Gọi là CLB, nhưng ở đây lại không phải là nơi, vui nhộn náo nhiệt, ồn ào, mà ngược lại: Không gian văn hóa Việt lại là chốn yên bình, hài hòa của một khu vườn luôn thấm đẫm sự tao nhã, nồng nàn lẫn vào cái âm ẩm của một màu cây xanh, phảng phất mưa rây như rắc tơ mành của mùa xuân, gọi mời ong mật đến vo ve suốt cả ngày. Nó đẹp đẽ bởi một khung cảnh đặc biệt với vô số cây cảnh, bon sai, đá quý, đồ gỗ nhà cửa, đồ vật truyền thống, vừa độc đáo, vừa quý hiếm được chủ nhân dồn hết tâm sức, trí tuệ tạo ra một cách sáng tạo, thân thiện đến mức ai đã đến một lần đều có chung cảm nhận như vậy. Đây không chỉ là điểm đến lý tưởng, nơi gặp gỡ, hẹn hò, giao lưu, giải trí của bất kỳ ai giàu cảm xúc, ở các lứa tuổi và thành phần xã hội khác nhau mà không hề có sự phân biệt đối xử khi đến với nơi này; mà còn là nơi “chắp cánh”, trao đổi, nâng cao giá trị tay nghề người Việt trong xu thế hội nhập và phát triển. 

Lại nữa, “không gian văn hóa Việt” chính là chỗ làm cho đầu óc chúng ta được thư giản vơi đi nỗi nhọc nhằn sau những ngày làm việc căng thẳng, nơi đô thị chật chội đông người. Đến với câu lạc bộ, người ta dễ dàng được thấy các “Làng Việt” truyền thống trên đất Xứ Thanh. Ở đây, chúng ta tận mắt được thấy từ túp lều tranh của người nông dân nghèo với đủ những dụng cụ sinh hoạt, sản xuất trong cuộc sống thường nhật, từ nếp nhà luồng đặc trưng của Thanh Hóa đến ngôi nhà gỗ 5 gian 2 trái được làm theo lối kiến trúc chồng Rường, kẻ Bảy và giá Chiêng kẻ Chuyền được chạm khắc tinh xảo với đầy đủ nội thất sang trọng của những nhà quyền thế trước cách mạng tháng 8/năm 1945. Ngoài ra, xung quanh khuôn viên còn có các khu nhà trưng bày các tác phẩm nghệ thuật điêu khắc gỗ đồ sộ, độc đáo như sập, tủ, sa lông các loại mà các nghệ nhân bằng tài năng và tâm hồn đã làm cho những gốc cây, phiến gỗ từ vô tri vô giác trở thành những hiện vật vô giá như các pho tượng phật, La Hán, Tử Bất Tử, tượng người, tượng rồng, hỗ, chim thú.v.v...Riêng đồ gỗ, từ gốc cây đại thụ đều trở thành những tác phẩm nghệ thuật linh diệu, vô cùng hấp dẫn, sinh động mà ai thấy cũng ngưỡng mộ, xuýt xoa, thán phục. Cảm nhận đó chính là tình yêu cuộc sống chỉ giản dị như thế này thôi, nhưng ấm áp lòng người.

Điều hấp dẫn còn nằm sâu trong các hiện vật được chế tác từ đá hoa, đá quý khá phong phú. Song ấn tượng mạnh đưa chúng ta đi từ cung bậc này đến cảm xúc  khác, đó là hai sập đá được bài trí trước dãy nhà luồng. Đây là loại đá granít màu xanh nguyên khối ( được khai thác tại khu núi đá Hà Trung). Cần nói thêm rắng đấy là “ cơ duyên” trời định, nên hai phiến đá này mới có mặt ở đây (nếu không, số phận nó cũng sẽ được chia năm, sẻ bảy như nhiều phiến đá khác). Chỉ riêng “công cuộc” vận chuyển hai phiến đá đồ sộ này cũng đã là một kỳ tích, một bản hùng ca “ Đội đá vá trời”? Hai sập đá đều có chiều rộng 4m, chiều dài 6m, dày0,5m, chân liền 0,7m. So với sập đá được Linh mục Sáu lấy từ Thành nhà Hồ về nhà thờ Phát Diệm( Kim Sơn- Ninh Bình) hồi cuối thế kỷ XIX mà chúng ta còn thấy, thì hai sập đá này còn lớn hơn gần gấp đôi. Sự hiện diện của 02 sập đá trên chắc chắn sẽ là kiệt tác “ Độc nhất vô nhị” ở cả trong và ngoài nước.

Đến với CLB “ Không gian văn hóa Việt” lần này còn có anh Trần Nhật Quang- một nghệ nhân nổi tiếng về cây cảnh nghệ thuật làng nghề Việt Nam ( hiện là phó chủ tịch Hội sinh vật cảnh TP. Thanh Hóa), để khám phá thêm những điều hấp dẫn còn nằm sâu trong từng tác phẩm cây cảnh với sự kết nối hài hòa với hàng trăm, ngàn tác phẩm nghệ thuật khác trong khuôn viên văn hóa. 

Anh giới thiệu khái quát, kỹ lưỡng về giá trị của khuôn viên: “ Đây là khu vườn khá độc đáo có hiệu ứng và quy mô thuộc loại tầm cỡ trong và ngoài tỉnh. Là một tụ điểm sưu tầm, thu thập được nhiều chủng loại cây quý hiếm không dễ gì nơi nào cũng có. Trong đó vừa có loại cây cổ thụ siêu tầm, tạo dáng đẹp theo chuẩn mực của thời gian... vừa có nhiều loại cây bon sai có nhiều dáng thế độc đáo, to nhỏ khác nhau, nhiều loại cây thuộc dòng quý hiếm của cả nước. Trong vườn nhiều nhất vẫn là “ xanh”- một loại cây “ đặc hiểu” thế mạnh của Việt Nam và cả vùng Đông Nam Á. Mỗi cây như có giọng điệu riêng, phong cách riêng – nó là cái tinh túy, cái đặc sắc của khu vườn này. Anh thần thì đủ cho tôi nghe: Trồng cây phải biết yêu và hiểu cây, thì mới “ra hoa kết trái”. Đặc biệt là  cây me quý hiếm có tuổi đời hàng trăm năm thuộc dòng họ ông Ama Kông ( Tây Nguyên), là một minh chứng cho cái “ cơ duyên” cũng như giá trị đích thực của khu vườn sinh thái. Tôi chăm chú nghe câu chuyện anh kể về lịch sử của từng cây nghệ thuật quý hiếm, các tác phẩm nghệ thuật say sưa, kỳ thú  từ các “nghệ nhân-nông dân”, và nhận ra tiền bạc sinh ra từ tri thức thì mới bền lâu. Việc các nghệ nhân dồn tâm sức cho các tác phẩm nghệ thuật  nơi này cũng là điều dễ hiểu, rất đáng trân trọng.

Liền kề với khu nhà đầu cổng ra vào là ngọn đồi nhân tạo có tháp Nghinh Phong với đầy đủ chỗ ngồi cho nhiều vị khách hàn huyên, ngắm cảnh và đón gió trời ùa về trong xúc cảm tinh khôi. Có vào khu vườn này mới hiểu hơn về ý đồ nghệ thuật của chủ nhân. Đối diện với ngọn tháp là cái “ hồ- suối cảnh” xinh xinh, tương tác với “ dãy núi non bộ, có cây cầu đá vắt qua một cách điệu nghệ;   điểm tô cho sự lãng mạn kỳ thú trên, chúng ta bị “ thôi miên”, níu gọi bở cây sung cổ thụ với dáng “Siêu phong hồi đầu” có bộ rễ chân bệ khỏe khắn hằn  sâu vào lòng đất, đá bên hồ, thể hiện sự vững chãi, hoành tráng của thứ cây truyền thống ở thôn quê thường gặp. Cây sung này được giới nghệ nhân đánh giá rất cao và ví như “ một người quân tử văn, võ song toàn, vừa có gì mềm mại, vừa vững chắc kiên cường trong  bão giông.”.

Lại nữa, khi ta đi sâu vào phía trong khu vườn, sẽ bắt gặp hàng trăm ngàn loại cây lớn, nhỏ dáng thế độc đáo khác nhau, cây nào cũng đẹp, cũng quý và cũng có sức hấp dẫn ghê gớm đến với người xem. Trong đó không thể không nhắc đến bộ ba cây xanh: “ Đôi long thăng chầu” có thế trực liên chi. Ba cây này khá đồng đều từ tay, tán...có thâm niên cao và dáng thế độc đáo, thuộc hàng quý hiếm ở xứ Thanh và trong làng sinh vật cảnh cả nước? Dĩ nhiên rồi, trong khuôn viên còn lưu giữ được nhiều cây tùng có tuổi đời cao tới trên trăm năm. Nổi bật và ngờm ngợp, xanh ngăn ngắt “ rạng rỡ ” một góc vườn đó là đôi cây tùng trực hoành thuộc loại quý hiếm, đẹp nhất nhì ở xứ sở Việt Nam ta. Ngoài rất nhiều loại cây độc đáo, quý hiếm, khu “ không gian văn hóa Việt” này còn có nhiều loài hoa, quả truyền thống của làng Việt xứ Thanh được trồng xen kẽ, hài hòa với khoàng trống trước các dãy nhà tranh tre, với đụn rơm,  giếng khơi và cả cái “ ao sen làng”, ruộng lúa nếp nương với đàn cá rô đồng, cá cảnh...ràn rạt kiếm mồi.

Có thể nói: Câu lạc bộ “ không gian văn hóa Việt” đã và đang trở thành một địa chỉ hấp dẫn mọi đối tượng, bạn bè, du khách đến du ngoạn, thưởng lãm. Ngoài việc thưởng ngoạn, nhiều người đến đây còn để tìm nguồn cảm hứng sau một tuần làm việc, hay chụp ảnh lưu niện, bạn trẻ chụp ảnh cưới trăm năm. Rồi bạn bè và du khách sẽ còn lưu luyến và nhớ về nơi đây trong những buổi tối với “ Đêm nhạc Trịnh” hay những bản tình ca và “ đêm nhạc quê hương” đầy thi vị. Tôi thầm cầu chúc cho “ không gian văn hóa” này luôn đầy ắp niềm vui, tiếng cười hạnh phúc với những mong muốn giản dị. Nếu nhiều nơi có được CLB văn hóa như thế, không chỉ lưu giữ được bản sắc văn hóa và nét đẹp của tâm hồn Việt, mà còn góp phần giáo dục, nâng cao hơn nữa trình độ dân trí, đặc biệt là cho giới trẻ hôm nay.

Triều Nguyệt