Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện thị trường chính cung cấp nguồn nguyên liệu thủy hải sản cho Việt Nam là Ấn Độ (chiếm 33,5%) và Đài Loan (chiếm gần 7%), còn Trung Quốc ở vị trí thứ 8 với chỉ 3,1%. 

Theo ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP),  việc nhập khẩu các mặt hàng thủy hải sản đã có từ lâu. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, lượng nhập khẩu của các DN tăng cao, chủ yếu là nhập nguyên liệu về gia công, chế biến để xuất khẩu do nhu cầu thủy hải sản thế giới tăng trở lại. Cụ thể, tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản cả nước 8 tháng đầu năm đạt 4,95 tỉ USD, tăng 25,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, Mỹ là thị trường dẫn đầu, chiếm 22,8% tổng giá trị xuất khẩu. Ngoài ra, doanh số gia công của các DN thủy sản trong nước từ đầu năm đến nay cũng tăng khá.

"Việc nhập khẩu tăng cao nguyên nhân do một số quốc gia thay vì đặt gia công ở Trung Quốc như trước đây nay chuyển sang Việt Nam. Chưa kể do ảnh hưởng thời vụ, các DN phải nhập khẩu để chủ động nguồn nguyên liệu, chuẩn bị nguồn hàng xuất khẩu vào thời điểm cuối năm. Một lý do khác là nhiều DN, nhà hàng, quán ăn gia tăng nhập khẩu các loại cá ngừ, cá tuyết, cá hồi… để phục vụ người tiêu dùng trong nước” - ông Hòe phân tích.

Đại diện Công ty CP Sài Gòn Food cho biết DN này nhập khẩu gần như 100% nguyên liệu thủy hải sản, chủ yếu là tôm, cá các loại để gia công xuất khẩu, một phần nhỏ tiêu thụ nội địa. Trong năm 2014, Sài Gòn Food đã đưa thêm một nhà máy chế biến công suất gần 2.000 tấn/năm vào hoạt động, nâng tổng công suất 3 nhà máy lên gần 7.000 tấn/năm nên nguồn nguyên liệu nhập khẩu tăng ít nhất 15% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ông Trương Đình Hòe cũng thừa nhận thời gian qua, nguồn lợi thủy hải sản từ biển của Việt Nam đã ít dần trong khi nhu cầu sử dụng nguyên liệu để chế biến xuất khẩu của các DN ngày càng tăng.

Trước thực trạng trên, ông Phạm Anh Tuấn, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, cho biết thời gian tới, ngành thủy sản sẽ ưu tiên rà soát, điều chỉnh quy hoạch nuôi, tiêu thụ với 5 đối tượng chủ lực là: cá tra, tôm nước lợ, tôm hùm, cá rô phi, nhuyễn thể. Đặc biệt, sẽ điều chỉnh quy hoạch khai thác gồm: số lượng tàu thuyền theo nghề, vùng biển; hệ thống cảng cá, khu neo đậu; hệ thống sửa chữa, đóng mới tàu cá...

Để tăng hiệu quả khai thác nguồn lợi thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng sẽ đánh giá lại nguồn lợi hải sản, hiện đại hóa tàu cá, nâng cao năng lực đăng ký, đăng kiểm cũng như đào tạo thuyền trưởng, máy trưởng...

Thảo Miên