Ngân hàng Nhà nước vừa chính thức ký quyết định ban hành Thông tư 36 trong đó có quy định về điều kiện, giới hạn cấp tín dụng để đầu tư, kinh doanh cổ phiếu đối với các ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Theo đó các ngân hàng thương mại (NHTM) chỉ được cấp tín dụng cho khách hàng để đầu tư, kinh doanh cổ phiếu khi đáp ứng điều kiện đảm bảo các giới hạn về tỷ lệ đảm bảo an toàn, có tỷ lệ nợ xấu dưới 3%. Tổng mức dư nợ cấp tín dụng không được vượt quá 5% vốn điều lệ.

Về quy định nắm giữ cổ phần của TCTD khác, NHTM chỉ được mua, nắm giữ cổ phiếu của TCTD khác phải đáp ứng điều kiện tỷ lệ nợ xấu dưới 3%. Ngoài ra, NHTM chỉ được mua, nắm giữ cổ phiếu tối đa không quá 2 TCTD khác trừ trường hợp là công ty con của NHTM, và chỉ được nắm giữ dưới 5% vốn của TCTD khác đó.

Thông tư 36 được ban hành được cho là sẽ có ảnh hưởng khá mạnh mẽ tới hoạt động kinh doanh của ngân hàng Quân Đội. Theo thông tin từ Công ty chứng khoán Bản Việt (VCSC), hiện ngân hàng này đang trong quá trình hợp tác với Ngân hàng Nhà nước để làm rõ việc áp dụng Thông tư 36.

Khi thông tư 36 này chính thức có hiệu lực thì các cổ đông lớn của MBB như Vietcombank (VCB) và Ngân hàng Hàng hải Việt Nam (MaritmeBank - MSB) sẽ phải thoái vốn trong vòng 12 tháng nhằm giảm cổ phần lần lượt từ 9,6% và 9,9% như hiện nay, xuống dưới 5%. Điều này sẽ gây ra khá nhiều bất lợi cho MBB. Hơn nữa quá trình thoái vốn của hai ngân hàng này khỏi MBB sẽ khó có thể hoàn thành trong vòng 12 tháng.

Ngoài ra ngân hàng Quân Đội cũng cho biết khoản tín dụng dành cho các công ty chứng khoán tính đến thời điểm hiện tại đã lên tới gần 1.000 tỷ đồng, nghĩa là vượt quá 600 tỷ đồng so với mức quy định 5% vốn điều lệ trong thông tư. Khoản tín dụng này bao gồm cả khoản đầu tư cho công ty chứng khoán con của MBB là chứng khoán MB.

Được biết trong 9 tháng đầu năm 2014, lợi nhuận sau thuế của ngân hàng này tăng 6,3% so với cùng kỳ đạt 1.917 tỷ đồng, tăng trưởng tín dụng của MB sau 3 quý là 4,5%, tỷ lệ nợ xấu là 3,09%, tăng 0,69% so với thời điểm đầu năm.

Theo ban lãnh đạo của MB nguyên nhân khiến cho nợ xấu của ngân hàng tăng là do tác động của Thông tư 02. Ngoài ra MBB cũng cho biết kỳ vọng tăng trưởng tín dụng sẽ tăng đáng kể trở lại trong quý 4/2014.

Không chỉ có ngân hàng Quân Đội, việc quy định chỉ có những ngân hàng nào có tỷ lệ nợ xấu dưới 3% mới được cho khách hàng vay để kinh doanh chứng khoán (Khoản 1, Điều 14) cũng khiến cho khá nhiều “ông lớn” khác phải lao đao như Ngân hàng Xuất nhập khẩu (Eximbank), Ngân hàng Quân đội (MB), Ngân hàng Á châu (ACB), Quốc Dân (NCB) và Xăng dầu Petrolimex (PGBank).

Theo Thông tư 36 quy định thì các ngân hàng không được cho công ty con và công ty liên kết vay để các công ty này cho khách hàng vay lại đầu tư vào chứng khoán (Khoản 4, Điều 14). Như vậy sẽ có rất nhiều cặp ngân hàng mẹ - CTCK con như Vietcombank-VCBS, Techcombank-TCBS, VPBank-VPBS, ACB-ACBS, DongA Bank-DAS, SHB-SHBS… cũng sẽ bị loại khỏi cuộc chơi này cùng với cặp đôi MB-MBS.

Ngọc Anh (TH)