Hãng tin AFP tường thuật rằng lời bình luận của nhà lãnh đạo Philippines được đưa ra giữa lúc ngày càng có nhiều tiếng nói phản đối các hoạt động xây đảo ráo riết của Trung Quốc trong các vùng biển có tranh chấp, kể cả công trình xây một phi đạo dủ lớn để máy bay quân sự có thể sử dụng.
Tổng thống Philippines Benigno Aquino phát biểu tại Thượng viện Nhật Bản ở Tokyo, ngày 03/06/2015
AFP dẫn lời Tổng Thống Aquino nói: “Nếu có một khoảng trống quyền lực, nếu Hoa Kỳ, là cường quốc hàng đầu thế giới, nói ‘chúng tôi chẳng quan tâm’, thì có lẽ sẽ không có một cái phanh nào để kiềm hãm tham vọng của các nước khác.”
Tự giới thiệu như “một sinh viên nghiệp dư về lịch sử”, ông Aquino nói tiếp : “Nhưng nếu có ai đó bảo Hitler hoặc nước Đức nên ngưng lại, thì nhân loại đã tránh được Đệ nhị Thế chiến”.
Đây không phải là lần đầu tiên Tổng thống Philippines so sánh Trung Quốc với Đức quốc xã của Hitler. Trong bài trả lời phỏng vấn New York Times tháng 2/2014, ông đã so sánh chính sách nhân nhượng với Hitler của châu Âu trước năm 1939 và sự bất lực của cộng đồng quốc tế, theo ông, trong việc kiềm chế tham vọng lãnh thổ của Bắc Kinh tại Biển Đông.
Lập tức chính quyền Trung Quốc nổi trận lôi đình, gọi ông Aquino là “chính khách nghiệp dư, không biết gì về lịch sử và thực tế”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói bà “hoàn toàn chấn động và vô cùng bất bình trước những lời phát biểu vô căn cứ” của nhà lãnh đạo Philippines.
Những lời phát biểu của ông Aquino diễn ra sau khi Tổng thống Mỹ Barack Obama cân nhắc về những căng thẳng ngày càng tăng ở Biển Đông, thúc giục trong vai trò của một cường quốc, Trung Quốc phải tôn trọng luật pháp quốc tế, và ngưng những hành động chèn ép các nước nhỏ.
Trâm Anh (TH)