Đại dịch đã khiến lao động trong ngành khách sạn chịu thiệt hại nặng nề nhưng họ còn đang phải đối mặt với một nguy cơ khác mang tên: Robot.
50 triệu lao động nguy cơ mất việc
Thời gian này, khi đến giao dịch tại một ngân hàng, sẽ không ngạc nhiên khi bạn chứng kiến cảnh khi tới quầy, camera sẽ nhận diện được khách hàng là ai. Hệ thống Kiosk sẽ hỏi nhu cầu khách hàng cần giao dịch gì sau đó thông tin sẽ được chuyển cho nhân viên của khách hàng trong vòng 5 giây.
Giao dịch của khách hàng sẽ được thực hiện nhanh chóng khi tới lượt. Thậm chí, nhiều ngân hàng còn sử dụng ATM để giao dịch tiền mặt... Theo đại diện ngân hàng, gian chờ của khách hàng rút ngắn khoảng 30-40% sau khi ứng dụng công nghệ AI (trí tuệ nhân tạo).
Những công nghệ mới giúp cho khách hàng có trải nghiệm thú vị hơn nhưng mặt trái của vấn đề đó là nhiều nhân viên ngân hàng sẽ mất việc.
Robot đang thay thế nhiều vị trí của ngân viên ngân hàng. Ảnh: Vietnamnet.
Như vậy, ngoài ảnh hưởng của dịch bệnh thì yếu tố công nghệ thay đổi cũng khiến hàng nghìn nhân viên ngân hàng có nguy cơ bị mất việc. Thống kê từ báo cáo tài chính hợp nhất quý 3/2020 của 21 ngân hàng cho thấy, trong 9 tháng qua, có tới 10/21 ngân hàng đã tiến hành cắt giảm nhân sự với tổng số lượng sụt giảm gần 9.000 người tại 10 thành viên.
Trong lĩnh vực khách sạn, do ảnh hưởng của dịch bệnh, số nhân viên phải tạm nghỉ chiếm đông đảo. Chưa dừng lại ở đó, hiện tại họ còn phải chịu áp lực khi công nghệ được ứng dụng tại các khách sạn. Việc sử dụng robot có thể góp phần thu hút du khách đến với nhà hàng, khách sạn trong bối cảnh hiện nay.
Thách thức của lao động trong bối cảnh chuyển đổi số là cảnh báo đã được các chuyên gia phân tích từ lâu. Ông Trương Anh Dũng, Tổng cục trưởng Tổng Cục giáo dục Nghề nghiệp - Bộ Lao động - Thương Binh và Xã hội, dự báo 2030 sẽ có 1,4 tỷ công nhân không có kỹ năng phù hợp, 1/3 số ngành nghề hiện tại thay đổi do AI, công nghệ thông tin. Đây là vấn đề mà toàn cầu phải đối mặt.
Robot làm lễ tân trong một khách sạn ở Nhật Bản. Ảnh: Vietnamnet.
Theo ông Dũng, dự báo đến năm 2025, máy móc sẽ ngang trình độ con người, 43% doanh nghiệp sẽ cắt giảm lao động, nhưng cũng có 1/3 doanh nghiệp lại mở rộng lao động. Việc cắt giảm lao động sẽ là trào lưu lớn hơn, dự báo sẽ có 40% lao động phải đào tạo lại, 94% doanh nghiệp yêu cầu kỹ năng mới.
Theo khảo sát, 53% doanh nghiệp Việt Nam không biết kỹ năng cần thiết trong tương lai là gì. Thời gian tới, không chỉ đào tạo cho học sinh sinh viên mà hơn 50 triệu lao động đang làm việc hiện nay phải đào tạo lại để thích ứng với kinh tế số.
Con người vẫn là trung tâm
Bàn về nhân lực chuyển đổi số, ông Trương Anh Dũng nhấn mạnh, chuyển đổi số xác định con người chính là trung tâm và ASEAN cũng xác định đây là một trong 3 trụ cột.
Vừa qua, Hội đồng giáo dục ASEAN ra mắt để bàn 3 câu chuyện thúc đẩy: Một là thúc đẩy thể chế phát triển nhân lực trong chuyển đổi số. Hai là gắn kết doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào vấn đề đào tạo nhân lực. Ba là vấn đề kỹ năng số.
Khi coi con người là trung tâm có thể tăng GDP lên 2%, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng khoảng cách kỹ năng của người lao động trong 10 năm không được cải thiện thì mỗi năm chúng ta sẽ mất 5.000 tỷ USD. Do đó, kỹ năng không chỉ đơn thuần là vấn đề đào tạo mà còn để phát triển kinh tế.
Đặt yếu tố con người có vai trò quan trọng, ông Trần Công Quỳnh Lân, Phó Tổng giám đốc, Giám đốc Số hoá VietinBank, chia sẻ: “Tôi rất ấn tượng với câu nói của sếp cũ tôi khi nhắc tới một nhân viên gây thất thoát 1 triệu USD nhưng không bị đuổi việc vì anh ấy có giá trị đầu tư 1 triệu USD”.
Con người cần phải tích cực bổ sung kỹ năng mới để tạo lợi thế so với robot. Ảnh: Vietnamnet.
Đưa ra giải pháp đào tạo nguồn lao động trong thời gian tới, đại diện Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp cho rằng, về phía người lao động, cần phải nhận thức rõ tầm quan trọng kỹ năng mới trong thế giới đang thay đổi. Bản thân người lao động xác định lỗ hổng trong kiến thức hiện tại để bổ trợ cần thiết, học hỏi đồng nghiệp để thêm kỹ năng.
Với cơ sở đào tạo, chuyển đổi số là cơ hội để thay đổi, là vấn đề sống còn, có kế hoạch thu hút giảng viên, chương trình học liệu số để phát triển kỹ năng số. Phối hợp chặt giữa doanh nghiệp và nhà trường.
Học sinh sinh viên cần nhận thức rõ nghề nghiệp tương lai của mình để có kế hoạch nghề nghiệp, phát triển kỹ năng thông qua chương trình đào tạo của nhà trường, tìm kiếm thông tin và phát triển kỹ năng của mình.
Các nhóm này cộng tác với nhau để tạo nên sự chuyển đổi số thành công trong giáo dục đào tạo nói riêng và chuyển đổi số thành công nói chung.