Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tình hình nợ đọng, trốn đóng BHXH xảy ra hầu hết các địa phương trong cả nước. Trong đó, số nợ BHXH bắt buộc là 8.987 tỷ đồng, có 3.351 tỷ đồng là số nợ BHXH kéo dài trên 6 tháng.

Nợ BHXH không chỉ xảy ra ở các doanh nghiệp (DN) ngoài quốc doanh, DN có vốn đầu tư nước ngoài mà gồm nợ của các DN nhà nước, tập trung ở ngành giao thông, xây dựng và các tập đoàn đang thực hiện cơ cấu lại DN. Cụ thể, số nợ BHYT là 3.653 tỷ đồng, nợ BHTN là 481 tỷ đồng.

Ngoài ra, còn có tình trạng nhiều DN hoạt động sản xuất - kinh doanh có lãi nhưng cố tình nợ đọng tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN của người lao động, thậm chí có tình trạng DN đã thu tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN của người lao động (trừ tiền lương) nhưng chiếm dụng để sử dụng vào mục đích khác.

Theo BHXH VN, nguyên nhân của tình trạng nợ BHXH có nhiều, như: Ý thức chấp hành pháp luật BHXH của một số chủ sử dụng lao động chưa nghiêm, nhất là khu vực ngoài nhà nước, thường trốn đóng, chậm đóng, chiếm dụng tiền đóng vào quỹ BHXH của người lao động.

Đồng thời, nguyên nhân nợ BHXH tăng còn do việc chưa nhận thức đầy đủ về trách nhiệm, chưa quan tâm đến quyền lợi BHXH đối với người lao động, người lao động không dám đấu tranh đòi quyền lợi hợp pháp của mình vì sợ mất việc làm; hoạt động của tổ chức Công đoàn cơ sở ở doanh nghiệp còn hạn chế chưa mạnh dạn đấu tranh bảo vệ quyền lợi BHXH cho người lao động.

Ngoài ra, công tác phối hợp giữa cơ quan BHXH với các cơ quản lý nhà nước về BHXH, BHYT trong thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định của pháp luật về BHXH, BHYT đối với các doanh nghiệp còn hạn chế, không thường xuyên.

BHXH Việt Nam cho biết theo quy chế phối hợp với Tổng LĐLĐ Việt Nam, cơ quan BHXH sẽ cung cấp thông tin, tài liệu trong việc khởi kiện ra tòa án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN. Căn cứ hồ sơ do cơ quan BHXH cung cấp, tổ chức Công đoàn khởi kiện đơn vị nợ BHXH theo quy định của pháp luật để bảo vệ quyền lợi cho người lao động.

Mai Anh (Tổng hợp)