Mới đây, Công ty Gazprom Neft (Nga) vừa đề xuất mở rộng, nâng công suất nhà máy lọc dầu Dung Quất lên 10 triệu tấn/năm, với số vốn đầu tư tối đa 3 tỷ USD.
Đề xuất này được đưa ra khi khi đoàn công tác của Gazprom Neft do Tổng giám đốc A.B.Dyukov dẫn đầu đã có buổi làm việc với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petro Vietnam), về việc hợp tác đầu tư dự án nâng cấp nhà máy lọc dầu Dung Quất hồi giữa tháng 6/2014.
Nhiều dự án lọc hóa dầu tỷ đô đổ vào nước ta có đáng mừng?
Theo Chiến lược phát triển ngành dầu khí Việt Nam tới năm 2020, chỉ có 3 nhà máy lọc hóa dầu được đưa vào quy hoạch, gồm: Dung Quất (Quảng Ngãi) với vốn đầu tư trên 3 tỷ USD, công suất 6,5 triệu tấn dầu thô/năm; Nghi Sơn (Thanh Hóa) vốn đầu tư 9 tỷ USD, công suất 10 triệu tấn dầu thô/năm; Long Sơn (Bà Rịa-Vũng Tàu) vốn đầu tư 4,5 tỷ USD, công suất 10 triệu tấn dầu thô/năm.
Hiện Việt Nam có hai nhà máy lọc dầu đang hoạt động là Dung Quất (Quảng Ngãi) và một nhà máy nhỏ khác là Nhà máy Lọc dầu Cát Lái ở TP.HCM. Riêng Nhà máy Dung Quất với công suất 6 triệu tấn/năm đã đáp ứng khoảng 30% nhu cầu xăng dầu nội địa và đang dự kiến sẽ nâng công suất lên 10 triệu tấn/năm trước năm 2015. Ngoài ra, dự án liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn (Thanh Hóa) đã chính thức khởi công cách đây được gần một năm tại khu kinh tế Nghi Sơn.
Với vốn đầu tư khoảng 9 tỷ đôla Mỹ, nhà máy có tổng công suất giai đoạn 1 là 10 triệu tấn dầu thô/năm và sẽ nâng công suất giai đoạn 2 lên 20 triệu tấn dần thô/năm. Dự kiến dự án sẽ hoàn thành đầu tư xây dựng giai đoạn 1 và vận hành thương mại vào quí 1/2017. Công trình khi hoàn thành sẽ là nhà máy lọc dầu thứ 2 của Việt Nam, cùng với Nhà máy Lọc dầu Dung Quất đảm bảo cung cấp hai phần ba nhu cầu sản phẩm hóa dầu trong nước. Chính phủ Kuwait cam kết cung cấp 100% nguyên liệu đầu vào cho cả đời dự án.
Đầu tháng 9, UBND Phú Yên và Công ty Dầu khí Vũng Rô tổ chức lễ động thổ dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô. Dự án có tổng vốn đầu tư gần 3,2 tỷ USD (hơn 67.000 tỷ đồng) do Công ty TNHH Dầu khí Vũng Rô làm chủ đầu tư trên diện tích đất sử dụng 538ha, trong đó 404ha để xây dựng nhà máy và 134ha xây dựng cảng Bãi Gốc.
Trước sức hút đầu tư nước ngoài của ngành lọc hóa dầu Việt Nam, các chuyên gia cho rằng cần tính toán kỹ, nếu không sẽ đi vào “vết xe đổ” thủy điện. Theo giới quan sát, trữ lượng dầu mỏ trong nước không còn nhiều. Nguồn nguyên liệu dầu thô sẽ phải nhập khẩu, khó mang lại lợi ích lớn cho nền kinh tế trong khi phải ưu đãi nhiều. Mặt khác, ngành này nếu không có công nghệ xử lý hiện đại sẽ tác động xấu đến môi trường.
Các chuyên gia đặt câu hỏi, liệu việc vận động để xây dựng các nhà máy lọc dầu có liên quan gì đến việc chạy đua dự án giữa các địa phương? Bởi khi Quảng Ngãi có tới 90% tổng thu ngân sách từ Dung Quất thì các tỉnh miền Trung khác (những nơi đều đã xây dựng cảng, khu kinh tế nhưng chưa thành công) cũng muốn có được một dự án lọc dầu.
Phương Anh