Tổng thống Vladimir Putin hôm 1/12 thông báo ông sẽ hủy bỏ dự án xây dựng đường ống dẫn khí đốt South Stream (Dòng chảy phương Nam) của Nga, một dự án lớn nhằm gia tăng ảnh hưởng của Moscow ở đông nam châu Âu, nhưng nay trở thành nạn nhân của mối quan hệ ngày càng xấu đi giữa Nga và phương Tây.

Theo báo Moskovskyi Komsomonles, việc Nga từ bỏ dự án đường dẫn khí đốt "Dòng chảy phương Nam" đã gây tranh cãi cả trong Liên minh châu Âu (EU) lẫn các quốc gia liên quan khác.

Đương nhiên, Mỹ hài lòng trước quyết định này bởi châu Âu đã bắt đầu thoát ra khỏi "vòng kim cô" khí đốt của Nga, và Mỹ sẽ có thể xuất khẩu khí đốt đá phiến của họ sang "lục địa Già."

Brussels hiện đang chờ cho tới khi được ra được quyết định chung. Quan điểm cụ thể của EU sẽ được đưa ra ngày 9/12, khi diễn ra cuộc họp các nước tham gia và đối tác của Nga về "Dòng chảy phương Nam."

Hiện tất cả đều cảm thấy sốc trước quyết định của Tổng thống Nga Vladimir Putin, ví dụ như Serbia, Bulgaria và Áo.

Có lẽ các nước này sẽ yêu cầu được bồi thường vì "Dòng chảy phương Nam" không chỉ giúp họ nhận được lượng nhiên liệu cần thiết mà còn đem lại thu nhập qua phí chuyển tải khí đốt.

Họ sẽ đòi bồi thường từ Nga, nước buộc phải đưa ra quyết định như vậy, hay đòi bồi thường từ EU, khối đã nhiều năm qua kìm hãm dự án.

"Việc hủy bỏ South Stream sẽ có ảnh hưởng xấu đến nguồn cung cấp khí đốt bổ sung của châu Âu. Trong khi đó, theo các chuyên gia trong ngành, nguồn tiêu thụ khí đốt sạch tại các nước này sẽ tăng đều trong những năm tới", Vladimir Andrianov, trưởng bộ phận nghiên cứu và phân tích chiến lược tại Vneshekonombank, Nga cho biết.

"Châu Âu cần khí đốt của Nga và không thể xoay xở mà không có nó", Giám đốc điều hành Gerhard Roiss của OMV, công ty dầu khí quốc tế có trụ sở tại Áo, trả lời một cuộc phỏng vấn.

"Khi kế hoạch xây dựng South Stream vẫn còn nằm trên chương trình nghị sự, Nga được xem là nhà cung cấp khí đốt chính của châu Âu. Ukraine đã từ chối các điều kiện tuyệt vời mà Moscow đề xuất với Kiev để cùng nâng cấp hệ thống đường ống dẫn khí qua Ukraine", ông Andrianov nói.

Bulgaria, nước nhiều lần ngăn chặn việc xây dựng đường ống, phải hứng chịu tổn thất là nước này sẽ không nhận được 400 tỷ đô la một năm từ việc chuyển tiếp khí đốt. "Quyết định này thật sự rất tồi tệ cho Bulgaria", nghị sĩ Bulgaria Borislav Borisov nói với hãng Itar-Tass.

Theo Leonid Bershidsky, cây bút của Bloomberg, việc thiết lập đường ống thay thế đến Thổ Nhĩ Kỳ là bước đi của ông Putin nhằm chứng minh cho phương Tây thấy ông không cần họ, Nga vẫn có thể giao dịch với các nước khác. Công bố một thỏa thuận với Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, Nga muốn cho châu Âu và Mỹ thấy rằng nỗ lực cô lập Nga của họ là vô ích.

Theo New York Times, nếu có một bên chiến thắng trong vụ đổ bể dự án đường ống dẫn dầu này, thì đó là Thổ Nhĩ Kỳ. Nước này, cùng với Trung Quốc và các quốc gia đang phát triển cần sử dụng nhiều năng lượng khác, đang khai thác sự rạn nứt trong quan hệ Nga -phương Tây để có được nguồn cung cấp năng lượng dài hạn với giá hời.

Theo Bloomberg, Nga phải đồng ý giảm giá 6 % cho nguồn khí đốt hiện nay cho Thổ Nhĩ Kỳ, điều này sẽ làm Gazprom tiêu tốn 700 triệu USD một năm. Vladimir Milov, cựu thứ trưởng năng lượng Nga, bày tỏ e ngại về dự định xây đường ống mới để phục vụ cho Thổ Nhĩ Kỳ của ông Putin.

Phương Anh (TH)