Phát triển Nhà ở xã hội: Nhiều ưu đãi nhưng vẫn khó... "xơi"! 

Các doanh nghiệp tham gia xây dựng các dự án NOXH nhận được khá nhiều ưu đãi như: miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với diện tích xây dựng dự án NOXH, áp dụng thuế suất ưu đãi thuế VAT theo quy định của pháp luật về thuế VAT là 5%, được vay vốn ưu đãi từ gói tín dụng 30.000 tỷ…. Tuy nhiên, nhiều chủ đầu tư vẫn chưa mặn mà với việc triển khai các dự án này với nhiều nguyên nhân.

Tham gia buổi tọa đàm phát triển NOXH cho người thu nhập thấp trên địa bàn Hà Nội, Ông Nguyễn Tử Quảng, Phó TGĐ Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội (Handico) chia sẻ: Để thực hiện một dự án NOXH vẫn phải thực hiện các quy trình như đối với các dự án nhà ở thương mại. Dự án NOXH nhận được nhiều ưu đãi của Nhà nước để giảm giá thành, do vậy quá trình thực hiện phải hết sức chặt chẽ, từ khâu thiết kế đến công tác thẩm định hồ sơ, xác định giá thành, giá bán và xét duyệt các đối tượng được mua nhà.

Vấn đề nguồn vốn thực hiện dự án NOXH cũng gặp không ít khó khăn khi phải đưa ra nhiều giải pháp, phương án để cắt giảm các chi phí nhằm giảm giá bán. Vì vậy, các chủ đầu tư rất hạn chế khi tiếp cận và sử dụng nguồn vốn vay.

Cũng theo ông Quảng, đối tượng mua nhà là những người có thu nhập thấp, khả năng tài chính hạn chế và được xét duyệt, trong khi đó, các căn hộ để đảm bảo điều kiện sinh hoạt của hộ gia đình và được đa số các hộ lựa chọn thường có diện tích từ 55 - 70m2 (có giá trong khoảng 700 triệu đến 950 triệu đồng). Đây là số tiền khá lớn nên việc huy động vốn trong quá trình thực hiện cũng không như mong đợi.

Nhất là, việc phải dành 20% diện tích dự án để cho thuê theo quy định (với thời gian thuê tối thiểu 5 năm) dẫn đến việc huy động vốn cho phần diện tích này bị chậm, ảnh hưởng đến quá trình thu hồi, luân chuyển vốn của các chủ đầu tư.

Một nguyên nhân khác khiến chủ đầu tư dự án NOXH “lừng khừng”, chậm triển khai dự án đó chính là vấn đề đầu ra sản phẩm ở những dự án xa trung tâm. Ông Lê Tuấn Dũng, Giám đốc Ban quản lý dự án số 12 – Tổng Công ty Đầu tư phát triển Nhà và đô thị (HUD), cho biết, dự án NOXH ở KĐTM Thanh Lâm – Đại Thịnh 2 mặc dù đã đền bù giải tỏa mặt bằng xong, các thủ tục pháp lý đã hoàn tất và đã xây dựng xong hệ thống hạ tầng kỹ thuật chính… nhưng số lượng người dân quan tâm để nộp đơn mua nhà tại dự án rất ít. Chính vì vậy, chủ dự án rơi vào thế lưỡng nan, nếu không đầu tư thì chậm tiến độ so với kế hoạch mà thành phố đã duyệt, nhưng nếu xây xong nhà không bán được thì lại gây ra tồn đọng, lãng phí.

Ông Nguyễn Chí Dũng, PGĐ Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, hiện ở Hà Nội dù lượng cung - cầu NOXH đang tăng lên nhưng nguồn cung NOXH tại các dự án trên địa bàn TP mới chỉ đáp ứng được khoảng 60 -70% tổng nhu cầu của người dân và còn tuỳ thuộc vào từng năm, từng giai đoạn. Chính vì thế, TP luôn khuyến khích, kêu gọi các nguồn lực xã hội tham gia đầu tư phát triển NOXH, đồng thời dành nguồn lực (vốn từ ngân sách) thích đáng để phát triển NOXH cho thuê, đáp ứng được nhu cầu nhà ở trên địa bàn TP.

Bộ Xây dựng mới đây cho hay xét trên bình diện quốc gia, tổng vốn đầu tư xã hội tại hai thành phố lớn là Hồ Chí Minh và Hà Nội thường xuyên chiếm gần 50% cả nước. Đây cũng là hai địa phương dẫn đầu về tạo việc làm mới, sản phẩm mới và thu hút nhiều lao động đến làm việc, sinh sống.

Hiện ở Việt Nam có trên 770 đô thị, dân số đô thị chiếm gần 34% dân số cả nước và khu vực này đóng góp khoảng trên 70% tổng thu ngân sách. Đầu tư phát triển ở khu vực đô thị có ảnh hưởng quyết định đến quy mô, năng lực, hiệu quả đầu tư của toàn xã hội.

Tuy nhiên, hạn chế hiện nay là hệ thống đô thị phát triển nhanh về quy mô nhưng thiếu đồng bộ, nhất là hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Phát triển đô thị bị đánh giá là chưa có kế hoạch, không căn cứ vào khả năng thanh toán của nền kinh tế. Điều này dẫn đến nhiều dự án đô thị được cấp phép nhưng không có đủ nguồn lực thực hiện, đầu tư thiếu đồng bộ hoặc bỏ hoang, làm lãng phí các nguồn lực xã hội…

Theo kế hoạch phát triển nhà ở TP Hà Nội, năm 2015, Hà Nội phát triển khoảng 812.000m2 nhà ở xã hội, hơn 95.000m2 nhà ở công nhân thuê, khoảng 60.000m2 nhà ở sinh viên. Giai đoạn 2016-2020, Hà Nội tiếp tục phát triển khoảng 4,6 triệu mét vuông nhà ở xã hội, khoảng 600.000m2 nhà ở công nhân và khoảng 1 triệu mét vuông nhà ở sinh viên. Diện tích nhà ở này được phát triển đều theo từng năm.

Dự kiến, năm 2015, Hà Nội hoàn thành hơn 200.000m2 loại hình nhà ở này. Nói về chủ trương phát triển nhà ở xã hội, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn cho rằng, Hà Nội luôn khuyến khích, tạo mọi điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội. Những doanh nghiệp làm tốt, có nhiều dự án đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng, giá cả hợp lý, thành phố sẽ mời đầu tư, giao dự án mới.

Mai Hoa - (Tổng hợp theo Infonet, Hanoimoi)