4 dự án "khủng" trên địa bàn, gồm: Dự án Lấn biển, bố trí sắp xếp lại dân cư và chỉnh trang đô thị phường Đức Long, TP. Phan Thiết (tên thương mại là Hamubay Phan Thiết); dự án Trường Mầm non Lê Quý Đôn; Khu dịch vụ du lịch cộng đồng Biển Quê Hương; Khu thương mại dịch vụ và dân cư Tân Việt Phát 2.

Theo kết luận của cơ quan thanh tra, dự án Hamubay Phan Thiết tại thời điểm có quyết định giao Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Trường Phúc Hải làm chủ đầu tư, phần lớn diện tích đất chưa được giải phóng mặt bằng, không đủ điều kiện để thực hiện việc giao đất, cho thuê đất qua đấu giá quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai năm 2013.

Được biết dự án này đã được Ủy ban Nhân dân tỉnh Bình Thuận thống nhất giao cho Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Trường Phúc Hải nghiên cứu, khảo sát lập phương án bồi thường giải phóng mặt bằng, phương án quy hoạch xây dựng, phương án tài chính và đề xuất phương án sử dụng đất từ năm 2010.

Công ty Trường Phúc Hải đã được Ủy ban Nhân dân tỉnh Bình Thuận chỉ đạo các sở, ngành có liên quan thẩm định năng lực để lựa chọn làm chủ đầu tư dự án trước khi có Luật Đất đai năm 2013 (có hiệu lực thi hành từ 1/4/2014).

Tại thời điểm trước ngày 1/7/2014, do phần lớn diện tích đất thực hiện dự án phải bồi thường giải phóng mặt bằng nên dự án thuộc trường hợp được giao đất không qua đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định tại khoản 5 Điều 2 Nghị định 17/2006/NĐ-CP của Chính phủ.

Theo đó, Thanh tra Chính phủ nhận thấy, công dân tố cáo Ủy ban Nhân dân tỉnh Bình Thuận giao đất cho Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Trường Phúc Hải đầu tư Dự án Lấn biển, bố trí sắp xếp lại dân cư và chỉnh trang đô thị phường Đức Long, TP. Phan Thiết (Hamubay Phan Thiết) không qua đấu giá quyền sử dụng đất là không có cơ sở.

Tuy nhiên, thay vì giao mặt nước biển để nhà đầu tư xây dựng kè và thực hiện lấn biển theo quy định tại Nghị định 51/2014/NĐ-CP của Chính phủ về việc giao các khu vực biển nhất định cho tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài nguyên biển, sau khi hoàn thành việc lấn biển thì thực hiện việc giao đất, cho thuê đất, nhưng Ủy ban Nhân dân tỉnh đã ban hành Quyết định số 590/QĐ Ủy ban Nhân dân ngày 27/2/2018 giao và cho thuê đối với 26,9 ha đất mặt nước ven biển là chưa đúng trình tự, thủ tục quy định, theo VNF.

Từ kết luận trên, Thanh tra Chính phủ yêu cầu tỉnh Bình Thuận tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm liên quan đến thiếu sót trong việc ban hành quyết định giao mặt nước biển cho Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Trường Phúc Hải.

Đồng thời, kiểm tra tình hình triển khai dự án, làm rõ nguyên nhân chậm triển khai theo tiến độ đã phê duyệt. Nếu chủ đầu tư không có năng lực triển khai dự án thì tiến hành thu hồi. Trong triển khai thực hiện, nếu phát sinh nội dung vượt thẩm quyền thì báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Dự án Trường Mầm non Lê Quý Đôn là đất công do Nhà nước quản lý. Tại thời điểm Ủy ban Nhân dân tỉnh Bình Thuận có quyết định chủ trương đầu tư, dự án thuộc danh mục ngành nghề ưu đãi đầu tư, được miễn tiến thuê đất. Vì vậy, dự án thuộc trường hợp cho thuê đất không qua đấu giá quyền sử dụng đất.

Đối với dự án Khu dịch vụ du lịch cộng đồng Biển Quê Hương, tại thời điểm tỉnh Bình Thuận có quyết định chủ trương đầu tư thì 12,54 ha đất thực hiện dự án được xác định thuộc địa bàn huyện Hàm Thuận Nam là địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, được miễn tiền thuê đất. Đến năm 2018, dự án này có hơn 2ha thuộc xã Tiến Thành, TP. Phan Thiết nên tỉnh Bình Thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh quy hoạch 1/500.

Theo Thanh tra Chính phủ, việc giao đất không thu tiền sử dụng đất và không qua đấu giá quyền sử dụng đất đối với hơn 2ha để Công ty TNHH Biển Quê Hương-Phan Thiết đầu tư các công trình công cộng không nhằm mục đích kinh doanh là đúng quy định của pháp luật.

Đối với dự án Khu thương mại dịch vụ và dân cư Tân Việt Phát 2, khu vực đất thực hiện dự án có nguồn gốc là đất nghĩa trang tập trung, sau khi di dời thì còn nhiều hố sâu, tường và bia mộ để lại làm mất mỹ quan và mang yếu tố tâm linh nên không có nhà đầu tư đăng ký tham gia đấu giá, dù đã thông báo nhiêu lần từ năm 2013 -2015. Do đó, đủ điều kiện để Ủy ban Nhân dân tỉnh Bình Thuận xem xét cho thuê đất không qua đấu giá quyền sử dụng đất.

Tuy nhiên, với dự án này, Thanh tra Chính phủ đã yêu cầu UBND tỉnh Bình Thuận tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm về những thiếu sót trong việc sử dụng giá khởi điểm đã thông báo đấu giá công khai nhưng không có khách hàng tham gia để thu tiền sử dụng đất khi giao đất, cho thuê đất. Đồng thời, khẩn trương xác định lại giá đất cụ thể để thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với dự án này theo đúng quy định của pháp luật.