2019 là một năm khách hàng và các chủ đầu tư liên tục căng thẳng với nhau, nhiều sai phạm xảy
ra khiến dư luận bức xúc. Các dự án thay phiên nhau bị khách hàng, cư dân căng băng rôn yêu
cầu phá bỏ diện tích xây dựng trái phép, phản đối bàn giao nhà không đúng theo thiết kế, trả lại
không gian sinh hoạt chung, giải trình về các loại quỹ, trả lại phí bảo trì…
2019 là một năm sóng gió với “Đại gia điếu cày” Lê Thanh Thảnh – Chủ tịch Tập đoàn Mường
Thanh khi bị khởi tố tội danh “lừa dối khách hàng”. Hàng loạt dự án bao gồm tổ hợp chung cư HH
Linh Đàm, VP6 Linh Đàm, khu đô thị Đại Thanh, chung cư Kim Văn - Kim Lũ, khu đô thị Thanh
Hà, chung cư cao cấp CT6 Kiến Hưng… đều dính tới sai phạm về vi phạm trật tự xây dựng như xây
quá số tầng cho phép, không tuân thủ mật độ dân cư, sử dụng đất sai mục đích, xây sai quy hoạch,
"băm nát" quy hoạch xây dựng của Hà Nội.
Sau những bất ổn của thị trường BĐS 2017 – 2018, sang năm 2019, nhà nước và chính quyền
liên tục đưa ra các chỉ thị và hành động mạnh tay nhằm kiểm soát thị trường, ngăn chặn nguy cơ
vỡ “Bong bóng BĐS”.
Cuối tháng 11 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước ban hành thông tư 22/2019/TT-NHNN. Theo đó,
giảm dần tỷ lệ tối đa của nguồn vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung và dài hạn. Việc
cho vay đầu tư BĐS được kiểm soát chặt chẽ, kiểm tra kỹ càng. Thông tư sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2020, điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến BĐS, đồng thời sàng lọc các sản
phẩm yếu kém, tạo cuộc cạnh tranh giữa các dự án thực sự chất lượng.
Nhiều người nước ngoài tìm cách “lách luật” như nhờ mua, chuyển nhượng… để thâu tóm BĐS.
Năm 2019, vấn đề này càng trở nên nóng bỏng khi hàng loạt kẽ hở pháp luật tạo điều kiện cho
nhiều người nước ngoài đặc biệt là người Trung Quốc sở hữu lượng lớn nhà đất ở Việt Nam.
Đỉnh điểm khiến dư luận xôn xao là vụ 21 lô đất ven biển Đà Nẵng do người Trung Quốc đứng
tên. Tình trạng này nếu không được kiểm soát chặt chẽ sẽ có thể ảnh hưởng đến an ninh chính
trị, trật tự, an toàn xã hội.
Những năm gần đây, Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Nhiều
nước chú ý đến Việt Nam, BĐS là một trong những ngành dẫn đầu về số vốn đầu tư nước ngoài.
Căng thẳng giữa 2 cường quốc Mỹ và Trung Quốc dẫn đến cuộc chiến tranh thương mại bùng nổ
vào tháng 8 vừa qua. Khi các lệnh áp đặt trừng phạt được Mỹ áp dụng khiến rất nhiều doanh
nghiệp Mỹ và đồng minh với Mỹ rút khỏi Trung Quốc. Ngoài ra, Trung Quốc nâng cao chuỗi giá
trị đối với hàng tiêu dùng trong nước, dịch vụ và hàng hóa xuất khẩu giá trị cao khiến cho chi phí
lao động, giá đất công nghiệp leo thang. Điều này càng thúc đẩy nhanh việc các doanh nghiệp rời
khỏi Trung Quốc chuyển sang thị trường Đông Nam Á có chi phí rẻ hơn.
Việt Nam nổi lên như một thỏi nam châm có lực hút mạnh nhờ chi phí rẻ, giá thuê lao động thấp,
cơ chế mở và nền chính trị trung lập, ổn định.
Tốc độ phát triển du lịch quá nhanh không đồng bộ với hạ tầng đô thị và xử lý rác thải khiến môi
trường ở nhiều thành phố du lịch đang “kêu cứu”.
Tháng 8 vừa qua, Phú Quốc đã trải qua trận ngập lịch sử kéo dài trong nhiều ngày, có nơi ngập
sâu 2m. Những thiên đường nghỉ mát như Tam Đảo, Đà Lạt dù ở trên độ cao cả nghìn mét vẫn
xảy ra ngập lụt. Rừng thay thế bằng khách sạn, nhà nghỉ khiến nhiệt độ tăng, khói bụi xuất hiện,
phá vỡ cảnh quan. Tại thành phố biển Nha Trang – Khánh Hòa, khu đồi núi bị cắt xẻ dẫn đến sạt
lở, lũ quét. Các đô thị ven biển, nhà cao tầng dày đặc, xử lý nước thải, rác thải yếu kém khiến
môi trường biển bị ô nhiễm.
Những ngày cuối cùng của năm 2019, Thị trường BĐS Việt Nam đón tin sốc khi Tập đoàn
Thành Đô phát đi thông báo “Thay đổi chi trả cam kết lợi nhuận từ 01/01/2020 đối với khách
hàng mua Condotel tại dự án Cocobay Đà Nẵng”. Ngay khi thông báo được phát đi, làn sóng tin
tức, ý kiến, phân tích về Cocobay xuất hiện dày đặc trên báo chí và các phương tiện truyền
thông, mạng xã hội. Giữa ma trận các luồng thông tin trái chiều, giới chuyên gia và luật sự cũng
đưa ra ý kiến cho rằng khách hàng vẫn có thể có lợi vì chủ đầu tư đã đưa ra 4 phương án để thay
thế cho cam kết lợi nhuận. Điều quan trọng là khách hàng và nhà đầu tư phải lựa chọn đúng
phương án giải quyết.
Thay vì mạo hiểm rót vốn vào các
dự án giới hạn thời gian sở hữu có cam kết lợi nhuận, giới đầu tư cảm thấy an tâm với các dự án
pháp lý minh bạch, sở hữu sổ đỏ hoặc sổ hồng, khai thác lợi nhuận trên giá trị thực tế của sản
phẩm.
Nguồn cung khan hiếm trong khi nhu cầu đang nhiều cũng là một nguyên nhân tạo kẽ hở để
nhiều đối tượng đánh vào tâm lý khát hàng của người mua, vẽ nên những dự án ma để lừa chiếm
đoạt tài sản.
Chỉ trong vòng 1 năm nhưng đã có hàng nghìn khánh hàng liên tục phải đón nhận những tin
“sốc” khi biết mình mua phải dự án “ma”.
Cơn sốt đất nền nửa đầu năm 2019 đã đưa nhà đầu tư cập bến các thị trường mới. Liên tục nhiều
thông tin quy hoạch, phát triển hạ tầng, chính sách nhà nước… trong đó một phần là do đầu cơ
thổi thông tin để đẩy giá đất lên cao, sốt đất xảy ra ở nhiều nơi. Sau nhiều “cú lừa dự án ma” và
thực tế phản ánh các thị trường mới chưa đủ tầm để phát triển đã khiến nhà đầu tư “vỡ lẽ” nhiều
điều.
Nửa cuối 2019, xu hướng nhà đầu tư quay lại các thị trường truyền thống nổi lên mạnh mẽ. Sở dĩ
có sự chuyển dịch này là do các thị trường truyền thống đã có hạ tầng hoàn thiện, quy hoạch bài
bản, cơ chế thu hút đầu tư rõ ràng, pháp lý minh bạch. Nhà đầu tư được đảm bảo hơn, khả năng
khai thác đường dài cũng bền vững và ổn định hơn rất nhiều.
Trong năm 2019, không dưới 3 lần Việt Nam xuất hiện ở top 1 những thành phố ô nhiễm nhất
thế giới. Những vị trí bị đặt cảnh báo ô nhiễm cao khiến cả giá trị và lượng giao dịch BĐS giảm.
Ví dụ điển hình chính là vụ việc cháy công ty Rạng Đông khiến môi trường xung quanh bị nhiễm
độc thủy ngân, ảnh hưởng trực tiếp đến các dự án trong bán kính chịu ô nhiễm.
Vấn đề sức khỏe và môi trường sống được người dân quan tâm hơn bao giờ hết. Chính tâm lý
này của người dân đã có tác động mạnh đến phân khúc nhà ở, chung cư. Yếu tố vị trí vẫn giữ vai
trò quan trọng, ngoài việc tiện giao thông, có hạ tầng tốt thì vị trí gần hồ, công viên có môi
trường sống xanh được quan tâm đặc biệt. Tại Hà Nội, Tp Hồ Chí Minh, các khu đô thị có xu
hướng dịch chuyển khỏi trung tâm nội thành, tránh xa ô nhiễm. Tại các thành phố biển như Đà
Nẵng, Khánh Hòa... các đô thị biển trở thành lựa chọn an cư mới của cư dân.