tỉnh Bắc Kạn đã có sự nhất trí cao, tuân thủ đúng theo quy định pháp luật. Theo đó, Hội đồng khoa học đã triển khai họp thẩm định một cách cẩn trọng và đề xuất được một bản cấu hình các TTBYT, thiết bị thí nghiệm, dạy học đảm bảo chất lượng, khả thi, làm cơ sở khoa học để Sở Y tế trình UBND tỉnh phê duyệt theo quy định. 

Đây là những việc làm cần thiết và đúng đắn mà UBND tỉnh Bắc Kạn đã triển khai trong giai đoạn đầu tư hết sức quan trọng của dự án. Những tưởng “ xuôi chèo, mát mái” với hi vọng dự án sẽ có được TTBYT chất lượng đáp ứng được mục tiêu của dự án đề ra, nhưng không, dư luận xã hội và nhiều ban ngành chức năng của tỉnh lại một lần nữa giật mình, lo lắng ( như tâm trạng trước đây về nhiều hành vi làm trái quy định trong việc triển khai gói thầu lắp giáp của dự án này ). 

Vì sao Hội đồng bị "phế truất"

Đã xuất hiện một văn bản của Sở Tư pháp tỉnh Bắc Kạn ( ngày 28/11/2014) gửi UBND tỉnh đề nghị xem xét hủy bỏ quyết định 1422/QĐ-UBND ( tức là quyết định thành lập Hội đồng thẩm định) và giao cho Sở Y tế tổ chức thẩm định trang thiết bị của dự án. Văn bản của Sở Tư pháp dù nắn nót chữ nghĩa nhưng tựu chung khiến người đọc hiểu rằng cần phải xóa sổ Hội đồng khoa học và như vậy cũng đồng nghĩa với việc hủy bỏ nhiều ý kiến đóng góp quý báu một cách độc lập, khách quan của Hội đồng này. Tại sao vậy?, đơn giản là vì những đề xuất, kiến nghị của Hội đồng khoa học không giống như kết quả của đơn vị tư vấn và đơn vị thẩm tra đưa ra. 

Đơn vị tư vấn là Công ty cổ phần tư vấn đầu tư y tế Thăng Long (địa chỉ P40 A1, Giảng Võ, quận Ba Đình, TP. Hà Nội). Vậy Công ty này là ai, quan hệ “làm ăn” như thế nào với BQLDA ?. Đã có những sự việc không bình thường. Trong báo cáo số 67/SKHĐT-BC về vấn đề “Rà soát quy trình đầu tư trang thiết bị y tế bệnh viện đa khoa Bắc Kạn”, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Kạn có nêu: sau khi có quyết định phê duyệt hồ sơ yêu cầu của Ban Quản lý dự án, nhà thầu nhận hồ sơ yêu cầu: Công ty cổ phần tư vấn đầu tư y tế Thăng Long và rồi, kết quả đấu thầu, nhà thầu được đề nghị chỉ định thầu lại chính là Công ty cổ phần tư vấn đầu tư y tế Thăng Long. Khi thông tin này được đưa ra, nhiều người cảm thấy hoài nghi, và đưa ra dấu hỏi liệu có sự “ lách và làm trái luật” trong việc này. Vì trong quá trình đấu thầu chỉ có một mình Công ty cổ phần tư vấn và đầu tư y tế Thăng Long tham gia?. Liệu BQL dự án có quá ưu ái chọn công ty này?. 

Và, xuất phát từ đâu, điều kiện gì để chủ đầu tư chỉ định thầu đối với Công ty cổ phần tư vấn và đầu tư Thăng Long?. Ngày 9/5/2014, Ban Quản lý dự án đã có tờ trình số 145/TTr-BQLDA về việc thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu Gói thầu số 44 có ghi: Nhà thầu được đề nghị chỉ định thầu là Công ty cổ phần tư vấn đầu tư y tế Thăng Long. Liệu việc phát hồ sơ mời thầu, việc chỉ định thầu đối với Công ty cổ phần tư vấn và đầu tư y tế Thăng Long có trái với quy định của pháp luật hay không, Công ty này liệu có phải là “sân sau” của một nhóm cá nhân có liên quan đến BQLDA? Trở lại câu chuyện Công ty Thăng Long được một đơn vị thẩm tra cộp dấu vào bộ Hồ sơ thiết kế cấu hình liên kết với nhau như thế nào thì chỉ có lãnh đạo BQLDA mới có thể trả lời chính xác được. 

Chỉ biết rằng, việc chỉnh sửa sau thẩm tra không hề ảnh hưởng đến “chất” và “lượng” của Hồ sơ thiết kế cấu hình trên. Hoàn toàn ngược lại, kết quả thẩm định của Hội đồng khoa học lại có nhiều thay đổi so với kết quả của 2 đơn vị trên. Với những chuyên gia đầu ngành thiết bị y tế, với những giáo sư tiến sỹ thì mục đích không phải là động cơ cá nhân mà thực sự là những tâm huyết, là chất xám, là kinh nghiệm không ngoài mục đích: có được những trang thiết bị đáp ứng đúng mục tiêu của dự án. Và như vậy miếng bánh béo bở ( số tiền đầu tư cho gói thầu lên tới gần 400 tỷ đồng) sẽ có nguy cơ tuột khỏi tay một số cá nhân có ý định “ vừa đá bóng, vừa thổi còi” khi Hồ sơ mở gói thầu này kế thừa kết quả thẩm định của Hội đồng khoa học được công bố. 

Theo chúng tôi, trong bối cảnh nhập nhoạng của việc đấu thầu TTBYT, tuồn hàng kém chất lượng vào các dự án ĐTXD bệnh viện đã và đang diễn biến phức tạp như hiện nay, nhất thiết tận dụng chất xám, kinh nghiệm về nhiều mặt của các giáo sư, tiến sỹ, chuyên gia đầu ngành y tế. Việc manh nha định xóa sổ Hội đồng khoa học như trên là dấu hiệu của nhiều tiêu cực sắp diễn biến, là sự bôi nhọ danh dự của rất nhiều nhà giáo nhân dân, giáo sư tiến sỹ và điều cốt yếu là sẽ bị tuồn TTBYT không đảm bảo chất lượng, gây hậu quả khôn lường tới sức khỏe người dân.

Hữu Nam