Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Trọng Tín - Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) cho biết: Thực trạng buôn lậu thuốc lá tại nước ta đang diễn biến vô cùng phức tạp và ngày càng khó kiểm soát. 

Theo số liệu của Bộ Công Thương, trong sáu tháng đầu năm, thuốc lá lậu tăng 25,3%, trong đó 90% là thuốc lá Jet và Hero. Tại địa bàn TP.HCM, cứ 10 điếu được tiêu thụ trên thị trường thì có bốn điếu là thuốc lá nhập lậu. Tỉ lệ này ở khu vực ĐBSCL là 6/10, nghĩa là cứ 10 điếu thuốc lá được tiêu thụ thì có sáu điếu là thuốc lậu.

Thị phần thuốc lá lậu tại Việt Nam tăng 30%-40% trong 8 tháng đầu năm 2014 (chiếm 25,3% thị phần), gây thất thu cho ngân sách Nhà nước khoảng 6.500 tỷ đồng mỗi năm.

Mỗi năm, lực lượng quản lý thị trường (QLTT) bắt giữ trên 1 triệu bao, xử lý trên 5.000 vụ, nộp ngân sách trên 20 tỉ đồng, chuyển cơ quan hình sự xử lý trên 40 vụ. 

Thông tin từ ông Phan Hoàn Kiếm - Chi cục trưởng Chi cục QLTT TP.HCM, trong sáu tháng đầu năm 2014 có gần 1.300 vụ buôn bán, vận chuyển thuốc lá trên địa bàn bị phát hiện, xử lý. Trong đó thuốc lá điếu nhãn hiệu Jet và Hero được vận chuyển, buôn bán trái phép nhiều nhất (851 vụ và hơn 333.200 bao thuốc lá nhập lậu). Khi bị lực lượng chức năng phục kích phát hiện, đối tượng vận chuyển lập tức bỏ hàng để tháo chạy nên số vụ xử lý không nhiều như thực tế bắt giữ.

Mới đây, Công an huyện Bình Chánh (TP.HCM) đã triệt phá đường dây vận chuyển thuốc lá lậu Campuchia - Việt Nam trên tuyến kênh Rau Răm từ tỉnh Long An về huyện Bình Chánh (TP.HCM). Đây là vụ bắt thuốc lá lậu lớn nhất từ trước đến nay tại TP.HCM với hơn 50.000 gói thuốc lá, bắt giữ một đối tượng và sáu ghe máy. Khi bị vây bắt, các “nài thuốc” đã lao thẳng ghe hàng vào cảnh sát khiến hai chiến sĩ bị thương.

Theo Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, thuốc lá Jet và Hero hiện được Công ty Thuốc lá Sumatra của Indonesia sản xuất và không được người dân Indonesia sử dụng. Do chính sách thuế cực kỳ ưu đãi nên thuốc lá Jet và Hero được nhập hợp pháp vào Campuchia để sau đó được xuất lậu và tiêu thụ chính tại thị trường Việt Nam.

Ông Phạm Kiến Nghiệp, Tổng Thư ký Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam (VTA), cho biết ngành thuốc lá đóng góp vào ngân sách nhà nước khoảng 19.000-20.000 tỉ đồng mỗi năm (tương đương gần 1 tỉ USD). Khoảng 6 triệu người lao động trong ngành thuốc lá gồm công nhân sản xuất, nông dân trồng cây thuốc lá, lao động trong các ngành dịch vụ-thương mại liên quan. Ngoài ra các doanh nghiệp thuốc lá đóng góp hàng trăm tỉ đồng mỗi năm cho công tác an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo…

Theo tính toán của VTA, năm 2013, thuốc lá nhập lậu lấy đi hơn 20% thị phần thuốc lá điếu nội địa, làm thất thu ngân sách nhà nước 6.500 tỉ đồng, tương đương 309 triệu USD.