Những năm sau khủng hoảng tài chính 2008, các nền kinh tế đang tăng trưởng mạnh mẽ của châu Á đã trở thành lực đẩy quan trọng của kinh tế toàn cầu. Với tốc độ tăng trưởng lên tới hơn 9%, Trung Quốc là "đầu tàu" kéo cả khu vực đi lên.

Nhưng theo hãng tin Bloomberg, sự giảm tốc hiện nay của kinh tế Trung Quốc đang kéo lùi tăng trưởng khu vực, làm lộ ra nhiều điểm yếu của các nền kinh tế khác, từ nhu cầu vay vốn của Indonesia, tới mức nợ kỷ lục của các hộ gia đình ở Hàn Quốc, hay tình trạng quan liêu, tham nhũng cản trở các dự án cơ sở hạ tầng ở Philippines.

Theo số liệu của Bloomberg, xuất khẩu của 9 trên tổng số 12 nền kinh tế chủ chốt của châu Á đang sụt giảm mạnh với nguyên nhân chính là do kinh tế Trung Quốc. Quý II vừa qua, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới được dự báo sẽ chỉ tăng trưởng 6,8%, thấp hơn mức mục tiêu 7% mà Chính phủ nước này đặt ra cho năm 2015.

Không giống như thời kỳ 2008-09, khi châu Á có thể ồ ạt triển khai các biện pháp kích thích kinh tế để chống lại khủng hoảng, lần này châu Á đang ngập trong nợ. Ở một số nền kinh tế, lãi suất đã ở mức thấp kỷ lục. Dù giá dầu thấp hơn giúp ích cho ngân sách, tác "Châu Á đã hưởng lợi lớn từ làn sóng kích thích tiền tệ trên toàn cầu trong những năm gần đây. Bây giờ là cái giá mà họ phải trả", Frederic Neumann - chuyên gia nghiên cứu kinh tế châu Á tại HSBC - nhận định.

Diễn biến của kinh tế Trung Quốc khiến châu Á yếu ớt hơn khi phải đối mặt với những nguy cơ tài chính như Hy Lạp rời khỏi eurozone hay Fed nâng lãi suất. Chi phí đi vay ở Mỹ cao hơn có thể khiến dòng vốn bị rút ra khỏi châu Á và từ đó khiến các thách thức về nợ trầm trọng hơn.

Sự ảm đạm đang bao trùm khắp nền kinh tế châu Á. Từ đầu năm đến nay, xuất khẩu của Hàn Quốc liên tục giảm do nhu cầu suy yếu của thị trường chủ yếu là Trung Quốc. Xuất khẩu là lĩnh vực đóng góp khoảng một nửa GDP của Hàn Quốc.

Xuất khẩu của Philippines trong tháng 5 sụt 17,4% so với cùng kỳ năm ngoái, mạnh hơn mức giảm 10% mà giới phân tích đưa ra. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo GDP Philippines tăng 6,2% trong năm nay, giảm so với mức tăng 6,7% đưa ra trong lần dự báo trước.

Các nhà phân tích của JPMorgan Chase dự báo, trong quý 2 năm nay, tăng trưởng của các nền kinh tế mới nổi tại khu vực châu Á, trừ Trung Quốc và Ấn Độ, sẽ chỉ đạt 1,3% so với quý 1, mức thấp nhất kể từ cuối năm 2011.

Tình hình còn có thể trở nên tệ hơn. Ở Singapore, quốc gia được coi là một “phong vũ biểu” của kinh tế khu vực bởi sự phụ thuộc vào thương mại và các dòng vốn, các giám đốc tài chính đang tỏ ra bi quan hơn cả về vấn đề lợi nhuận - theo một cuộc thăm dò do Bank of America Merrill Lynch thực hiện.

Giới phân tích đánh giá, nền kinh tế châu Á hiện vẫn có một số điểm sáng như Việt Nam hay Ấn Độ, nơi tăng trưởng đang khởi sắc.

Tuy vậy, với những thách thức trong chính sách tiền tệ và mức nợ cao, những năm tăng trưởng khả quan của châu Á có thể đã lùi lại phía sau. “Chúng tôi không dự báo có sự phục hồi mạnh trong tăng trưởng khu vực”, ông Leather nói.

Phương Anh (TH)