Cứ nông nhàn, lại lên rừng xẻ nghiến

Từ thành phố Cao Bằng, sau 3 giờ đồng hồ vượt hơn 70km con đường liên huyện gồ ghề, nhiều ổ trâu, ổ voi, chúng tôi có mặt tại huyện Thông Nông. Vùng đất phía Tây Bắc của tỉnh Cao Bằng này, từ lâu được dân thu mua gỗ đồn thổi là nơi cung cấp gỗ nghiến cho các đầu nậu thu mua, cũng như bán lậu qua đường tiểu ngạch sang Trung Quốc.

Khi vừa đặt chân đến thị trấn của huyện này, chúng tôi được một chủ khách sạn ở đây giới thiệu về bộ bàn ghế được làm bằng gỗ nghiến trị giá hàng chục triệu đồng, đang được trưng bày ở phòng lễ tân.

Khi được hỏi về nguồn gốc và tình trạng mua bán gỗ nghiến tại địa phương, ông không ngần ngại chia sẻ cho chúng tôi biết ngọn ngành mọi hoạt động khai thác và mua bán gỗ nghiến ở địa phương này.

Từ những thông tin của ông chủ khách sạn, chúng tôi quyết định vào xã Lương Thông, để tận mắt chứng kiến cảnh rừng nghiến đã và đang bị khai thác như thế nào.

Gỗ nghiến đang bị đốn hạ vô tội vạ tại Cao bằng

Ngay từ đầu lối rẽ vào con đường liên thôn của xã Lương Thông, chúng tôi đã gặp hai xe gắn máy chở gỗ nghiến ra khỏi thôn. Gỗ được chở đem bán công khai ngay giữa thanh thiên bạch nhật.

Đến giữa thôn Lũng Rịch, xã Lương Thông, ngước mắt lên sườn núi, dưới những tán lá nghiến xanh tốt, chúng tôi nhìn thấy những “tấm ván di động” cứ lù lù di chuyển từ trên núi xuống. Lại gần, mới biết những tấm ván trên là gỗ nghiến, được người dân vác, địu, gùi từ trên núi xuống. Những tấm ván to, dài, khi dựng lên che khuất cả vóc dáng của một người trưởng thành.

Một người, hai người, rồi đến hàng chục người vác, gùi, thậm chí khiêng gỗ đã được xẻ thành từng tấm rộng từ 50 – 60cm, dài trên 2m được người dân đưa xuống núi.

Một số người dân địa phương thông tin, số gỗ mà họ đang vận chuyển được khai thác trong rừng tại địa phương.

Ông Trịnh Văn Lợi, một người dân của thôn Lũng Rịch cho biết: “Thôn Lũng Rịch có 52 hộ, đồng bào ở đây chủ yếu là dân tộc Dao. Tranh thủ thời gian nông nhàn, người dân ở đây lại lên núi vận chuyển gỗ thuê kiếm tiền để trang trải cuộc sống”.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, đội vận chuyển gỗ nghiến thuê của thôn Lũng Rịch có khoảng 10 người, chủ yếu là phụ nữ. Công việc của họ bắt đầu từ tờ mờ sáng, mỗi ngày, người nào khỏe vận chuyển được từ 3 đến 4 chuyến, cũng kiếm được vài trăm ngàn.

Người dân ung dung vác gỗ nghiến 

Đột nhập kho tập kết nghiến giữa thôn

Theo quan sát của chúng tôi, hàng trăm tấm ván nghiến, sau khi được những người phụ nữ trong thôn vận chuyển xuống núi, được tập kết phía sau một nhà dân ở giữa thôn. Sau khi cho vào kho, những tấm ván nghiến được che chắn cẩn thận bằng những tấm bạt, lá cây.

Ông Triệu, chủ hộ cho thuê kho gỗ nghiến trên cho biết: “Ở đây người ta không cho phá rừng, nhưng cứ đến mùa nông nhàn, người dân ở đây lại lên rừng xẻ trộm. Người dân thường lấy về để làm xiên nhà sàn. Vì làm nhà sàn, phải lấy xiên dài hơn chục mét, nên chọn những cây gỗ to, thẳng, dài, sau đó xẻ nhỏ rồi kéo về”.

Thời điểm chúng tôi có mặt, tại nhà ông Triệu, một người đàn ông khoảng 30 tuổi, chỉ có nhiệm vụ ngồi chờ người dân vận chuyển gỗ từ trên núi xuống là đếm số lượng, cho lên cân để cân trọng lượng và hướng dẫn người dân xếp vào kho ở sau nhà. Trong “kho” gỗ đó, có hàng trăm thanh gỗ, tấm ván đều là nghiến được xếp chồng lên nhau thành một đống rất lớn.

Gỗ nghiến chất đống trong rừng chờ vận chuyển

Dời kho gỗ ở nhà ông Triệu, chúng tôi tiếp tục di chuyển sâu vào bên trong theo con đường trải đá vào các thôn như Lũng Dũng, Lũng Giải, Lủng Pó, Tả Bốc của xã Lương Thông. Rất nhiều thanh gỗ nghiến được kéo từ rừng xuống để hai bên vệ đường. Hai ven đường, nhiều ngôi nhà sàn đang được người dân xây dựng dang dở và sẵn sàng bán ngay khi được chúng tôi hỏi mua.

Dọc tuyến đường dài gần chục cây số qua các thôn của xã Lương Thông, người đi  đường nghe được rất nhiều tiếng cưa máy vọng ra từ các hẻm núi. Có những khu vực, nhiều tiếng cưa máy vang ra như tiếng động cơ xe, đang chạy ầm ầm nơi phố thị nhiều xe qua lại.

Không biết, trong các hẻm núi có những tiếng cưa máy đang ầm ầm vang lên, chuyện gì đang xảy ra?.

Ông Linh Quang Nam, Hạt trưởng Hạt kiểm lâm huyện Thông Nông khẳng định: “Lực lượng kiểm lâm trên địa bàn thường xuyên đi kiểm tra, nhưng không phát hiện người dân phá trực tiếp. Tình trạng phá rừng ở địa phương rất nhiều, nhưng có vụ chúng tôi bắt được, có vụ không bắt được”.

Ông Hoàng Phượng Vỹ, Chi cục trưởng Chi Cục kiểm lâm tỉnh Cao Bằng cho biết: “Từ năm 1994 đến 1997, Cao Bằng như một đại công trường phá rừng. Vài năm gần đây, công tác bảo vệ, phát triển rừng được triển khai chặt chẽ hơn. Ở Cao Bằng thời điểm này, người dân đang trong thời gian nông nhàn, nên họ lên rừng khai thác gỗ rất nhiều”.

báo Kinh doanh & Pháp luật tiếp tục thông tin về tình trạng rừng nghiến bị tàn phá nơi đây

Hải Bình