Theo đó, tại Điều 5, dự thảo Nghị định quy định đối tượng chịu phí sử dụng đường bộ cao tốc là các phương tiện lưu thông trên cao tốc thuộc sở hữu toàn dân do nhà nước đại diện chủ sở hữu và trực tiếp quản lý, khai thác.
5 nhóm phương tiện phải chịu phí sử dụng đường bộ cao tốc gồm: Nhóm 1 xe dưới 12 ghế ngồi, xe tải có tải trọng dưới 2 tấn và các loại xe buýt vận tải khách công cộng; Nhóm 2 xe từ 12 ghế ngồi đến 30 ghế ngồi và xe tải có tải trọng từ 2 tấn đến dưới 4 tấn; Nhóm 3 xe từ 31 ghế ngồi trở lên và xe tải có tải trọng từ 4 tấn đến dưới 10 tấn; Nhóm 4 xe tải có tải trọng từ 10 tấn đến dưới 18 tấn và xe chở hàng bằng container 20 feet; Nhóm 5 xe tải có tải trọng từ 18 tấn trở lên và xe chở hàng bằng container 40 feet.
Bộ Giao thông Vận tải đề xuất miễn thu phí 7 loại xe đi trên cao tốc do nhà nước đầu tư.
Bên cạnh đó, dự thảo Nghị định cũng quy định các phương tiện được miễn phí sử dụng đường cao tốc gồm: Xe cứu thương; xe cứu hỏa; xe chuyên dùng phục vụ quốc phòng bao gồm các xe mang biển số: Nền màu đỏ, chữ và số màu trắng dập chìm có gắn các thiết bị chuyên dụng quốc phòng (xe xi téc, xe cần cẩu, xe chở lực lượng vũ trang hành quân từ 12 chỗ trở lên, xe vận tải có mui che và được lắp đặt ghế ngồi trong thùng xe, xe kiểm soát, xe kiểm tra quân sự, xe chuyên dùng chở phạm nhân, xe cứu hộ, cứu nạn, xe thông tin vệ tinh và các xe ô tô đặc chủng khác phục vụ quốc phòng); xe chuyên dùng phục vụ an ninh (xe của Bộ Công an, công an tỉnh, thành phố, công an quận, huyện, xe cảnh sát giao thông, xe cảnh sát 113, xe cảnh sát cơ động, xe đặc chủng chở phạm nhân, xe cứu hộ, cứu nạn được gắn biển hiệu nhận biết theo quy định của pháp luật về xe chuyên dùng…); xe chuyên dùng phục vụ tang lễ (xe tang, xe tải lạnh dùng để lưu xác và chở xác); đoàn xe có xe cảnh sát giao thông dẫn đường.
Cục Đường bộ Việt Nam cho biết, những tuyến cao tốc nào có chất lượng dịch vụ tương ứng với mức thu thì mới triển khai thu phí. Nhà nước thu phí đường cao tốc không phải vì lợi nhuận. Việc thu phí là để có nguồn vốn phục vụ cho công tác bảo trì và đầu tư phát triển các tuyến cao tốc mới.
Về cách thức triển khai, sắp tới hệ thống giao thông thông minh (ITS) sẽ được triển khai, trong đó có hệ thống thu phí tự động không dừng sẽ được đầu tư đồng bộ với quá trình xây dựng đường cao tốc. Vì vậy, trên cơ sở hạ tầng hiện nay không phải đầu tư trạm thu phí.