Ngày 27/10, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tesla — bà Robyn Denholm — đã gửi thư cảnh báo cổ đông rằng Elon Musk có thể rời công ty nếu gói lương trị giá gần 1.000 tỷ USD không được thông qua trong cuộc bỏ phiếu sắp tới.

“Không có Elon, Tesla có thể mất đáng kể giá trị, vì công ty có thể không còn được định giá dựa trên những gì chúng ta hướng tới,” Denholm viết trong thư, được công bố trước Đại hội cổ đông thường niên ngày 6/11.

Cuộc bỏ phiếu để phê chuẩn gói thù lao của Musk cùng các đề xuất khác sẽ kết thúc vào 11h59 tối ngày 5/11 (giờ ET).

Elon Musk – trung tâm của tương lai Tesla

Theo bà Denholm, Musk là nhân tố không thể thay thế trong giai đoạn chuyển mình của Tesla, khi hãng xe điện này đang hướng tới việc trở thành nhiều hơn một công ty ô tô – với trọng tâm mới là trí tuệ nhân tạo (AI), xe tự hành và robot Optimus.

“Cơ hội cho Tesla trong tương lai là rất lớn, nhờ vào tầm nhìn AI và năng lực độc nhất mà Elon mang lại cho tổ chức,” Denholm nói trong chương trình Squawk Box của CNBC.

Tesla hiện đang mở rộng tham vọng sang lĩnh vực xe tự lái hoàn toàn (Full Self Driving), xe robotaxi và người máy Optimus, những lĩnh vực được cho là có thể biến Tesla thành một tập đoàn công nghệ AI hàng đầu thế giới.

Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng tình. Trong những ngày gần đây, nhiều nhóm cổ đông và tổ chức giám sát đã công khai phản đối gói lương của Musk.

Công ty tư vấn ủy quyền lớn nhất thế giới — Institutional Shareholder Services (ISS) — đã khuyến nghị cổ đông nên bỏ phiếu phản đối, gọi mức chi trả này là phi thực tế.

Một nhóm công đoàn và tổ chức giám sát doanh nghiệp cũng vừa ra mắt website “Take Back Tesla”, kêu gọi phản đối gói lương, cáo buộc Musk “thúc đẩy các phong trào chính trị cực hữu” và “lan truyền thuyết âm mưu”, khiến thương hiệu Tesla bị ảnh hưởng tiêu cực.

Phản ứng lại, Musk gọi các công ty tư vấn bỏ phiếu là “bọn khủng bố doanh nghiệp” trong buổi họp công bố lợi nhuận tuần trước.

Theo kế hoạch được hội đồng Tesla công bố hồi tháng 9, gói lương của Musk gồm 12 đợt cấp cổ phiếu nếu công ty đạt được các cột mốc cụ thể.

Mốc đầu tiên: Tesla phải đạt giá trị vốn hóa 2.000 tỷ USD (hiện ở mức khoảng 1.500 tỷ USD).

Chín đợt tiếp theo: mỗi đợt được trao khi vốn hóa tăng thêm 500 tỷ USD, lên đến 6.500 tỷ USD.

Hai đợt cuối: mức tăng được nâng lên 1.000 tỷ USD mỗi đợt, đưa mục tiêu cuối cùng lên 8.500 tỷ USD.

Ngoài các mục tiêu về vốn hóa, Tesla còn đặt ra mục tiêu sản phẩm cụ thể:

20 triệu xe Tesla được giao đến khách hàng.

10 triệu thuê bao FSD (Full Self Driving) đang hoạt động.

1 triệu robot Optimus được giao hàng.

1 triệu xe robotaxi hoạt động thương mại.

Công ty cũng bổ sung chuỗi mốc EBITDA điều chỉnh (thu nhập trước lãi vay, thuế và khấu hao), bắt đầu từ 50 tỷ USD và tăng dần lên 400 tỷ USD.

Nếu hoàn thành toàn bộ mục tiêu, Musk sẽ được nhận hơn 423 triệu cổ phiếu, nâng tỷ lệ sở hữu của ông tại Tesla từ 13% lên khoảng 25%, đồng nghĩa với quyền biểu quyết mạnh mẽ hơn trong công ty.

Đây cũng chính là điều Musk công khai yêu cầu trong suốt một năm qua. Trong cuộc họp công bố kết quả quý 3, ông nói: “Nếu chúng ta xây dựng một đội quân robot, tôi cần có ảnh hưởng mạnh mẽ với đội quân đó. Tôi không thấy thoải mái khi tạo ra đội quân robot mà không có tiếng nói đủ lớn.”

Theo bà Denholm, đây không chỉ là vấn đề tiền bạc mà là quyền kiểm soát và định hướng công nghệ AI của Tesla.

“Elon luôn nhất quán rằng ông muốn có đủ quyền biểu quyết để đảm bảo rằng những điều tồi tệ không xảy ra với công nghệ AI của công ty,” bà nói. “Vì thế, đây ít liên quan đến thù lao, mà nhiều hơn là về ảnh hưởng trong các quyết định.”

Tesla ở ngã rẽ quan trọng

Denholm cho rằng Tesla đang ở bước ngoặt chiến lược, khi AI trở thành trung tâm của mọi kế hoạch.

“Cơ hội dành cho Tesla trong tương lai, xét đến trọng tâm về AI cùng những năng lực độc đáo mà chúng tôi có, thực sự là rất lớn,” bà nói.

Dù vậy, kết quả kinh doanh quý 3 vừa qua lại không đạt kỳ vọng của giới phân tích. Tesla lợi nhuận thấp hơn dự báo, dù doanh thu vẫn tăng 12% sau hai quý liên tiếp sụt giảm.

Dưới đây là 5 phát biểu đáng chú ý của bà Robyn Denholm trong chương trình Squawk Box:

1. Về gói lương và giá trị cổ đông:

“Chúng tôi đã tách bạch quyền biểu quyết và giá trị kinh tế. Elon không nhận được giá trị kinh tế cho đến ít nhất là sau 7,5 năm, dù có thể hoàn thành mục tiêu trong 5 năm. Như vậy, cổ đông sẽ thấy lợi nhuận sớm hơn Elon, và đây là cơ chế buộc ông tiếp tục gắn bó lâu dài với công ty.”

2. Về mẫu xe Roadster mới:

“Nó vẫn nằm trong lộ trình phát triển.”

3. Về xe tự hành và AI trong ô tô:

“Tập trung vào FSD và AI trong xe là chiến lược chủ đạo của chúng tôi. Việc tích hợp công nghệ này vào các phương tiện được thiết kế chuyên biệt cho tự hành là cực kỳ quan trọng, điều mà bạn sẽ thấy rõ qua các mẫu xe cyber cab sắp tới.”

4. Về đề xuất Tesla đầu tư vào công ty xAI của Musk:

“Đây là đề xuất do cổ đông gửi, không phải do công ty chủ động. Đã có nhiều đề xuất khác nhau, nhưng việc Tesla nắm cổ phần thiểu số trong xAI là chủ đề được nhắc đến nhiều nhất.”

5. Về robot Optimus:

“Tôi đã ở trong phòng thí nghiệm với Optimus. Nó có thể gấp quần áo, lau bàn, đưa đồ vật cho bạn, thậm chí bắt tay. Độ nhạy xúc giác của bàn tay rất tốt. Nó di chuyển linh hoạt và khéo léo — hiện đang ‘đi dạo’ khắp văn phòng Palo Alto mỗi ngày.”

Denholm cho biết nhà đầu tư cá nhân chiếm khoảng 30% cổ phần Tesla, và năm ngoái ghi nhận tỷ lệ bỏ phiếu kỷ lục.

Gói lương khổng lồ của Musk có thể là bước đi mạo hiểm, nhưng với Denholm và nhiều người ủng hộ, Elon Musk chính là linh hồn của Tesla.

Từ một công ty xe điện khởi nghiệp, Tesla giờ đây đang định hình mình thành đế chế công nghệ trí tuệ nhân tạo, với tham vọng thống trị xe tự hành, robot dịch vụ và robotaxi toàn cầu.

Nếu Musk ra đi, theo Denholm, “Tesla có thể vẫn tồn tại, nhưng sẽ không còn là Tesla mà chúng ta biết — công ty tiên phong luôn dám phá vỡ giới hạn để định hình tương lai.”

Cuộc bỏ phiếu ngày 5/11 sẽ là thời khắc định đoạt không chỉ gói lương lớn nhất lịch sử, mà còn định hình số phận của Tesla trong thập kỷ AI sắp tới. Liệu các cổ đông có tiếp tục đặt niềm tin vào Elon Musk — người vừa là niềm cảm hứng, vừa là nguồn tranh cãi lớn nhất trong thế giới công nghệ? Câu trả lời sẽ quyết định tương lai của một trong những công ty táo bạo nhất thế giới.