Theo báo cáo của Tổng cục Thuế, tính đến 30/4, cả nước có 76.000 tỷ đồng nợ thuế, trong đó: Ngân sách trung ương là 15.760 tỷ đồng; ngân sách địa phương là 60.240 tỷ đồng. Số tiền nợ thuế từ 90 ngày trở lên là 36.729 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 48,3% tổng số tiền nợ thuế; các khoản thuế, phí là 24.594 tỷ đồng; các khoản nợ liên quan về đất là 12.135 tỷ đồng. Các khoản tiền phạt và tiền chậm nộp là 23.921 tỷ đồng, tương đương 31,5% tổng số tiền nợ thuế. Con số này cũng tăng khoảng 5,4% so với cuối năm ngoái.
Cả nước còn 76.000 tỷ đồng nợ thuế. Ảnh minh họa
Cũng theo báo cáo về tình hình thu hồi nợ thuế tính đến 30/4, tổng số 63 cục thuế đã đôn đốc, thu hồi được 14.250 tỷ đồng nợ thuế của năm 2015 chuyển sang, bằng 19,6% tổng nợ đến 31/12/2015. Trong đó, thu bằng biện pháp quản lý nợ thu được 10.990 tỷ đồng; bằng biện pháp cưỡng chế là 3.260 tỷ đồng.
Riêng 13 địa phương có điều tiết về ngân sách trung ương, số tiền nợ tính đến 30/4 là 55.951 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 73,6% tổng số tiền nợ thuế của cả nước. Một số tỉnh, thành phố có số tiền nợ lớn là: Hà Nội hơn 23.000 tỷ đồng, Đồng Nai 1.900 tỷ đồng, Đà Nẵng hơn 1.700 tỷ đồng, Bình Dương hơn 2.000 tỷ đồng…
Nhận định của lãnh đạo ngành thuế cho rằng, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính, sản xuất kinh doanh thua lỗ, rơi vào tình trạng giải thể nên không có nguồn thanh toán nghĩa vụ thuế đúng hạn.
Ngoài ra, báo cáo của ngành thuế nhận định, một phần nguyên nhân khiến nợ thuế tăng lên bởi theo quy định của Luật Quản lý thuế, các khoản nợ thuế trên dưới 90 ngày, nợ không có khả năng thu vẫn phải tính tiền chậm nộp theo mức 0,05%/ngày (từ 1/7/2016 giảm xuống mức 0,03%/ngày).
Một điểm đáng chú ý là một số doanh nghiệp có nợ thuế hoặc bị truy thu số thuế lớn thì ngay lập tức bỏ khỏi địa điểm kinh doanh sau đó thành lập công ty khác.
Theo đại diện ngành thuế, hiện nay Luật doanh nghiệp hay Luật Quản lý thuế không có quy định nào đối với các thủ thể nợ tiền thuế thì không được phép thành lập công ty mới dù chỉ là thành viên góp vốn trong công ty mới thành lập.
Việc cưỡng chế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản ngân hàng theo lãnh đạo ngành thuế cũng đang gặp khó bởi việc kê khai thông tin về tài khoản người nộp thuế chưa đầy đủ.
Để xử lý dứt điểm các khoản nợ thuế, Tổng cục Thuế đã thành lập Tổ rà soát dữ liệu nợ thuế, xử lý nợ thuế tại Tổng cục Thuế và tại các cục thuế để triển khai rà soát nợ đối với DN nợ trên địa bàn, đối chiếu điều chỉnh các khoản nợ sai, nợ ảo để có biện pháp thích hợp.
Ngoài ra, Tổng cục Thuế cũng tiến hành rà soát, sửa đổi bổ sung quy trình quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế theo hướng đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) và thực hiện điện tử hóa trong khâu ban hành thông báo nợ và quyết định cưỡng chế nợ; Phân công, phân loại nợ, thu gọn lại các nhóm nợ thuế, phân loại đầy đủ, chính xác, kịp thời và xử lý phù hợp với tính chất của từng khoản nợ, khắc phục các vướng mắc hiện nay, đảm bảo tăng cường hiệu lực, hiệu quả việc quản lý nợ và thực hiện cưỡng chế nợ thuế.
Thu Anh (TH Vietnamplus, Thời báo tài chính)