8 giờ sáng ngày 20/10 (giờ Việt Nam), hai ứng viên tổng thống Mỹ đã bước vào cuộc tranh biện lần thứ ba và cũng là lần cuối cùng.

Tóm tắt một số nội dung cơ bản:

- Thời gian diễn ra tranh luận là 90 phút, được chia thành 6 phần cho 6 chủ đề khác nhau, khoảng thời giạn cho mỗi phần là 15 phút.

- Các chủ đề tranh biện bao gồm: chính sách nhập cư, điểm nóng trên thế giới,kinh tế, nợ và các quyền hạn,tòa án tối cao và khả năng làm tổng thống của mỗi ứng viên.

- Người đảm nhận vai trò điều phối, dẫn chương trình là Chris Wallace, người dẫn chương trình nổi tiếng của Fox News. Đây là một lợi thế cho Trump khi ông đang được sự ủng hộ của ông chủ Fox News trong suốt thời gian tranh cử.

- Hai ứng viên có hai phút để trả lời câu hỏi từ người điều phối khi bắt đầu mỗi chủ đề. Sau đó họ phải đưa ra ý kiến phản bác đối phương, sau đó người điều phối sẽ đưa ra những câu hỏi liên quan để mở rộng chủ đề tranh biện.

- 8h05 Chris Wallace giới thiệu Hillary Clinton và Donald Trump. Hai ứng viên tiến lên bục và không bắt tay nhau.

- 8h08: Ai sẽ là người “cầm cân nảy mực”

 “Sẽ đề cử ai khi đắc cử vào Tòa án tối cao và Hiến pháp sẽ được diễn giải như thế nào” là câu hỏi được đưa ra.

Clinton trả lời trước. Bà nói: "Tòa án tối cao cần đứng về phía người dân Mỹ, chứ không phải về phía những tập đoàn hùng mạnh". Hillary nhấn mạnh rằng, nước Mỹ cần một Tòa án tối cao ủng hộ các quyền lợi của phụ nữ, người đồng tính.

Còn theo Trump, các thẩm phán ông chỉ định sẽ "diễn giải Hiến pháp theo cách mà những người sáng lập muốn nó được hiểu". "Tòa án Tối cao là tất cả những gì về nó", Trump nói và tuyên bố sẽ bổ nhiệm những thẩm phán bảo thủ, ủng hộ Tu chính án thứ 2.

- 8h10: Quyền về sở hữu vũ khí

Chris Wallace hỏi lập trường của Hillary Clinton về Tu chính án thứ 2. Hillary đáp: "Mỗi năm, nước      Mỹ có 33.000 người thiệt mạng vì súng. Chúng ta cần kiểm tra lai lịch người muốn sở hữu một cách toàn diện, chúng ta cần đóng những lỗ hổng trên mạng, những lỗ hổng liên quan tới súng đạn... cải tổ theo cách không xung đột với Tu chính án thứ 2".

- 8h22: Quan điểm về nhập cư

Trump ngẩng đầu. "Vấn đề đơn lẻ lớn nhất là hê-rô-in đang chảy qua biên giới nước Mỹ. Chúng ta cần những đường biên mạnh, chúng ta không thể nhẹ tay. Tôi muốn xây một bức tường và ngăn chặn ma túy", ứng viên đảng Cộng hòa cho biết.

Ông khẳng định: "Chúng ta sẽ đẩy những kẻ xấu ra và bảo vệ biên giới của Mỹ. Tuy nhiên, nước Mỹ hiện vẫn còn một số kẻ xấu và chúng ta phải trục xuất chúng".

Đối thủ đảng Dân chủ ngay lập tức tuyên bố: Trump "cứng họng" khi ông tới Mexico để bàn về chuyện bức tường, thậm chí không thể nêu ra vấn đề này.

"Đề xuất của Trump có nghĩa là bạn sẽ phải có một sự hiện diện lớn của lực lượng thi hành luật, vây dồn những người không có giấy tờ. Đó là một ý tưởng không phù hợp với chúng ta như là một quốc gia", Hillary nói.

""Nó sẽ xé toạc đất nước chúng ta. Kế hoạch nhập cư toàn diện của tôi, tất nhiên, bao gồm cả an ninh biên giới. Bất cứ cá nhân bạo lực nào cũng sẽ bị trục xuất, chúng ta sẽ trục xuất họ".

- 8h30: Trump ca ngợi Putin “khôn hơn Obama và Clinton”

Hillary cáo buộc Nga liên quan tới hoạt động tấn công mạng của WikiLeaks. Bà gọi Trump là "con rối của Tổng thống Nga Putin". Ngay lập tức, Trump phản bác, "bà mới chính là con rối" và khẳng định chưa bao giờ gặp ông Putin.

Wallace hỏi Trump: " Ông có lên án việc Nga can thiệp vào bầu cử Tổng thống hay không?". Đáp lại, Trump nói: "Dĩ nhiên, tôi sẽ làm thế. Putin không phải bạn tôi. Song ông ta khôn hơn Obama lẫn Clinton".

Ứng viên đảng Cộng hòa cho biết thêm rằng ông không tin giới tình báo - đã nói rằng Nga đứng sau vụ tấn công mạng Ủy ban quốc gia đảng Dân chủ. Trump còn mạnh mẽ công kích bà Clinton “đã chứng tỏ mình là một kẻ dối trá, và bà ấy lại dối trá lần nữa".

- 8h50: Kế hoạch phát triển Kinh tế

Wallace nhấn mạnh kế hoạch của bà Hillary giống kế hoạch kích thích của Tổng thống Barack Obama, và như vậy sẽ khiến GDP phát triển chậm lại. Clinton tỏ ý né tránh câu hỏi bằng cách công kích lại Trump với việc ông đem việc làm cho những công nhân thép Trung Quốc chứ không phải công nhân Mỹ.

Còn đối với Trump, Wallace nói "Ngay cả các nhà kinh tế bảo thủ cũng cho rằng kế hoạch của ông không hiệu quả". Trump lập luận rằng, Trung Quốc và Ấn Độ đang bùng nổ còn Mỹ vẫn cứ "trì trệ". Ông tuyên bố ủng hộ kiểu tăng trưởng mà những nước này đang trải qua.

- 8h55: Trump dường như muốn “đánh trống lảng” trong vấn đề tôn trọng nữ giới. Đám đông đã la ó khi ông tuyên bố “không ai tôn trọng phụ nữ bằng tôi”. Ngay sau đó ông đã chuyển câu chuyện qua vụ bê bối email của bà Clinton.

- 9h15: Vấn đề về nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS)

Người điều phối Wallace chuyển sang "những điểm nóng ở nước ngoài" và đặt câu hỏi liệu ứng viên Tổng thống hai đảng Dân chủ và Cộng hòa có đưa quân Mỹ lấp vào chỗ trống ở Mosul mà IS để lại sau khi bị đánh bật hay không.

Clinton nói: "Tôi không ủng hộ việc đưa binh sĩ vào Iraq với tư cách là lực lượng chiếm đóng". Trump đáp: "Mosul quá tẻ nhạt".

"Các nhà lãnh đạo chúng ta muốn có đều đã đi cả rồi... Chúng ta sẽ giành lại Mosul, và hưởng lợi sẽ là Iran. Chúng ta không nhận được gì khi giành lại Mosul cả. Người chiến thắng sẽ là Iran", ứng viên đảng Cộng hòa nói.

Trump còn giải thích thêm, người Iraq định ra thời gian đánh chiếm lại Mosul để làm cho hình ảnh bà Clinton tốt đẹp trước cuộc bầu cử.

Hillary đáp: "Lại một lần nữa, Donald Trump nói bóng gió tới việc ông ấy ủng hộ xâm chiếm Iraq". "Tra Google điều đó. Bạn có thể thấy hàng chục nguồn tin làm rõ việc Trump ủng hộ chiếm Iraq, bạn cũng có thể nghe đoạn ghi âm mà ông ấy nói như vậy".

- 9h30: Trump tuyên bố Hillary Clinton là “người đàn bà độc ác”

Wallace hỏi liệu Hillary có cân nhắc tới một thỏa thuận gồm cả tăng thuế để cứu vãn chương trình y tế, phúc lợi, thất nghiệp không. Cựu ngoại trưởng đáp, bà sẽ tăng thuế đối với người giàu có.

Trump lập tức chỉ trích: "Thật là một người đàn bà độc ác"

Clinton phớt lờ Trump và nói: "Kế hoạch thuế của Trump sẽ gây hậu quả thảm khốc với an sinh xã hội và chăm sóc y tế".

- 9h35: Câu hỏi cuối cùng: Wallace đặt câu hỏi cuối cùng: "Tại sao người Mỹ nên bầu cho ông/bà?"

Bà Hillary nói: "Tôi đang vươn tới mọi người dân Mỹ. Chúng ta cần tất cả mọi người chung sức xây dựng đất nước. Chúng ta cần tài năng, kỹ năng, năng lượng và tham vọng. Tôi biết rõ trách nhiệm to lớn phải bảo vệ đất nước của chúng ta, và tôi hy vọng các bạn cho tôi một cơ hội phục vụ ở vị trí Tổng thống của các bạn".

Trump vẫn giữ giọng điệu công kích: "Chúng ta sẽ lại làm cho nước Mỹ hùng mạnh". Nói về điều gì đang không ổn với nước Mỹ, Trump tuyên bố: "Chúng ta không thể chấp nhận Obama thêm 4 năm nữa, và đó là Hillary".

Đăng Sơn