Theo Tổng cục Hải quan, trong năm 2013, táo là mặt hàng trái cây ngoại được nhập về có số lượng lớn nhất với hơn 72.000 tấn, tổng trị giá 23,8 triệu USD. Trong đó, có tới 53.000 tấn (chiếm 75% lượng táo nhập vào VN) là có xuất xứ từ Trung Quốc.

Còn trong tám tháng đầu năm 2014, lượng táo nhập khẩu từ Trung Quốc cũng chiếm tới 57% tổng lượng táo nhập khẩu. Mặt hàng cam có xuất xứ từ Trung Quốc chiếm tới 88% tổng lượng cam nhập về trong năm 2013.

Mặc dù nho Trung Quốc nhập vào thị trường nội địa có thấp hơn cam và táo nhưng cũng xấp xỉ 50% lượng nho được nhập khẩu.

Theo khảo sát, tại thị trường TP. Hồ Chí Minh mặc dù táo nhập khẩu có xuất xứ từ Trung Quốc khá nhiều nhưng các loại táo phần nhiều lại dán tem xuất xứ từ Mỹ, New Zealand, Úc…Tại các chợ đầu mối và chợ lẻ cho thấy hàng trăm tấn trái cây Trung Quốc về mỗi ngày, chỉ cần phân phối ra thị trường đã biến thành hàng trong nước, hàng Mỹ...

Trên các bao gói hoặc trên từng trái cây, một con tem nhỏ hay một mẫu giấy trắng được dán lên ghi chú nơi xuất xứ của sản phẩm. Điều đáng nói, con tem này không có dấu chỉ đặc biệt (như tem dán lên rượu, mũ bảo hiểm, tem chống hàng giả…) nên ai cũng có thể in và dán lên được.

Thông thường tem, nhãn ghi xuất xứ của các loại trái cây nhập khẩu bán tại Việt Nam là do nhà cung cấp ở nước ngoài dán nhưng không ít trường hợp công đoạn này do công ty nhập khẩu trong nước hoặc siêu thị, người bán lẻ thực hiện. Việc làm như vậy sẽ khiến cho người tiêu dùng an tâm hơn, đồng thời bán với giá cao hơn nhiều lần.

Tại chợ đầu mối nông sản Thủ Đức - chợ đầu mối trái cây, rau củ lớn nhất tại TP.HCM, Quan sát chỉ hơn một giờ có thể thấy hầu như tất cả các thùng hàng trái cây được đưa từ các sạp vào chợ hoặc ra xe chuyển đến chợ đầu mối khác đều có in chữ Trung Quốc. Bên trong các sạp trái cây ngoại của chợ này, quan sát sơ bộ cũng chỉ chưa đến 10 sạp bán táo Mỹ, New Zealand...còn lại hầu hết đều bán hàng Trung Quốc.

Theo một chủ buôn, mỗi xe container chứa khoảng 3.500-4.000 thùng trái cây loại 14kg, tương đương con số gần 40 tấn hàng/xe. Nếu mỗi sạp tiêu thụ 5-6 xe, sơ sơ tại khu vực chợ này có khoảng vài chục sạp thì lượng hàng trái cây Trung Quốc tuôn đi khắp nơi lên tới vài trăm tấn mỗi đêm.

Theo quy trình, hàng trái cây Trung Quốc sau khi được dỡ khỏi những xe container lớn sẽ chia nhỏ ra các xe tải cỡ nhỏ phân phối cho các chủ sạp ngay trong chợ Thủ Đức hoặc đưa đi các chợ đầu mối khác, hoặc về các tỉnh. Từ đây, hàng hóa bắt đầu được các chủ sạp, chủ xe xé lẻ và đưa ra chợ, điểm bán để bán cho người tiêu dùng.

Khi ghé vào một sạp trái cây bán sỉ trong chợ hỏi mua các loại táo. Bà chủ sạp mời chào đon đả: “Táo Trung Quốc đây, thùng lớn từ 10-12kg”. Cho rằng hàng không có tem dán trên trái rất khó bán tại chợ lẻ, PV đặt vấn đề cung cấp tem để về dán lên trái cây dễ bán hơn, bà chủ sạp chống chế: “Tem người ta dán sẵn luôn bên Trung Quốc rồi đó”.

Sau một lúc lưỡng lự, chủ sạp cũng đưa ra một dây tem với hình trái táo đỏ và dòng chữ “two-cape”. “Đây là tem dán trên trái táo” - bà chủ sạp cho biết. Tiếp tục thắc mắc liệu có tem dán ghi xuất xứ từ Mỹ hay không, bà chủ sạp quay trở vào sạp tìm và đưa cho chúng tôi một dây tem tương tự có hình trái táo đỏ nhưng bên dưới lại ghi chữ “Washington”.

 

Thanh Hằng (tổng hợp)