Theo quy định tại dự thảo, cá nhân chỉ được giao dịch thông qua tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hoá đã được Bộ Tài chính cấp phép. Mọi hành vi giao dịch ngoài hệ thống được phép đều bị coi là vi phạm.

Cụ thể, hành vi giao dịch tài sản mã hoá không thông qua tổ chức cung cấp dịch vụ được cấp phép sẽ bị phạt từ 10-30 triệu đồng. Đây là mức phạt mang tính răn đe quan trọng, nhằm hạn chế rủi ro mà nhà đầu tư cá nhân có thể gặp phải khi giao dịch trên các nền tảng nước ngoài không được quản lý.

Bối cảnh nhiều sàn giao dịch quốc tế bị tấn công, đóng băng tài sản hoặc vi phạm pháp luật càng cho thấy sự cần thiết của quy định này.

Ngoài nghĩa vụ giao dịch đúng kênh, nhà đầu tư nước ngoài tham gia thị trường tài sản mã hoá tại Việt Nam phải thực hiện đúng quy trình mở, sử dụng tài khoản chuyên dùng tại ngân hàng được phép. Nếu mở sai loại tài khoản, sử dụng không đúng mục đích hoặc kê khai thông tin giao dịch không trung thực, cá nhân vi phạm sẽ bị phạt từ 30-50 triệu đồng.

Mức phạt cao hơn, từ 70-100 triệu đồng, được áp dụng đối với hành vi cung cấp hồ sơ, thông tin không trung thực; vi phạm quy định liên quan đến an ninh tài chính, giao dịch xuyên biên giới; hoặc sử dụng tài khoản thanh toán sai mục đích theo các điều khoản của Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP của Chính phủ. Những chế tài này tạo nền tảng pháp lý bảo đảm tính minh bạch, chống gian lận trong dòng tiền vào - ra thị trường.

Đối với các vi phạm về phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố thông qua tài sản mã hoá, cá nhân tham gia sẽ bị áp dụng chế tài theo quy định của pháp luật về tiền tệ và ngân hàng. Dự thảo Nghị định không quy định mức phạt riêng cho nhóm hành vi này mà dẫn chiếu sang hệ thống chế tài nghiêm ngặt đã có sẵn, bảo đảm tính thống nhất trong xử lý.

Điểm đáng chú ý là cá nhân vi phạm sẽ bị phạt bằng 1/2 mức phạt áp dụng đối với tổ chức, theo nguyên tắc chung của Dự thảo. Việc này bảo đảm tính hợp lý trong xử phạt khi cá nhân chịu trách nhiệm pháp lý ở phạm vi hẹp hơn, đồng thời thể hiện mục tiêu khuyến khích người dùng tuân thủ quy định khi tham gia thị trường mới.

Song song với chế tài dành cho cá nhân, dự thảo Nghị định dành dung lượng lớn để quy định nghĩa vụ và mức phạt đối với tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hoá (hay còn gọi sàn giao dịch), những đơn vị đóng vai trò cốt lõi trong vận hành thị trường.

Theo Dự thảo, tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hoá phải đáp ứng đầy đủ điều kiện về công nghệ, vốn, bảo mật hệ thống, quy trình quản trị rủi ro, công bố thông tin và quản lý tài sản khách hàng. Mọi sai phạm từ khâu công bố thông tin, xác minh danh tính đến quản lý giao dịch đều bị xử phạt với mức tăng dần theo tính chất nghiêm trọng.

Những vi phạm thuộc nhóm nhẹ, như không đăng tải quy trình hoạt động, không công bố báo cáo tài chính kiểm toán lên cổng thông tin theo quy định, sẽ bị phạt từ 30–50 triệu đồng. Trong trường hợp tổ chức không thực hiện đầy đủ trách nhiệm đối với nhà đầu tư, vi phạm nghĩa vụ quản lý nội bộ hoặc không bảo đảm tính chính xác của thông tin cung cấp, mức phạt sẽ tăng lên 70–100 triệu đồng.

Một trong những vi phạm bị coi là nghiêm trọng nhất là không xác minh danh tính (KYC) của nhà đầu tư – yêu cầu tối thiểu trong vận hành thị trường tài sản số. Hành vi này bị phạt từ 50–70 triệu đồng, phản ánh tính quan trọng của việc nhận diện khách hàng trong phòng ngừa rửa tiền, lừa đảo và lạm dụng công nghệ.

Nhóm vi phạm ở mức cao hơn, từ 100-150 triệu đồng, bao gồm: Không quản lý tách biệt tài sản khách hàng và tài sản của tổ chức; Không bảo đảm an ninh, an toàn hệ thống công nghệ thông tin; Không giám sát giao dịch, không báo cáo kịp thời sự cố ảnh hưởng đến quyền lợi nhà đầu tư; Không bảo đảm thông tin quảng cáo minh bạch, gây hiểu nhầm cho nhà đầu tư.

Trong trường hợp tổ chức cung cấp dịch vụ thực hiện vi phạm nghiêm trọng nhất, như: Cung cấp dịch vụ khi chưa được cấp phép, hoạt động sai nội dung giấy phép, hoặc nộp hồ sơ không trung thực cho cơ quan quản lý, mức phạt tiền có thể lên tới 150–200 triệu đồng.

Không chỉ dừng lại ở phạt tiền, tổ chức vi phạm còn có thể chịu các biện pháp xử phạt bổ sung như: Tước quyền sử dụng giấy phép từ 1–6 tháng; Đình chỉ hoạt động cung cấp dịch vụ lên tới 12 tháng; Buộc nộp lại toàn bộ lợi nhuận bất hợp pháp; Buộc gỡ bỏ hệ thống giao dịch, phần mềm, nền tảng vi phạm.