Chính phủ mới đây đã ban hành Nghị định 282/2025/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng, chống bạo lực gia đình với nhiều nội dung mới đáng chú ý liên quan đến quản lý căn cước công dân và dữ liệu dân cư. Nghị định bắt đầu có hiệu lực từ ngày 15/12/2025.

Việc ban hành Nghị định 282/2025 thể hiện nỗ lực của Chính phủ trong việc: Siết chặt quản lý dữ liệu dân cư và thông tin căn cước; Ngăn ngừa các hành vi gian lận danh tính; Bảo vệ quyền riêng tư và quyền nhân thân của công dân trong môi trường số.

Một trong những điểm đáng chú ý của Nghị định là quy định nghiêm cấm tổ chức, cá nhân giữ thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước trái quy định pháp luật. Bên cạnh đó, Nghị định cũng quy định rõ ràng hàng loạt hành vi bị cấm, như nhũng nhiễu, gây phiền hà hoặc phân biệt đối xử trong quá trình giải quyết thủ tục liên quan đến căn cước và cơ sở dữ liệu dân cư; cấp, cấp đổi, cấp lại hoặc thu hồi thẻ căn cước trái quy định; giữ thẻ căn cước hoặc giấy chứng nhận căn cước không có căn cứ pháp luật.

Quy định này nhằm bảo đảm quyền công dân, hạn chế các hành vi chiếm đoạt, lạm dụng hoặc khai thác sai mục đích thông tin cá nhân.

Ngoài ra, Nghị định 282/2025 cũng cấm các hành vi làm sai lệch hồ sơ, sổ sách; cung cấp thông tin không đầy đủ hoặc không chính xác; làm giả hoặc cố ý sửa chữa nội dung thẻ căn cước; cũng như hành vi sử dụng thẻ căn cước của người khác, hủy hoại thẻ căn cước hoặc thực hiện việc mua bán, trao đổi, khai thác trái phép dữ liệu dân cư.

Bên cạnh đó, Nghị định 282/2025 còn quy định xử phạt đối với hành vi giữ thẻ căn cước của khách sau khi đã làm thủ tục nhận phòng bởi đây được xem là hành vi chiếm đoạt, sử dụng trái phép giấy tờ tùy thân của công dân.

Như vậy, từ ngày 15/12/2025, các khách sạn, nhà nghỉ sẽ không được phép giữ thẻ căn cước của khách. Cơ sở lưu trú chỉ được quét, nhập thông tin hoặc đối chiếu theo đúng quy định, sau đó phải trả lại ngay cho khách.

Mức phạt hành chính từ 2 – 4 triệu đồng sẽ áp dụng đối với các hành vi như chiếm đoạt, sử dụng trái phép căn cước của người khác; tẩy xóa, sửa chữa làm sai lệch nội dung thẻ căn cước; hủy hoại, làm hư hỏng thẻ; không nộp lại thẻ căn cước khi thuộc diện phải thu hồi hoặc khi pháp luật yêu cầu.

Ngoài mức phạt tiền, tổ chức hoặc cá nhân vi phạm còn phải khắc phục hậu quả bằng cách chấm dứt hành vi lưu giữ, khai thác, sử dụng thông tin cá nhân trái pháp luật và trả lại thẻ căn cước đã giữ trái quy định. Quy định này giúp ngăn chặn tình trạng cầm cố thẻ căn cước, lạm dụng thông tin cá nhân hoặc sử dụng thẻ căn cước của người khác cho các hoạt động trái pháp luật.