Trong bối cảnh thị trường bất động sản đang nguội lạnh, từ tháng 11/2022 đến nay, ngân hàng VIB tăng tốc rao bán hàng loạt tài sản đảm bảo là bất động sản thế chấp của khách hàng cá nhân để thu hồi nợ xấu. 

Đơn cử hôm 2/12 vừa qua, VIB rao bán tài sản đảm bảo là đất ở có công trình gắn liền là nhà cấp 4 tại TP Biên Hòa, Đồng Nai có diện tích 731m2; căn nhà có diện tích 60,3m2 tại Dĩ An, Bình Dương; mảnh đất ở có diện tích 179,7m2 tại quận 12, TP.HCM; đất ở tại xã Tân Mỹ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An có diện tích 1.064m2; đất ở có diện tích 100,8m2 tại quận 12, TP.HCM; nhà riêng có công trình gắn liền là nhà vườn tại xã Hòa Khách Đông, huyện Đức Hòa, Long Anh với diện tích 522m2;… Các tài sản đảm bảo này được rao bán với mức giá thương lượng.

Ngoài ra, ngân hàng VIB cũng đang rao bán nhiều thiết bị máy móc và phương tiện vận tải.

Hoạt động cho vay tại các nhà băng luôn mang lại nguồn lợi nhuận lớn nhất, nhưng đồng thời cũng luôn tiềm ẩn rủi ro vì khách hàng vay vốn có thể vì nhiều lý do mà không trả được nợ. Bởi vậy, tài sản đảm bảo cho các khoản vay hết sức quan trọng với các nhà băng, là phương án cứu vớt cho các khoản nợ xấu.

Tài sản bảo đảm tại các ngân hàng hiện nay rất đa dạng từ bất động sản, động sản, tiền gửi, vàng, đá quý, giấy tờ có giá như cổ phiếu, trái phiếu, phương tiện vận chuyển, máy móc thiết bị, hàng tồn kho,… Trong đó, bất động sản được các nhà băng ưu tiên nhận cầm cố, thế chấp nhất. Bởi đây là những tài sản có giấy tờ, chứng minh quyền sở hữu rõ ràng. Hơn nữa, giá trị bất động sản ít khi bị hao hụt như máy móc, xe cộ,.. mà thậm chí còn tăng giá trong tương lai.

Bất động sản thế chấp ở ngân hàng bao gồm đất đai, nhà ở, nhà xưởng, công trình xây dựng gắn liền với đất đai, các tài sản gắn liền với công trình xây dựng. Đó có thể là các tài sản hiện có, cũng có thể là các tài sản hình thành trong tương lai (tức là các tài sản hình thành trong và sau thời điểm ký kết hợp đồng thế chấp) như lợi tức thu được từ sử dụng BĐS, tài sản hình thành từ vốn vay, công trình xây dựng trong tương lai…

Cụ thể, tính đến hết quý 3/2022, tài sản thế chấp của khách hàng tại ngân hàng VIB tăng 9% so với đầu năm, ghi nhận hơn 522.765 tỷ đồng. Trong đó, bất động sản thế chấp tăng tới 17%, từ 290.060 tỷ đồng hồi đầu năm lên 338.291 tỷ đồng, chiếm tới 65% tổng tài sản thế chấp.  Đáng nói, giá trị BĐS thế chấp tại VIB cao gấp 1,5 lần so với số dư cho vay khách hàng (226.153 tỷ đồng).

Do đó, tỷ lệ tài sản thế chấp trên dư nợ cho vay khách hàng của VIB lên mức 231%, tương ứng cứ mỗi đồng cho vay được đảm bảo bởi 2,31 đồng tài sản thế chấp và riêng bất động sản thế chấp là 1,49 đồng.

Tuy chuộng tài sản bảo đảm là bất động sản nhưng việc xử lý những tài sản này để thu hồi nợ không phải lúc nào cũng dễ dàng.

Ở một khía cạnh khác, nợ xấu tại VIB trong 9 tháng qua có xu hướng tăng. Cụ thể, tính đến 30/9/2022, tổng nợ xấu tăng 14% so với đầu năm, ghi nhận gần 5.309 tỷ đồng. Trong đó, nợ dưới tiêu chuẩn giảm 32% xuống còn 1.187 tỷ đồng, tuy nhiên nợ có khả năng mất vốn lại tăng vọt 83% lên hơn 2.419 tỷ đồng và nợ nghi ngờ tăng nhẹ 6% lên hơn 1.701 tỷ đồng. Kết quả, kéo tỷ lệ nợ xấu trên dư nợ cho vay tăng từ 2,32% hồi đầu năm lên 2,35%.