Ghi nhận của PV cho thấy, bên trong dự án 1bis – 1kep Nguyễn Đình Chiểu là cây cối, cỏ dại mọc um tùm. Nhiều cây lớn, cao hàng chục mét đã mọc thành khu vực rậm rạp, xanh tốt và còn có ao rau muống khá lớn, nước đọng quanh năm.

Vỉa hè được người dân “trưng dụng”, lấn chiếm làm chỗ buôn bán, đặc biệt là ngay giao lộ Nguyễn Đình Chiểu - Nguyễn Bỉnh Khiêm, là những hàng rong, sửa chữa xe máy, tập kết đồ đạc… trông rất nhếch nhác.

Còn lòng đường Nguyễn Đình Chiểu là chỗ đậu ô tô nối hàng dài tít tắp. Theo thông tin mà PV có được, dự án 1bis – 1 kep Nguyễn Đình Chiểu có mục tiêu ban đầu là xây nhà tái định cư cho hàng trăm hộ dân bị giải tỏa từ các căn nhà ổ chuột theo dọc kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè.

Khu đất này có diện tích 1,8ha, vốn là đất công do Nhà nước quản lý. Đến năm 1995, Thủ tướng Chính phủ ký quyết định phê duyệt dự án đầu tư nhà ở cho hàng trăm hộ dân bị giải tỏa, từng bước chỉnh trang đô thị và giao cho Công ty Phát triển và Dịch vụ Nhà Quận 1 (năm 1997, thời điểm này là 100% vốn nhà nước) đầu tư xây dựng.

Thời điểm đó, chủ đầu tư dự kiến xây dựng 365 căn chung cư, 38 căn nhà phố liền kề và 112 căn nhà ở cao cấp, có tổng mức đầu tư là 256 tỷ đồng, sử dụng vốn từ các nguồn tài trợ hợp pháp và huy động vốn. Tuy nhiên sau đó Công ty Phát triển và Dịch vụ Nhà Quận 1 sát nhập vào Tổng Công ty Bến Thành (Bến Thành Group).

Tháng 1/2004, Thủ tướng Chính phủ có văn bản cho phép điều chỉnh dự án, 3 tháng sau, UBND Tp.HCM cho phép điều chỉnh dự án và nâng thành 816 căn hộ với chiều cao tối đa 22 tầng, có tổng mức đầu tư ước tính hơn 880 tỷ đồng. Đến 2006, HĐQT Bến Thành Group ban hành Nghị quyết (số 39 NQ-HĐQT) cho phép Công ty Phát triển và Dịch vụ Nhà Quận 1 (đã sát nhập) hợp tác với Công ty TNHH Đầu tư Sao Thủy thực hiện dự án.

Đến tháng 7/2013 UBND Tp.HCM chấp thuận chủ trương cho Công ty TNHH MTV Phát triển Nhà Bến Thành (đổi từ Công ty Phát triển và Dịch vụ Nhà Quận 1) liên doanh với Công ty Sao Thủy thành lập Công ty TNHH Bến Thành - Sao Thủy để thực hiện dự án. Tháng 10/2014 UBND Tp.HCM chấp thuận chủ trương đầu tư dự án cho Bến Thành - Sao Thủy.

Đến ngày 22/5/2015 UBND Tp.HCM có quyết định số 2403 QĐ-UBND thu hồi khu đất do Công ty TNHH MTV Phát triển Nhà Bến Thành quản lý để giao cho Bến Thành - Sao Thủy làm dự án nhà ở cao tầng, khách sạn, thương mại dịch vụ. Hình thức sử dụng đất là giao đất có thu tiền sử dụng đất. Quyết định này do ông Nguyễn Hữu Tín, thời điểm đó là Phó Chủ tịch UBND Tp.HCM ký - hiện đang bị khởi tố.

Tiếp đó đến tháng 2/2018, UBND Tp.HCM có quyết định (số 472 QĐ-UBND) điều chỉnh cơ cấu sử dụng đất lần thứ 2 và bố trí 2.570m2 dự án để xây dựng khách sạn và 15.224m² để xây dựng khu nhà ở cao tầng, thương mại dịch vụ. Từ “quy trình” trên cho thấy đang có dấu hiệu hô biến đất công thành đất tư, bởi qua nhiều lần thay đổi chủ sở hữu, giao đất nay chủ dự án là Bến Thành - Sao Thủy.

Vì vậy, đến ngày 18/2/2020 Tổng cục Quản lý Đất đai (Bộ Tài nguyên - Môi trường) ban hành quyết định thanh tra về pháp lý đất đai đối với dự án này. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid 19, Bộ Tài nguyên - Môi trường đã yêu cầu dừng thanh tra. Hiện vụ việc đang được Thanh tra Chính phủ phối hợp, hướng dẫn UBND Tp.HCM giải quyết các vấn đề liên quan theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trương Hoà Bình (thời điểm năm 2020).

Trước đó, có rất nhiều đơn thư khiếu nại, tố cáo gửi các cơ quan chức năng từ Tp.HCM đến Trung ương về dự án này, kể cả công tác đền bù, bồi thường… Hiện nay, tại địa chỉ 1bis – 1kep Nguyễn Đình Chiểu, trên nhiều trang thông tin đang quảng cáo về dự án Spring Light City quận 1 do Công ty Bến Thành - Sao Thủy làm chủ đầu tư, với quy mô gồm 4 tòa tháp, cao 40 tầng (chứ không còn là 22 tầng như trước).

Trong dự án có 1 tòa khách sạn 5 sao, 3 tòa căn hộ cao cấp với tổng khoảng 1.000 căn. Đồng thời, khẳng định “Công ty Bến Thành - Sao Thủy đã hoàn tất bồi thường, nộp tiền sử dụng đất và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của dự án”?. Dù vậy đến nay đã gần 30 năm, dự án vẫn đang là bãi đất trống, cỏ cây dại xanh um, rậm rạp.