Chiếc “phao tài chính” lúc khẩn cấp

Trong hệ thống tài chính hiện đại, thẻ tín dụng vốn được thiết kế nhằm phục vụ nhu cầu chi tiêu không dùng tiền mặt. Tuy nhiên, nhiều ngân hàng vẫn cung cấp tính năng rút tiền mặt từ thẻ tín dụng như một dịch vụ bổ sung.

Theo Thông tư 19/2016/TT-NHNN, người dùng được phép rút tiền mặt từ thẻ tín dụng tại máy ATM hoặc trực tiếp tại quầy giao dịch, với hạn mức thường dao động từ 50–70% tổng hạn mức thẻ.

Về mặt thao tác, quy trình không khác nhiều so với rút tiền từ thẻ ghi nợ: khách hàng đưa thẻ vào máy ATM, nhập mã PIN, chọn tính năng “rút tiền”, xác nhận mức phí và nhận tiền mặt.

Tại quầy giao dịch, nhân viên sẽ yêu cầu thêm giấy tờ tùy thân, chữ ký xác nhận và tiến hành xử lý thủ công. Hầu hết các ngân hàng đều cho phép thực hiện dịch vụ này, bao gồm Vietcombank, Techcombank, BIDV, TPBank, VPBank...

“Rút tiền từ thẻ tín dụng là một hình thức ứng trước nhanh, rất phù hợp khi tôi cần xử lý chi tiêu khẩn cấp mà chưa xoay kịp tiền,” anh Nguyễn Đức Tài (Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ. “Tôi từng dùng để đóng học phí, thanh toán viện phí cho người thân...”

Tuy nhiên, sự tiện lợi ấy đi kèm một cái giá không rẻ. Và nếu người dùng không hiểu rõ bản chất dịch vụ, họ có thể dễ dàng rơi vào cái bẫy tài chính mang tên "lãi chồng phí".

Lãi suất tính từ ngày đầu, phí rút cao bất ngờ

Điểm khác biệt lớn nhất giữa rút tiền từ thẻ ghi nợ và thẻ tín dụng là chi phí. Trong khi thẻ ghi nợ chỉ dùng tiền đã có trong tài khoản, thẻ tín dụng là công cụ vay trước – trả sau, và việc rút tiền từ đó được ngân hàng xem như một khoản vay cá nhân có lãi suất ngay lập tức.

Thông thường, phí rút tiền mặt từ thẻ tín dụng dao động từ 2% đến 4% số tiền giao dịch, kèm mức phí tối thiểu từ 50.000 đến 100.000 đồng/lần. Ví dụ, Techcombank áp dụng phí 4% với mức tối thiểu 100.000 đồng/lần rút; TPBank thu phí 3%, tối thiểu 80.000 đồng.

Đáng lưu ý hơn, lãi suất rút tiền được tính ngay từ ngày thực hiện giao dịch, không có thời gian ân hạn như đối với các giao dịch mua hàng. Tùy từng ngân hàng, lãi suất này có thể từ 25% đến 36%/năm, tương đương khoảng 0,07% đến 0,1%/ngày.

Ví dụ, nếu một khách hàng rút 5 triệu đồng từ thẻ tín dụng Techcombank với phí 4%, lãi suất 30%/năm và trả nợ sau 17 ngày, tổng số tiền cần trả là:

Phí rút tiền: 4% × 5 triệu = 200.000 đồng

Lãi trong 17 ngày: (30%/365) × 5 triệu × 17 ≈ 70.000 đồng

Tổng thanh toán: 5.270.000 đồng

Một giao dịch tưởng như đơn giản nhưng có thể đội chi phí lên đến 5,4% trong vòng chưa đầy 3 tuần.

Bà Nguyễn Thanh Hương, chuyên gia tài chính cá nhân tại Hà Nội cho biết: “Khách hàng thường không để ý rằng rút tiền mặt từ thẻ tín dụng sẽ bị tính lãi ngay, không giống như mua sắm được miễn lãi 45–55 ngày. Không ít người chỉ sau một vài lần rút tiền đã phải trả số tiền lãi và phí gấp đôi, gấp ba số tiền gốc nếu không kiểm soát được thời gian trả nợ.”

Ngoài ra, nếu không thanh toán đủ dư nợ đúng hạn, khách hàng còn phải chịu phí phạt trả chậm, lãi phạt trên số tiền còn lại và bị ghi nhận lịch sử tín dụng xấu, ảnh hưởng đến điểm tín dụng và khả năng vay vốn sau này.

Rút tiền qua POS: tiện lợi... hay vi phạm pháp luật

Không ít người tiêu dùng, để tránh chi phí cao từ ngân hàng, đã tìm đến dịch vụ rút tiền hộ qua máy POS. Hình thức này được thực hiện bằng cách "giả vờ mua hàng hóa/dịch vụ" tại một điểm chấp nhận thẻ, nhưng thực tế là khách hàng quẹt thẻ để nhận tiền mặt. Phí dịch vụ dao động từ 1–2%, thấp hơn nhiều so với mức 4% của ngân hàng, và thường không có giới hạn phần trăm rút.

Tuy nhiên, đây là hành vi bị cấm theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Việc sử dụng thẻ tín dụng để thực hiện giao dịch không có thật nhằm nhận tiền mặt không chỉ vi phạm hợp đồng sử dụng thẻ, mà còn có thể bị ngân hàng khóa thẻ, giảm hạn mức, thậm chí đưa vào danh sách cảnh báo gian lận.

Bên cạnh đó, các rủi ro về bảo mật thông tin, lộ số thẻ, mã CVV hay CCCD khi giao dịch với bên thứ ba là không thể xem nhẹ. Đã có trường hợp khách hàng bị chiếm đoạt tài sản, bị lừa đảo khi thông tin thẻ bị lợi dụng để mua hàng online hoặc thực hiện giao dịch trái phép.

“Tôi từng rút tiền hộ qua một điểm cà thẻ điện thoại ở quận 10, TP.HCM. Ban đầu thấy tiện, rẻ, nhưng sau đó bị lộ thông tin và thẻ bị khóa do ngân hàng phát hiện giao dịch bất thường. Tôi mất cả tuần làm việc với ngân hàng để chứng minh mình không gian lận.” - chị Lê Phương Mai kể lại.

Cẩn trọng với “bẫy tiêu dùng”, ưu tiên giải pháp thay thế

Trong bối cảnh tài chính cá nhân nhiều biến động, việc rút tiền mặt từ thẻ tín dụng có thể là “lối thoát tạm thời” trong các tình huống khẩn cấp. Tuy nhiên, không nên sử dụng hình thức này thường xuyên hoặc thay cho một kế hoạch tài chính có kiểm soát.

Bà Hương khuyến nghị, nên cân nhắc các hình thức vay tiêu dùng khác như: vay tín chấp tại ngân hàng, vay từ bạn bè/người thân, hoặc tận dụng quỹ dự phòng khẩn cấp nếu có. Những giải pháp này thường có lãi suất thấp hơn, minh bạch hơn và ít rủi ro hơn.

Vay tín chấp từ ngân hàng có mức lãi suất thấp hơn, chỉ khoảng 10–20%/năm và mang tính chính thống, minh bạch. Tuy nhiên, nhược điểm của hình thức này là mất thời gian xét duyệt hồ sơ, đòi hỏi lịch sử tín dụng tốt và khả năng chứng minh thu nhập. Với những ai không đáp ứng đủ điều kiện, hình thức này không phải lúc nào cũng khả thi.

Một lựa chọn phổ biến khác là vay từ người thân, bạn bè – nơi mà chi phí vay gần như bằng 0 hoặc dao động nhẹ ở mức 5–10%. Ưu điểm lớn nhất là sự linh hoạt, dễ thỏa thuận, không cần thủ tục phức tạp. Tuy nhiên, rủi ro lớn nằm ở khía cạnh tình cảm: nếu không trả đúng hạn hoặc xảy ra hiểu lầm, quan hệ cá nhân có thể bị ảnh hưởng.

Gần đây, các ứng dụng cho vay trực tuyến cũng nổi lên như một kênh giải ngân nhanh chóng, tiện lợi – chỉ cần vài thao tác trên điện thoại. Song song với sự tiện lợi là mức lãi suất cao (20–35%/năm, thậm chí hơn) và rủi ro lừa đảo, thu thập trái phép dữ liệu người dùng, hoặc áp lực đòi nợ phi pháp. Do đó, người dùng cần tỉnh táo, lựa chọn đơn vị uy tín và đọc kỹ điều khoản trước khi đồng ý vay tiền qua app.

Rút tiền mặt từ thẻ tín dụng không phải là hành vi vi phạm pháp luật nếu được thực hiện đúng cách. Tuy nhiên, đây là một tiện ích tài chính có chi phí cao và tiềm ẩn nhiều rủi ro, đòi hỏi người dùng phải hiểu rõ cách vận hành và kiểm soát tốt kế hoạch chi tiêu.

Điều quan trọng nhất khi người tiêu dùng thực hiện phương pháp này nói riêng và sử dụng thẻ tín dụng nói chung, là phải đảm bảo khả năng trả nợ đúng hạn để tránh phát sinh lãi.

"Trong quản lý tài chính cá nhân, chiếc thẻ tín dụng là công cụ hỗ trợ – chứ không nên trở thành lối thoát ngắn hạn cho những khó khăn dài hạn. Sự tỉnh táo, kiến thức tài chính và kế hoạch trả nợ cụ thể luôn là nền tảng quan trọng giúp người dùng không sa vào vòng xoáy nợ nần" - Chuyên gia tài chính cá nhân Nguyễn Thanh Hương cho hay.