Từ mối quan hệ này mà có được những lợi ích vật chất béo bở. Cũng vì vậy mà họ buộc phải ràng buộc vào nhau, “sống cùng sống, chết cùng chết”. LIN gắn với cửa quyền và tham ô, tham nhũng. Tệ nạn này thời nào cũng có. Nhưng trước đây ít hơn, mức độ nhẹ hơn, không trắng trợn, “siêu, khủng” như về sau này. Vì vậy mà 3 tiếng LIN chưa xuất hiện Chỉ khi tham ô, tham nhũng phổ biến, trầm trọng, gay nhức nhối cho toàn xã hội và ngày càng gia tăng, không hề thuyên giảm mặc dù cả hệ thống chính trị đã vào cuộc, người ta mới truy tìm ra nguyên nhân. Đó chính là vì có những LIN nên không dễ triệt tiêu tham nhũng, nhất là trong những nhóm này lại có những thế lực lớn có khả năng vươn vòi bạch tuộc của mình tới nhiều cơ quan công quyền quan trọng.
TS Nuyễn Đình San
Tìm những biểu hiện của LIN không khó, có thể thấy ở bất cứ ngành nào, địa phương nào cũng xảy ra. Vấn đề là người ta có muốn, có dám vạch mặt chỉ tên hay không mà thôi. Xin dẫn ra một trong những minh chứng quá rõ và điển hình của hiện trạng LIN đang diễn ra ở tỉnh Bình Dương. Tại tỉnh này, thời gian qua đã xẩy ra những chuyện nổi cộm khiến dư luận bàn tán, phản ứng nhiều xung quanh việc xử lý các sai phạm. Từ việc đó đã khiến dư luận cho rằng nó liên quan đến lợi ích thiết thân của một nhóm người. Chuyện thứ nhất là Cty Sobexco để thất thoát hàng trăm tỷ đồng tiền Nhà nước. Về vụ này, tháng 10/ 2009, cơ quan CSĐT, Bộ Công an đã khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can, bắt tạm giam khẩn cấp 4 đối tượng do có nhiều sai phạm trong công tác quản lý, sử dụng đất đai. Nhưng đến nay, đã 5 năm trôi qua, vẫn không đưa ra xét xử và khoản tiền trên vẫn không được thu hồi. Cuối năm 2007, ngay sau khi vụ việc ở Cty Sobexco được phát hiện, báo chí đã lên tiếng cảnh báo về nguy cơ có thể thất thoát rất nhiều tiền của Nhà nước. Nhưng lãnh đạo tỉnh Bình Dương vẫn để ngoài tai, thậm chí còn bật đèn xanh cho công ty này tiếp tục dấn sâu vào sai phạm. Ngày 30/7/2008, trong Thông báo số 181/TB-VPCP, Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng đã kết luận về sai phạm ở Sobexco như sau : “ Gây hậu quả nghiêm trọng, làm thiệt hại ngân sách Nhà nước hàng trăm tỷ đồng khi đền bù giải phóng mặt bằng xây dựng dự án khu liên hợp công nghiệp – dịch vụ An Tây, gây dư luận bất bình trong xã hội”.Và ông chỉ đạo cụ thể : “ UBND tỉnh Bình Dương phải nhận rõ khuyết điểm, coi đây là bài học đắt giá sâu sắc để từ đó có giải pháp cụ thể, đồng bộ, kiên quyết chỉ đạo các tổ chức, cá nhân liên quan khắc phục hậu quả, thu hồi số tiền đã đền bù sai về cho ngân sách Nhà nước trong thời gian từ nay cho đến hết ngày 31/12/2008”. Chỉ thị của Chính phủ cụ thể, rõ ràng bằng giấy trắng, mực đen là thế, vậy mà đến nay đã gần 6 năm, công luận và nhân dân vẫn chưa biết tinhr ủy, UBND tỉnh Bình Dương đã thực hiện chỉ thị của Phó Thủ tướng ra sao. Khoản tiền gần trăm tỷ đồng vẫn chưa trở về với ngân sách nhà nước. Tình hình vẫn dẫm chân tại chỗ mà những người lãnh đạo tỉnh Bình Dương dường như vẫn coi không có chỉ thị trên, bởi rút dây thì động rừng! Chẳng nói ra thì dư luận cũng hiểu: Họ cùng chung lợi ích với những người cố tình làm sai trái ở Cty Sobexco. Trong những quyền lợi nhóm người này có phần đáng kể của họ ở trong đó. Vậy nên nếu họ xử lý một cách ngang bằng xổ thẳng thì sẽ bị mất quyền lợi, làm sao họ có được những tòa nhà, biệt thự sang trọng, có được đồn điền cao-su hàng trăm ha cao su và tòa biệt thự khủng của gia đình ông đương kim Chủ tịch tỉnh Lê Thanh Cung? Sự việc rõ như ban ngày mà đến nay vẫn bình chân như vại; trong khi ngày nghỉ hưu của ông Chín Cung đã đến gần.
Một minh chứng tiếp theo liên quan đến sai phạm ở tỉnh Bình Dương là bản thông báo số 72/TB-UBND, do UBND tỉnh BD ban hành ngày 15.4.2013. Về việc này, báo Kinh doanh & Pháp luật đã đề cập, theo đó tại văn bản này ông Cung “bật đèn xanh” cho Becamex IDC phạm luật như sau: “Đối với việc cấp phép xây dựng công trình cho chủ đầu tư thứ cấp trong Khu liên hợp công nghiệp – dịch vụ - đô thị BD chưa có Giấy chứng nhận QSDĐ, mà chỉ có Hợp đồng nguyên tắc với Becamex IDC (chủ đầu tư cấp 1): - Để giải quyết vướng mắc này…, đồng ý cho phép Sở Xây dựng được ký GPXD tạm. Đến khi chủ đầu tư cung cấp được Giấy chứng nhận QSDĐ thì Sở Xây dựng cấp GPXD chính thức – Đối với các công trình đã khởi công xây dựng, nhưng chưa cấp giấy phép, Sở Xây dựng tạo điều kiện cấp giấy phép tạm để nhà đầu tư hoàn chỉnh hồ sơ (việc vi phạm này không phải chỉ riêng do nhà đầu tư thứ cấp mà còn có trách nhiệm của Becamex IDC…) – Becamex IDC phối hợp cùng các chủ đầu tư công chứng các hợp đồng nguyên tắc chuyển nhượng QSDĐ, bổ sung cho Sở Xây dựng để cấp phép”… Đối với các trường hợp xây dựng trong khu tái định cư, thuộc dự án đất thương mại phân lô bán nền mà Cty “con” (TDC) của Becamex IDC chuyển nhượng cho các hộ dân chưa có sổ đỏ, Chủ tịch UBND tỉnh BD chỉ đạo “giao UBND TP. Thủ Dầu Một theo thẩm quyền cấp phép tạm cho dân. Đến khi chủ đầu tư cung cấp được giấy chứng nhận QSDĐ thì cấp lại GPXD chính thức”. Qua chỉ đạo trên của ông Cung, có thể nhận thấy việc dùng GPXD tạm thay cho GPXD chính thức tại các dự án chuyển nhượng đất thương mại của chủ đầu tư Becamex IDC ở “TP. mới” BD là không đúng quy định luật pháp. Theo luật sư Hồ Nguyên Lễ (TP. HCM): “Bản chất của GPXD tạm là người dân xây nhà xong, sau đó phải đập bỏ, tháo dỡ, không đòi bồi thường… GPXD chính thức là áp dụng cho xây dựng nhà ở kiên cố lâu dài. Vì vậy, đòi hỏi chủ đầu tư phải có chủ quyền đất. Đằng này, Becamex IDC bán đất cho dân không có chủ quyền đất đã là sai, còn “vẽ” dân xây nhà bằng GPXD tạm (vốn không áp dụng cho dự án thương mại) để sau đó cấp lại bằng GPXD chính thức lại càng… sai”. Mặt khác, việc Chủ tịch tỉnh BD du di, không xử lý các trường hợp xây dựng không phép, không xử lý chủ đầu tư Becamex IDC vi phạm buông lỏng quản lý xây dựng; trái lại còn cho phép cấp GPXD tạm, hợp thức hóa cho hành vi sai phạm… càng không đúng quy định luật pháp.
Ngày 4.7.2013, phòng quản lý đô thị (QLĐT) - UBND TP. Thủ dầu Một đã ra Báo cáo số 241/BC-QLĐT và ngày 18.9.2013, phòng QLĐT, tiếp tục ra Báo cáo số 260/BC-QLĐT, nêu hàng loạt “khó khăn”, vướng mắc trong cấp phép xây dựng trên phạm vi trên địa bàn TP. Thủ Dầu Một, tỉnh BD. Tuy nhiên, UBND tỉnh BD không hề điều chỉnh; trái lại, tại Thông báo số 241/TB-UBND do UBND tỉnh BD ban hành ngày 8.10.2013, Phó Chủ tịch Trần Văn Nam, một lần nữa “bật đèn xanh” cho Becamex IDC sai phạm “chuyển nhượng QSDĐ tại các khu dân cư, khu tái định cư do Becamex IDC làm chủ đầu tư”, mà không cần bổ sung Bản sao quyết định chi tiết tỷ lệ 1/500 theo như quy định của Nghị định số 88/2009/NĐ-CP của Chính phủ (?!). Và, ông Nam tiếp tục chỉ đạo UBND TP. Thủ Dầu Một cấp GPXD tạm cho các hộ dân mua đất của Becamex IDC, tại dự án 125, 7 ha, trong khi dự án này chưa hề được phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500…
Rõ ràng xung quanh những sai phạm động trời về đất đai ở tỉnh Bình Dương, dư luận đặt câu hỏi: Có hay không lợi ích nhóm ở đây? Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 về một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng đã chỉ rõ: Các cơ quan báo chí hoạt động theo "đúng định hướng của Đảng và Nhà nước. Chú trọng làm tốt hơn việc nêu gương những người tốt, việc tốt; lấy nhân tố tích cực để đẩy lùi tiêu cực; đồng thời phê phán, đấu tranh với những biểu hiện sa sút về tư tưởng chính trị, vô trách nhiệm, vụ lợi cá nhân, vi phạm những chuẩn mực đạo đức, lối sống".
TS Nuyễn Đình San