Hãy lấy thị trường Mỹ làm ví dụ

Thị trường chứng khoán Mỹ đã chứng kiến 2 đợt bán tháo trong năm nay. Đợt đầu tiên là khi chỉ số S&P 500 giảm mạnh 9,8% từ mức cao nhất 2.019 điểm ngày 19/9 xuống 1.820 điểm ngày 15/10. Đợt thứ 2 là khi chỉ số S&P giảm 5,1% từ 2.079 điểm ngày 5/12 xuống 1.972 điểm ngày 16/12.

Do sự duy ý chí trong suy nghĩ của bộ não, hầu hết các nhà đầu tư đều lo lắng về khả năng điều chỉnh của thị trường sẽ biến thành sự sụp đổ. Bản năng của các nhà đầu tư thúc đẩy việc bán cổ phiếu. Chắc chắn rằng nhiều nhà đầu tư đã bán ra và tự nhủ với bản thân là họ sẽ ở ngoài cuộc chơi và “chờ đến khi tình hình hết biến động”. Thậm chí một số nhà đầu tư còn bán cắt lỗ.

Tuy nhiên, lịch sử cho thấy đây là những sai lầm cơ bản mà các nhà đầu tư mắc phải. Vì vậy, hãy chúc mừng những nhà đầu tư vẫn bình tĩnh và tiếp tục tham gia thị trường.

Ngày 14/10, Giám đốc chiến lược David Rosenberg của Gluskin Sheff cho biết việc thị trường điều chỉnh là một phần không thể thiếu của quy trình đầu tư, sự điều chỉnh này đến rồi lại đi nên sẽ là cần thiết cho các nhà đầu tư giữ bình tĩnh và nhận ra rằng: điều quan trọng nhất để đầu tư có lợi nhuận không phải là “tính toán thời điểm” đầu tư, mà là “phải ở trong thị trường đủ lâu”. (time in the market).

“Việc đầu tư không có nghĩa là tăng lợi nhuận và giảm rủi ro, vốn là điều các nhà đầu tư đã làm, vì không có một nhà đầu tư nào có thể lường trước được mọi rủi ro khi thu lợi nhuận nhưng vẫn nên đầu tư bởi vì rủi ro chỉ là một điểm dừng ngắn hạn trong chu kỳ tăng trưởng dài hạn. Bí quyết thành công là không nhìn trong ngắn hạn mà hãy nhìn xa trông rộng cả xu thế thị trường.”

Chỉ số S&P 500 đã hồi phục lên mức cao kỷ lục kể từ khi nhận xét của ông Rosenberg được đưa ra.

Thời gian giữ vững đầu tư trên thị trường chứng khoán là vô cùng quan trọng, đặc biệt là khi tình hình trở nên đáng sợ đối với các nhà đầu tư. Đã có rất nhiều thông tin về điều này và các nhà đầu tư đã nói về chuyện này rất nhiều. Kể cả những nhà đầu tư đã bán ra cũng biết về điều đó. Nhưng hãy xem lại một vài số liệu để làm rõ hơn.

Chần chờ trong vài phiên sẽ làm hỏng lợi nhuận lâu dài

Khi thị trường bất ổn, các nhà đầu tư thường mua vào bán ra với hy vọng bảo toàn lợi nhuận. Tuy nhiên, động thái này chỉ làm tăng thêm rủi ro cho việc nhà đầu tư bỏ qua những phiên đầu tư tốt nhất trên thị trường và điều này là vô cùng hoang phí.

JPMorgan Asset Management đã minh họa các nhà đầu tư tổn thất bao nhiêu khi họ bỏ lỡ những phiên đầu tư tốt nhất trên thị trường. Theo nghiên cứu của tổ chức này, các nhà đầu tư sẽ có mức lợi nhuận ròng là 9,2%/năm nếu họ giữ vững đầu tư vào S&P 500 trong khoảng 1993-2013.

Tuy nhiên, nếu các nhà đầu tư bỏ qua chỉ 10 phiên giao dịch tốt nhất trong cùng thời điểm trên thì lợi nhuận hàng năm của họ sẽ sụt giảm xuống còn 5,4%.

Việc bỏ lỡ những phiên giao dịch này gây thiệt hại rất lớn bởi điều đó khiến các nhà đầu tư không thể thu được “lợi nhuận gộp”(Lợi nhuận từ đầu tư được tái đầu tư và tiếp tục sinh lời) trong khoảng thời gian đầu tư còn lại.

JPMorgan kết luận, “Hãy giữ danh mục đầu tư, việc cố gắng suy đoán thời điểm thị trường là một cách vô cùng khó nếu muốn làm trường kỳ ổn định. Việc thị trường ảm đạm chỉ là kết quả do tâm lý các nhà đầu tư gây ra. Đầu tư dài hạn đồng thời quản lý tình hình biến động có thể đưa đến một kết quả tốt hơn nhiều”.

Những ngày tươi sáng nhất đi sau những ngày đen tối nhất

Những phiên giao dịch tồi tệ nhất sẽ dẫn thị trường tiếp tục giảm điểm sâu- nhận định này có vẻ đúng theo cảm giác trực quan.

Tuy nhiên, một số phiên giao dịch tốt nhất trên thị trường cùng theo sau những phiên giao dịch tồi tệ nhất. Dưới đây là bảng tổng kết của Wikipedia đối với S&P 500 trong 20 phiên tồi tệ nhất và 20 phiên tốt nhất sau đó:

Đây chỉ là điều tự nhiên trong quy luật hoạt động của thị trường chứng khoán. Thị trường “con gấu” (suy giảm) không giảm điểm liên tục và thị trường “con bò” (tăng trưởng) không tăng liên tục. Khi phân tích kỹ, chúng xen kẽ bởi những phiên và những tuần giao dịch tốt và xấu. Trong thời kỳ biến động, tổng mức độ tăng trưởng cũng tương đương với tổng mức độ suy giảm.

Mua cao bán thấp?

Phân tích dựa trên những giả thuyết là chưa đủ? Vậy hãy nhìn lại xem các nhà đầu tư đã đầu tư thiếu chính xác như thế nào.

Năm ngoái, chuyên gia chiến lược đầu tư Gerard Minack của Morgan Stanley đã nghiên cứu thời điểm và khối lượng đầu tư của các quỹ đầu tư nhằm so sánh lợi nhuận thực của các nhà đầu tư so với biến động của thị trường. Đúng như dự đoán, chuyên gia này nhận thấy xu hướng đầu tư mua vào trở nên mạnh mẽ khi thị trường gần đạt đỉnh và xu thế bán ra được tăng cường khi thị trường đã gần mức đáy. Do đó, lợi nhuận của các nhà đầu tư thấp hơn nhiều so với lợi nhuận thực họ có thể đạt được.

Theo chuyên gia Minack, “Càng có nhiều tiền đầu tư vào khi mức giá cao thì sẽ có càng có nhiều lượng tài chính rút ra khỏi thị trường với mức giá thấp, và lợi nhuận thật của các nhà đầu tư luôn luôn thấp hơn lợi nhuận họ có thể thu được. Một khoản đầu tư 100 USD năm 1997, với chiến lược mua và giữ, sẽ đáng giá 150 USD (chưa tính lợi nhuận gộp) tính đến tháng 5/2013. Còn nếu các nhà đầu tư thực hiện chiến lược mua vào bán ra đầy biến động trên thị trường Nasdaq thì họ sẽ bị lỗ 75%.”

Nói theo các khác, các nhà đầu tư chỉ hào hứng mua vào khi thị trường đã bắt đầu suy giảm.

Bạn là một nhà đầu tư “tệ hại”

Có rất nhiều nghiên cứu có cùng luận điểm với chuyên gia Minack.

Chuyên gia Richard Bernstein của Richard Bernstein Advisors gần đây đã chia sẻ các kết quả nghiên cứu so sánh lợi nhuận hàng năm của khoảng 20 loại tài sản trong thời gian 20 năm. Trong đó bao gồm các hoạt động của các quỹ đầu tư.

Chuyên gia này cho biết “Kết quả kinh doanh của các nhà đầu tư chứng khoán trong thời gian qua rất là tệ hại. Lợi nhuận bình quân của các nhà đầu tư chứng khoán thấp hơn các loại đầu tư vào tài sản khác, ngoại trừ đầu tư tại thị trường mới nổi Châu Á và thị trường chứng khoán Nhật Bản. Lợi nhuận bình quân của các nhà đầu tư chứng khoán thậm chí thấp hơn đầu tư vào thị trường tiền tệ (được liệt kê ở bảng dưới đây theo dạng 3-month T-bills). Lợi nhuận bình quân của các nhà đầu tư chứng khoán hầu như thấp hơn mọi loại đầu tư khác.”

Thật trớ trêu khi những quỹ đầu tư có lợi nhuận thấp hơn so với hầu hết đầu tư vào một loại tài sản mà họ hiện đang nắm giữ.

Chuyên gia Bernstein nhận định “Họ có thể cải thiện kết quả kinh doanh bằng cách đơn giản là mua và nắm giữ bất kỳ loại tài sản nào ngoại trừ đầu tư vào thị trường mới nổi Châu Á và thị trường chứng khoán Nhật Bản. Có thể thấy rằng kết quả kinh doanh yếu kém của các quỹ đầu tư đã chứng minh chiến lược đầu tư phân bổ vào các loại tài sản khác nhau là sai lầm, ví dụ như các nhà đầu tư luôn mua tài sản này ở mức giá quá cao nhưng lại bán tài sản sở hữu khác ở mức giá quá thấp.”

Hãy làm rõ một vấn đề

Bài phân tích này không giả thiết rằng thị trường chứng khoán sẽ không suy giảm vào ngày mai hay ngày sau đó. Chúng ta không bao giờ có thể loại trừ nguy cơ sụp đổ của thị trường.

Tuy nhiên, đó là một phần tất yếu trong ngành đầu tư chứng khoán. Nếu các nhà đầu tư chưa được chuẩn bị tâm lý cho việc có thể bị thua lỗ thì những nhà đầu tư này không nên tham gia vào thị trường chứng khoán.

Mặc dù vậy, nếu các nhà đầu tư đã tham gia thị trường thì tốt hơn hết họ nên chuẩn bị tâm lý cho sự biến động. Hầu hết các nhà đầu tư hiện nay đều tính toán thời điểm tham gia thị trường, họ không sẵn sàng đầu tư và nắm giữ tài sản khi thị trường đang có “cơ hội làm giàu tốt nhất”.

Theo NDH