Góp ý vào thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với rượu bia, Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA) thống nhất quan điểm tăng thuế TTĐB theo lộ trình trong giai đoạn từ năm 2026 đến năm 2030 nhằm đạt mục tiêu hoàn thiện luật thuế TTĐB theo QĐ số 508/QĐ-TTg ngày 23 tháng 4 năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 “…xây dựng lộ trình điều chỉnh tăng thuế đối với các mặt hàng thuốc lá, bia, rượu để hạn chế sản xuất, tiêu dùng và thực hiện các cam kết quốc tế; rà soát điều chỉnh mức thuế tiêu thụ đặc biệt một số mặt hàng để phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 – 2030…”

VTCA cho rằng, việc điều chỉnh tăng thuế suất thuế TTĐB đối với rượu bia lần này với mục tiêu giảm tiêu thụ rượu, bia và hạn chế lạm dụng rượu, bia; tính toán các phương án nhằm đảm bảo hài hòa các yếu tố: sức khỏe cộng đồng, an sinh xã hội, điều tiết thu ngân sách nhà nước, ổn định sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Hiện hành rượu từ 20 độ trở lên và bia có cung thuế suất là 65%. Hai phương án điều chỉnh thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt của rượu trên 20 độ, bia giống nhau. 

Dự thảo Luật đưa ra 2 phương án điều chỉnh thuế suất hàng năm, bắt đầu từ năm 2026; trong đó PA1 tăng năm đầu tiên là 5% và mỗi năm tăng thêm 5%, đến năm 2030 là 90%. PA2 năm đầu tiên tăng 15% và mỗi năm tăng thêm 5%, đến năm 2030 là 100%, cụ thể:

Phương án 1: Từ 2026: 70%; từ 2027: 75%; từ 2028: 80%; từ 2029: 85%; từ 2030: 90 %.

Phương án 2: Từ 2006: 80%; từ 2007: 85%; từ 2008: 90%; từ 2009: 95%; từ 2030: 100%.

“Việc tăng liên tục và tăng nhanh sẽ ảnh hưởng đến doanh nghiệp đang cố gắng ổn định, hồi phục sản xuất kinh doanh sau Covid 19, đồng thời phải thực hiện Nghị định 168/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe”, VTCA nhấn mạnh.

Ngoài ra, VTCA cũng lo ngại việc chọn phương án 2 là tăng nhanh, liên tục, gây khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thương mại và cả dịch vụ ăn uống. Theo đó cần nghiên cứu kỹ mức độ tăng tỷ lệ thuế suất cũng như lộ trình tăng hợp lý để đảm đảm duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, công ăn việc làm của người lao động… ổn định thị trường.

VTCA lưu ý, việc tăng thuế đồng nghĩa với tăng giá bán, nhưng các nhu cầu về sử dụng rượu bia theo phong tục tập quán Việt Nam vào dịp ma chay, cưới hỏi, lễ tết, hội hè... vẫn diễn ra. Dẫn đến bộ phận người tiêu dùng chuyển sang sử dụng rượu bia nhập lậu, nguồn sản xuất rượu bất hợp pháp do dân nấu, để thay thế rượu sản xuất, nhập khẩu hợp pháp, dẫn đến không đảm bảo mục tiêu của việc tăng thuế.

Do đó, VTCA đề xuất cần tăng cường thêm biện pháp quản lý rượu bia nhập lậu và đặc biệt là rượu do dân nấu, rượu sản xuất, mua bán bất hợp pháp, không đảm bảo chất lượng, ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng; kể cả pha chế bằng cồn Methanol công nghiệp có thể gây độc với các cơ quan nội tạng, hệ thần kinh và thị giác có thể gây chết người. Đối với rượu tự nấu đảm bảo chất lượng, cấp đăng ký sản xuất kinh doanh, nộp thuế VAT, TTĐB … theo quy định của pháp luật.

VTCA khẳng định, trong quá trình tham gia hội thảo, có nhóm ý kiến đề nghị chọn phương án 1 nhưng mong muốn giãn cách thời gian tăng là hai năm, để các doanh nghiệp có thể ổn định sản xuất kinh doanh trong chuỗi cung ứng từ sản xuất, kinh doanh thương mại, dịch vụ.

“Nếu không thể giãn thời gian lộ trình điều chỉnh thuế suất thì đề nghị nên chọn phương án 1 của dự Luật: mỗi năm tăng đều thuế suất 5% đến năm 2030 thuế suất là 90%”, VTCA kiến nghị.