Trong cuộc phỏng vấn với hãng tin Mỹ CNN phát sóng ngày 24/9, Thủ tướng Malaysia, Najib Razak tiết lộ: "Đôi lúc, bạn phải làm việc ở các kênh cửa sau".

Khi MH17 bị bắn rơi ở Ukraine cách đây 2 tháng, thi thể các nạn nhân bị bỏ mặc thối rữa trên cánh đồng, và các hộp đen, chìa khóa mở ra sự thật về những gì đã xảy ra, lại nằm trong tay quân nổi dậy ly khai.

Thủ tướng Malaysia, vốn đã hứng chịu chỉ trích, vì chính phủ của ông phản ứng kém cỏi trong vụ máy bay MH370 mất tích ở Ấn Độ Dương, khi đó đã rút ra được bài học.

"Tôi nghĩ có một số điều mà chúng tôi phải làm ngay...; một số điều mà bạn biết đấy, chúng tôi lẽ ra đã có thể làm được tốt hơn, đặc biệt là về phương diện liên lạc. Nhưng lần này, chúng tôi nhận ra, mình cần phải hành động và chúng tôi đã hành động khác đi".

Ngay khi các lãnh đạo phương Tây chỉ tay về phía Nga thì ông Najib có một quyết định can thiệp hiếm hoi mang tính cá nhân - đàm phán trực tiếp với quân ly khai Ukraine, và nhờ đó mà các hộp đen và các thi thể được thu thập.

"Tôi đã gặp gỡ từng người một và tất cả mọi người - các gia đình riêng rẽ. Tôi bị kích động, tôi gần như lúc nào cũng khóc. Là lãnh đạo đất nước, tôi cần phải làm điều gì đó", Thủ tướng Najib nói thêm. Và những gì ông quyết định làm là "không theo thông lệ nào".

"Bình thường với tư cách một chính phủ, bạn chỉ phải giải quyết với chính phủ khác. Nhưng đây là một phong trào, lại là một phong trào ly khai, thế mới khó. Chúng tôi không thể thu nhặt xác các nạn nhân; chúng tôi không thể sờ tận tay vào hộp đen; chúng tôi không thể tiếp cận hiện trường. Làm việc với phe ly khai là điều gì đó chưa từng có tiền lệ", ông Najib bình luận.

Ngày 22/7, Thủ tướng Malaysia Najib Razak thông báo rằng chính phủ của ông đã đàm phán để phe ly khai trả thi thể các nạn nhân MH17.

Thỏa thuận cho phép Malaysia nhận lại các hộp đen của MH17, vốn do phe ly khai nắm giữ sau khi tìm thấy chúng tại hiện trường vụ tai nạn gần biên giới Nga.

Cũng theo thỏa thuận, các thi thể sẽ được chuyển khỏi khu vực do phe ly khai kiểm soát tới một khu vực thuận tiện để các nhân viên điều tra quốc tế tiến hành xét nghiệm ADN và sau đó trả các thi thể về cho thân nhân.

Tuy nhiên, thông tin về vụ đàm phán đều được giữ bí mật và giới chức Malaysia cũng khá kín tiếng về vấn đề này. Một nguồn tin cho biết: “Ông Najib là nhân vật chủ chốt và ông ấy chỉ cho một số rất ít cố vấn thân cận biết. Thậm chí một số trợ lý thân thiết cũng không nằm trong nhóm thảo luận và rất bất ngờ về thỏa thuận với phe ly khai”.

Trong khi Tổng thống Mỹ Barack Obama đổ lỗi cho Mátxcơva vì hỗ trợ và vũ trang cho lực lượng ly khai mà phương Tây cáo buộc là bắn tên lửa đất đối không để bắn rơi MH17, Malaysia đã để mở các kênh với cả Ukraine và Nga và cuối cùng là liên lạc trực tiếp với lãnh đạo ly khai Borodai.

P.A (Th)