Đang “hiếu động” bỗng “nằm ngoan”

Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu chứng khoán được đánh giá là một trong những nhóm ngành có mức độ tương quan thuận chiều cao nhất với thị trường chung. Nói nôm na, nước lên thuyền lên, chỉ số VN-Index tăng thì cổ phiếu chứng khoán cũng đi lên và ngược lại. Đặc biệt, biên độ biến động của cổ phiếu chứng khoán thường mạnh hơn đáng kể so với thị trường chung.

Tuy nhiên, kể từ đợt tạo đáy ngắn hạn gần nhất (vào ngày 19/4, VN-Index kết phiên tại 1.174 điểm), cổ phiếu chứng khoán bỗng dưng “thay tính đổi nết”, như đứa trẻ hiếu động bỗng nằm ngoan. Quan sát từng phiên, dễ thấy cổ phiếu chứng khoán “trơ” hơn với diễn biến thị trường chung, đặc biệt là các cổ phiếu vốn hoá lớn.

Ngay cả sau khi kết thúc quý II/2024, nhiều công ty chứng khoán công bố báo cáo tài chính với kết quả kinh doanh khả quan, cổ phiếu ngành chứng khoán cũng phản ứng khá thờ ơ.

Theo nhận định từ Công ty Chứng khoán VNDIRECT, tiềm năng tăng trưởng dài hạn của ngành chứng khoán đã được phản ánh trong định giá. Theo đó, định giá của ngành này không còn hấp dẫn nhiều so với các ngành khác trong bối cảnh các triển vọng dài hạn liên quan đến việc triển khai hệ thống KRX, nâng hạng lên thị trường mới nổi và việc cắt giảm lãi suất lần đầu của FED dự kiến vào tháng 3/2024 đều đã bị trì hoãn.

VNDIRECT dẫn số liệu rằng ngành chứng khoán đang giao dịch ở mức +1 độ lệch chuẩn so với P/B trung bình 5 năm của ngành. Phần lớn hệ số P/B hiện tại của các công ty trong ngành đều cao hơn so với mức trung bình 5 năm, ngoại trừ VND.

Kỳ vọng gì trong nửa cuối năm?

Nhìn chung, đối với cổ phiếu chứng khoán, câu chuyện chi phối giá cổ phiếu trong nửa cuối năm nay có lẽ vẫn là những câu chuyện cũ: Diễn biến thị trường chứng khoán, kết quả kinh doanh của công ty chứng khoán, tiến độ vận hành hệ thống KRX và bước tiến nâng hạng.

Về hệ thống KRX, mặc dù có thông báo từ Sở giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HoSE) rằng hệ thống sẽ đi vào hoạt động trong tháng 5/2024 nhưng cuối cùng đã bị hoãn lại. Tuy nhiên, các cơ quan quản lý đang nỗ lực đẩy nhanh việc ra mắt hệ thống KRX. VNDIRECT kỳ vọng rằng hệ thống KRX sẽ đi vào vận hành trong năm 2024, không chỉ hỗ trợ triển khai các sản phẩm mới, cải thiện thanh khoản mà còn giúp thay thế toàn bộ hệ thống giao dịch và hệ thống thanh toán bù trừ hiện nay.

Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng đang khẩn trương hoàn thiện các quy định loại bỏ yêu cầu phải có 100% số tiền trong tài khoản trước khi thực hiện giao dịch, qua đó kỳ vọng nhận được những đánh giá cao từ các tổ chức xếp hạng quốc tế, từ đó ghi nhận những bước tiến mới trong quá trình nâng hạng.

Về diễn biến thị trường chứng khoán, VNDIRECT kỳ vọng VN-Index sẽ tăng khoảng 9% trong nửa cuối năm 2024, đạt mức 1.330 - 1.350 điểm. Kịch bản này được xây dựng dựa trên các giả định: (1) FED có một lần cắt giảm lãi suất trong nửa cuối năm 2024; (2) Chỉ số DXY giảm dưới 102 sau khi FED cắt giảm lãi suất; (3) Xuất khẩu tăng trưởng 10 – 12% trong năm 2024; (4) Tăng trưởng tín dụng đạt 14% trong năm 2024, thấp hơn một chút so với mục tiêu của Ngân hàng Nhà nước.

Đồng quan điểm lạc quan với VNDIRECT về diễn biến thị trường chung, Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) duy trì đánh giá tích cực về giá và thanh khoản đối với thị trường chứng khoán Việt Nam trong nửa cuối năm bởi 2 lý do. Thứ nhất, định giá thị trường vẫn đang ở ngưỡng hợp lý. Thứ hai, thanh khoản thị trường sẽ duy trì ở mức cao nhờ nền lãi suất thấp. Theo KBSV, mặc dù áp lực tỷ giá tại thời điểm hiện tại khiến các ngân hàng đều đánh giá cao khả năng lãi suất huy động sẽ tăng khoảng 1% - 1,5%/năm từ mức thấp đầu năm, mức nền lãi suất sau khi tăng chỉ cao hơn giai đoạn 2021 – 2022 khoảng 0,3% - 0,5%/năm, qua đó kích thích nhu cầu đầu tư chứng khoán khi kênh tiền gửi không đem lại lợi nhuận đủ hấp dẫn.

Bên cạnh đó, các động thái kỳ vọng giảm lãi suất từ các ngân hàng trung ương lớn như ECB, FED, BOJ… trong nửa cuối năm 2024 và năm 2025 sẽ thu hẹp khoảng cách lãi suất với Việt Nam, qua đó có thể tác động làm thay đổi động thái bán ròng của khối ngoại đã diễn ra trong nửa cuối năm.

Tuy nhiên, KBSV lại lưu ý rằng mức giá hiện tại của các cổ phiếu chứng khoán đã phần nào phản ánh triển vọng tích cực của thị trường chung trong nửa cuối năm 2024, cộng hưởng thêm với khoảng trống thông tin liên quan đến tiến độ thực hiện KRX, có thể sẽ đưa nhóm cổ phiếu chứng khoán vào các nhịp điều chỉnh – tích lũy ngắn hạn.

KBSV khuyến nghị nhà đầu tư có thể xem xét và lựa chọn đầu tư vào các nhịp điều chỉnh đối với nhóm cổ phiếu đầu ngành, đa dạng hóa hoạt động kinh doanh, nguồn lực mạnh mẽ cũng như đang ở vùng giá tương đối hợp lý như SSI, HCM, VCI. Đối với nhóm cổ phiếu của các công ty chứng khoán cỡ trung và đã có nhịp tăng mạnh như FTS, MBS và BSI, nhà đầu tư ưu tiên giải ngân tại các nhịp điều chỉnh sâu và cần theo dõi chặt chẽ hiệu quả danh mục đầu tư của các công ty chứng khoán này.

Đối với tiến trình nâng hạng thị trường, KBSV nhấn mạnh đây là động lực cho ngành chứng khoán Việt Nam, nhưng là trong trung và dài hạn.

Nhìn lại, vào tháng 3/2024, Việt Nam tiếp tục nằm trong danh sách xem xét nâng hạng của FTSE Russell, tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng đủ điều kiện để chính thức trở thành thị trường mới nổi. Theo báo cáo từ FTSE, Việt Nam hiện còn 2/9 điều kiện để được nâng hạng bao gồm: (1) Chuyển giao đối ứng thanh toán chấm mức “Hạn chế” do hiện tại, nhà đầu tư cần có tiền khi đặt lệnh giao dịch thay vì chỉ cần có tiền khi thực hiện giao dịch; (2) Tiêu chí Chi phí xử lý giao dịch thất bại không được chấm điểm do nhà đầu tư hiện cần có đủ 100% tiền mặt khi đặt lệnh giao dịch nên không xảy ra giao dịch thất bại.

Theo quan điểm của KBSV, khả năng để thị trường Việt Nam có thể được quyết định nâng hạng trong kỳ tháng 9/2024 là không cao do để thay đổi quy trình giao dịch không yêu cầu ký quỹ trước (pre-funding) cần thời gian để các cơ quan chức năng xây dựng cơ chế cũng như các công ty chứng khoán cần chuẩn bị về nguồn lực, hệ thống và các phương án quản trị rủi ro phù hợp. Tuy nhiên, với quyết tâm từ phía chính phủ, KBSV kỳ vọng thị trường Việt Nam sẽ được quyết định nâng hạng theo đánh giá của FTSE Russell trong năm 2025 và chính thức được thêm vào rổ chỉ số thị trường mới nổi của FTSE trong năm 2025 – 2026.