Reuters đưa tin, ngày 5/6 trong cuộc họp báo vào ngày cuối của chuyến thăm Nhật Bản, Tổng thống Philippines Benigno Aquino cho biết Philippines sẵn sàng bắt đầu cuộc đàm phán cho phép máy bay quân sự và tàu hải quân Nhật Bản sử dụng Philippines để tiếp nhiên liệu, cho phép họ mở rộng phạm vi hoạt động ở biển Đông.

Hiệp định các lực lượng thăm viếng nhau (VFA) sẽ cho phép quân đội Nhật tiếp dầu và đáp ứng các nhu cầu hậu cần, pháp lý khác trong các chuyến thăm định kỳ, AP dẫn lời Tổng thống Benigno Aquino hôm qua nói tại cuộc họp báo kết thúc chuyến thăm Tokyo kéo dài 4 ngày. "Chúng tôi sẽ bắt đầu thảo luận về vấn đề này", ông Aquino cho hay.

Philippines có các thỏa thuận tương tự với Mỹ và Australia. Khả năng tiếp dầu gần Biển Đông sẽ cho phép máy bay thuộc lực lượng phòng vệ Nhật tuần tra lâu hơn, bao phủ phạm vi rộng hơn. 

Quyết định bắt đầu thảo luận về VFA không được đưa vào tuyên bố chung hôm 4/6, sau khi ông Aquino gặp Thủ tướng Nhật Shinzo Abe. Kenko Sone, phát ngôn viên văn phòng thủ tướng Nhật, nói ông không biết liệu Nhật sẽ thảo luận về VFA với Philippines hay không.

Reuters nhận định, Manila đang tích cực tìm kiếm đồng minh khi căng thẳng với Trung Quốc trên Biển Đông ngày càng tăng lên. Bên cạnh đó, Tokyo cũng bày tỏ sự lo lắng của nước này trước tốc độ cải tạo bãi đá thành đảo của Bắc Kinh.

Trước đó, vào ngày 4/6, Tổng thống Philippines Benigno Aquino đã ký một thỏa thuận với một công ty đóng tàu của Nhật Bản để mua một hạm đội 10 tàu tuần tra. Tokyo sẽ cung cấp một khoản vay với lãi suất thấp trị giá 150 triệu USD để trả tiền cho hợp đồng này, đánh dấu một sự thay đổi đáng kể trong chương trình viện trợ nước ngoài của Nhật Bản.

Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Australia Kevin Andrews cũng đang thăm Kobe và khảo sát nhà máy đóng tàu Mitsubishi và Kawasaki. Australia đang muốn nâng cấp hạm đội tàu ngầm của mình và hiện đang thảo luận với Nhật Bản, Đức và Pháp về khả năng hợp tác.

Trâm Anh