Kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu rõ, hiện nay, tại tỉnh Khánh Hòa có 6 dự án BT đang có chủ trương sử dụng quỹ đất thanh toán tại khu vực sân bay Nha Trang. Và 6 dự án này đều dính vào nhiều sai phạm trong việc chấp hành chính sách, pháp luật liên quan đến sử dụng quỹ đất thanh toán tại Sân bay Nha Trang, Khánh Hòa

3 dự án (DA) "dính" nhiều sai phạm

3 dự án (DA) do Công ty CP Tập đoàn Phúc Sơn là nhà đầu tư gồm: DA Nút giao thông Ngọc Hội, DA đường vành đai kết nối nút giao thông Ngọc Hội và DA các tuyến đường, các nút giao thông kết nối khu Sân bay Nha Trang. Các DA trên có tổng mức đầu tư hơn 3.280 tỷ đồng.

Cụ thể, dự án DA nút giao thông Ngọc Hội với tổng mức đầu tư dự kiến 1.378,9 tỷ đồng; dự án DA đường vành đai kết nối nút giao thông Ngọc Hội với tổng mức dự kiến 1.180,1 tỷ đồng; dự án DA các tuyến đường, các nút giao thông kết nối khu Sân bay Nha Trang với tổng mức đầu tư dự kiến 725,3 tỷ đồng.

Trước đó, cả 3 dự án DA này đã được Thủ tướng Chính phủ có Văn bản số 1175/TTg-KTN ngày 07/7/2016 đồng ý về nguyên tắc cho phép áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt theo Điều 26 Luật Đấu thầu năm 2013. Tuy nhiên, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra cả 3 dự án này đã thực hiện không đầy đủ các cam kết theo quy định.

Cụ thể, ba dự án này đã không thực hiện đúng tiêu chí thi công cấp bách để được áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt quy định tại Điều 26 Luật Đấu thầu năm 2013.

Theo quy định, cả 3 dự án này phải hoàn thành đưa vào khai thác, sử dụng vào khoảng cuối năm 2017. Mặc dù đã gia hạn đến tháng 6/2021 nhưng đến thời điểm tháng 9/2020, 3 dự án này mới đạt mức thi công khoảng 27% khối lượng xây lắp.

Ngoài ra, việc phê duyệ đề xuất DA, báo cáo nghiên cứu khả thi (BCNCKT), tổng mức đầu tư, ký hợp đồng BT của 3 dự án này không phù hợp với tờ trình báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Điều này đã làm tăng tổng mức đầu tư lên 484 tỉ đồng, kéo dài thời gian thực hiện dự án lên 30 tháng.

Bên cạnh đó, 3 dự án này còn có một số sai sót trong áp dụng định mức, đơn giá, biện pháp thi công, đền bù giải phóng mặt bằng và đưa một số hạng mục đầu tư vào DA chưa đúng quy định làm tăng tổng mức đầu tư 3 DA BT lên 499,202 tỷ đồng.

3 dự án BT khác chưa có quỹ đất thanh toán

3 dự án BT do các công ty khác làm chủ đầu tư bao gồm: Dự án Đường số 4 (đoạn từ đường số 6 đến đường số 23) do Công ty Cổ phần Đầu tư VCN làm NĐT; Dự án Đường Nguyễn Thiện Thuật nối dài, thành phố Nha Trang do Công ty Hacom Holdsing làm NĐT; Dự án Hệ thống thu gom, xử lý nước thải Khu du lịch Bắc bán đảo Cam Ranh do Liên danh Công ty Cổ phần Đầu tư và Công nghệ môi trường INCOTEC - Công ty Cổ phần xây dựng và thương mại Ngọc Minh UDIC làm NĐT.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, việc UBND phê duyệt dự án, ký kết hợp đồng BT khi quỹ đất thanh toán tại sân bay Nha Trang chưa được Bộ Quốc phòng bàn giao, thanh toán theo quyết định của Thủ tướng. Điều này dẫn đến những sai sót, vi phạm, tồn tại tại 3 dự án BT này, mà cho đến nay vẫn chưa thanh toán xong.

Cụ thể, tại dự án Đường số 4 (đoạn từ đường số 6 đến đường số 23) do Công ty Cổ phần Đầu tư VCN làm NĐT, Thanh tra Chính phủ chỉ ra còn một số sai sót, vi phạm như:

UNBN tỉnh phê duyệt dự án, phê duyệt quy hoạch chi tiết đoạn tuyến từ đường 23/10 đến đường số 12 có bề rộng mặt đường từ 14.5m xuống 10.5m là không phù hợp với quy hoạch phân khu 1/2000 đã được phê duyệt.

Ban quản lý dự án các công trình Giao thông và Thủy lợi Khánh Hòa (nay là Ban Nông nghiệp) phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư không đúng thẩm quyền theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 84 Nghị định số 30/2015/NĐ-Cp ngày 17/03/2015 của Chính phủ.

Tại dự án Đường Nguyễn Thiện Thuật nối dài, thành phố Nha Trang do Công ty Hacom Holdsing làm NĐT, Thanh tra Chính phủ chỉ ra, quỹ đất dự kiến thanh toán cho nhà đầu tư hoàn vốn, những không được xác định giá trị quỹ đất để tính theo nguyên tắc ngang giá quy định tại khoản, Điều 3 Quyết định số 23/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ là chưa phù hợp.

Tại dự án Hệ thống thu gom, xử lý nước thải Khu du lịch Bắc bán đảo Cam Ranh do Liên danh Công ty Cổ phần Đầu tư và Công nghệ môi trường INCOTEC - Công ty Cổ phần xây dựng và thương mại Ngọc Minh UDIC làm NĐT, Thanh tra Chính phủ chỉ ra còn một số sai sót, vi phạm như:

Việc UBND tỉnh Khánh Hòa phê duyệt dự án là chưa đúng theo Quy định của Chính phủ; việc phê duyệt thiết kê dự án có đoạn tuyến ống thu gom ven Đầm Thủy Triều , trạm bom số 1, số 2 tại khu 5 là chưa phù hợp với quy hoạch chung và chi tiết quy hoạch phân khu được duyệt.

Bên cạnh đó, việc xác định giá trị quỹ đất chưa được các sở, ban ngành liên quan thực hiện và cũng chưa xác định được diện tích đất cụ thể để thanh toán.

Trách nhiệm thuộc về các cấp lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa

Bên cạnh việc chỉ ra sai phạm tại 6 dự án BT, Thanh tra Chính phủ đã nêu trách nhiệm để xảy ra những vi phạm trên thuộc về UBND tỉnh, các sở, ban ngành liên quan của tỉnh Khánh Hòa

Trong đó, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ những sai phạm cụ thể của UBND tỉnh Khánh Hòa trong việc bàn giao đất tại sân bay Nha Trang cho các nhà đầu tư của 6 dự án BT. Cụ thể, việc UBND tỉnh Khánh Hòa tiếp nhận quỹ đất sân bay Nha Trang từ Bộ Quốc phòng và đồng thời bàn giao luôn đất cho Công ty Phúc Sơn (12-2015) khi chưa có quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất là không đúng quy định của Luật đất đai năm 2013.

Sau đó, từ tháng 10-2016, UBND tỉnh Khánh Hòa đã quyết định giao toàn bộ hơn 62,3ha đất sân bay Nha Trang cho Công ty Phúc Sơn thuê đất để thực hiện dự án khu trung tâm đô thị thương mại - dịch vụ - tài chính - du lịch Nha Trang, mà không tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư là vi phạm Luật đầu tư.

Và việc UBND tỉnh Khánh Hòa phê duyệt quy hoạch chi tiết (1/500) dự án khu trung tâm và điều chỉnh cục bộ dự án khu trung tâm đô thị thương mại - dịch vụ - tài chính - du lịch Nha Trang theo đề nghị của Công ty Phúc Sơn cũng đã vi phạm quy hoạch chung và vi phạm quy hoạch chi tiết phân khu (1/2000) do chính UBND tỉnh Khánh Hòa đã phê duyệt trước đó.