Nhà nhà cho vay online, người người cho vay online
Cho vay online là việc khách hàng thực hiện thủ tục vay trên website hoặc ứng dụng di động (app) mà không cần phải đến chi nhánh, phòng giao dịch và việc duyệt vay cũng được thực hiện trực tuyến. Các công ty tài chính cho vay online ở Việt Nam là rất nhiều nhưng ngoài các công ty hợp pháp, hiện cũng có nhiều cá nhân, tổ chức chưa được cấp phép cũng cho vay online. Sự chênh lệch về chất lượng dịch vụ giữa các đơn vị hợp pháp với chưa được cấp phép là rất rõ ràng nhưng không phải ai cũng dễ dàng nhận biết ngay từ đầu.
Song song với sự tiện lợi thì cho vay online cũng tiềm ẩn sự rủi ro, xuất phát từ việc hai bên không gặp mặt nên khó thẩm định rõ ràng, chính xác thông tin khoản vay cũng như uy tín của nhau, dễ dẫn đến tranh chấp. Để giải quyết vấn đề này, các công ty tài chính sẽ dựa trên lịch sử giao dịch của khách hàng để quyết định ai có thể vay tiền online toàn hành trình và ai không. Đây cũng có thể là chỉ dấu giúp xác định đâu là công ty tài chính hợp pháp, đâu là mạo danh.
Các công ty tài chính cho vay online như thế nào?
Danh mục các công ty tài chính cũng có thể chia làm hai phần. Một là các công ty tài chính được cấp phép và quản lý bởi Ngân hàng Nhà nước, có 16 công ty mà các cái tên nổi bật như FE Credit, Home Credit, Mirae Asset, Mcredit… Các công ty này hoạt động theo Luật Các tổ chức tín dụng và đa phần đều có cổ đông sáng lập là các ngân hàng Việt Nam. Các gói vay của họ hầu hết là tín chấp, không yêu cầu người vay phải có tài sản đảm bảo. Điều kiện vay cũng được tinh giản hơn so với ngân hàng nên dễ vay hơn. Tuy nhiên, giá trị khoản vay không cao, từ khoảng 20-50 triệu, thời gian vay từ 12-36 tháng, lãi suất từ khoảng 28-55%/năm, tuỳ điều kiện vay. Khi vay online, những khách hàng lần đầu sẽ không thể vay online toàn hành trình. Họ vẫn sẽ phải đến chi nhánh hoặc điểm giao dịch của các công ty tài chính để gặp nhân viên công ty, thẩm định và làm hồ sơ trực tiếp. Từ các lần vay sau, nếu có lịch sử trả nợ tốt, không trả thiếu hay trả trễ hạn thì có thể vay online thông qua website hoặc ứng dụng di động của công ty tài chính.
Một loại hình cho vay hợp pháp khác là cho vay cầm cố tài sản, nôm na là cầm đồ, và các công ty có chức năng cho vay cầm cố cũng được xem là một loại công ty tài chính. Đặc điểm chung của các công ty cầm đồ lớn là họ có hệ thống chuỗi cửa hàng, có khi lên đến vài trăm cửa hàng và F88 là cái tên nổi bật nhất. Các công ty này được Sở Kế hoạch & Đầu tư cấp phép và hoạt động dưới sự điều chỉnh của bộ luật Dân sự. Khi vay cầm cố, khách hàng không cần phải đáp ứng các điều kiện vay như tại các ngân hàng, công ty tài chính nhưng bắt buộc phải có tài sản chính chủ để đăng ký vay, thông dụng nhất là xe máy và ô tô đã qua sử dụng. Vì thế, hình thức vay này cũng rất phù hợp với người lao động phổ thông, lao động tự do. Thời gian vay và lãi suất của vay cầm cố cũng tương đương với khoản vay từ các công ty tài chính. Riêng hạn mức vay phụ thuộc vào chất lượng tài sản. Với xe máy phổ thông, tối đa là 30 triệu và với ô tô thì giao động từ 200-500 triệu. Vay cầm đồ không thể online toàn hành trình do đặc thù là người vay phải mang tài sản đến cửa hàng để nhân viên thẩm định trực tiếp, sau đó họ có thể mượn lại tài sản để sử dụng, tuỳ chính sách của từng chuỗi cửa hàng.
Vay online tín dụng đen
Một trong những lý do khiến nhiều người khá e ngại việc vay online là hoạt động tín dụng đen. Những đối tượng cho vay nặng lãi này thường lợi dụng hình thức vay online để thực hiện việc chiếm đoạt tài sản. Thủ đoạn thường thấy là cho vay qua app, không thẩm định hồ sơ, không gặp mặt, giải ngân trong vòng “một nốt nhạc”. Nhiều người cả tin, chưa tìm hiểu kỹ đã vội vay theo hình thức này. Sau khi người vay nhận tiền, các đối tượng mới áp dụng các loại phí dịch vụ, phí bổ sung, lãi suất trả trước… đặc biệt, nếu chậm trả đu chỉ một ngày, mức lãi, phí sẽ thay đổi và kết quả là tổng lãi suất lên đến vài trăm, thậm chí cả nghìn %/năm, gấp vài chục lần lãi suất vay ở các công ty tài chính hay chuỗi cầm đồ.
Nhìn chung, các chuyên gia tài chính đều đưa ra khuyến nghị với người có nhu cầu vay là cần tìm hiểu kỹ lưỡng về hình thức vay, đơn vị cho vay trước khi làm thủ tục. Quan trọng hơn, cần xác định chỉ vay khi thật sự cần, tránh việc vay tràn lan để rồi mất an toàn tài chính cá nhân.